Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hiền là chuyên gia, nhà khoa học lâm sàng cao cấp lĩnh vực sinh y tại Bệnh viện Đại học Aalborg, TP Aalborg, Đan Mạch. Ít ai biết rằng, nhà khoa học Nguyễn Thị Thu Hiền luôn nuôi dưỡng một tình yêu âm ỉ với văn chương suốt từ những năm tháng cấp 3 tại Việt Nam, và nay đã truyền nó sang cô con gái Lê Bảo Hân.
Cuối tháng 7, chị Hiền và con gái mới ra mắt cuốn sách Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry. Cuốn sách được chị Hiền viết cùng con, tranh minh họa trong sách cũng là con vẽ. Chị cho biết viết văn cùng con là một cách để chị nhắc con nhớ về nguồn cội Việt. Trong gia đình chị có quy tắc không nói tiếng Anh, không nói tiếng Đan Mạch mà chỉ nói tiếng Việt.
Theo chị, ngôn ngữ là nguồn gốc để con người kết nối với nguồn gốc của mình một cách sâu sắc hơn.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hiền là chuyên gia, nhà khoa học lâm sàng cao cấp lĩnh vực sinh y tại Bệnh viện Đại học Aalborg, TP Aalborg, Đan Mạch. Ảnh: Báo VTC News.
Ngôn ngữ là cầu nối hiểu về nguồn cội
- Điều gì thôi thúc chị cùng con viết một câu chuyện tiếng Việt, khi gia đình đang sống tại Đan Mạch?
- Tôi sống ở nước ngoài đến giờ là 23 năm, nhiều hơn cả thời gian tôi ở Việt Nam. Con cái tôi lại sinh ra và lớn lên ở Đan Mạch nên việc duy trì ngôn ngữ không hề đơn giản.
Dù vậy, tôi nghĩ một bạn trẻ người Việt dù sống ở đâu thì vẫn là người Việt. Mà đã là người Việt, phải biết nói tiếng Việt và hiểu nguồn gốc của mình. Ngôn ngữ chính là cầu nối để để mình hiểu về nguồn gốc của mình một cách sâu sắc.
Tôi có cơ hội làm việc với nhiều bạn trẻ đi ra nước ngoài sớm. Các bạn ấy chông chênh không biết mình là ai, không biết mình thuộc về đâu. Cá nhân tôi và chồng luôn quan niệm rằng khi một đứa trẻ biết nguồn gốc sâu thì mới phát triển một cách rực rỡ được. Con tôi là người Việt, gốc rễ là người Việt. Do đó, việc dạy tiếng Việt trong gia đình, duy trì ngôn ngữ Việt là điều bắt buộc.
Gia đình chị Hiền có nhiều hoạt động để duy trì văn hóa Việt, trong đó có tự tay làm bánh Trung thu. Ảnh: FBNV.
- Mỗi gia đình Việt tại nước ngoài có một cách khác nhau để duy trì ngôn ngữ Việt. Vì sao chị lại chọn hình thức viết truyện?
- Bản thân tôi là một người yêu thích văn học. Tôi cũng muốn thổi vào văn học các từ vựng mới hơn, ví dụ như các từ vựng khoa học, hoặc đưa vào những chi tiết trong cuộc sống thường nhật. Chỉ có viết cùng con, nói chuyện cùng con, thảo luận cùng con mới khiến từ vựng tiếng Việt của con nhiều hơn, tự nhiên hơn, thay vì bảo con ngồi lại đây rồi hai mẹ con nói chuyện bằng tiếng Việt.
Viết sách với con, tôi thấy rất vui, con lại được trao đổi và tiếp nhận thêm nhiều thông tin. Cha mẹ có thể chọn nhiều cách, không nhất thiết phải viết sách, nhưng quan trọng là dành thời gian chất lượng cho con, cam kết trong thời gian đó chỉ nói tiếng Việt thôi.
- Hai mẹ con đã cùng viết cuốn sách "Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry" như thế nào?
- Tháng 6/2023, sau khi tôi tham gia một buổi viết sách với tác giả nổi tiếng, tôi nảy ra ý định ngồi viết với con. Tôi mời con viết câu chuyện về hai con cá Bella và Harry - vốn là hai con cá trong nhà tôi. Tôi phác thảo câu chuyện, mời con vẽ minh họa cho sách. Con đồng ý ngay. Tôi bảo hai mẹ con phải có cam kết, vì đã viết thì phải viết cho một dự án lớn. Tôi nói với con là viết để xuất bản chứ không chỉ viết để đó. Khi mình có một mục đích, mình sẽ làm nghiêm túc hơn nhiều.
Tôi với con làm việc ít nhất 30 phút mỗi ngày trước khi đi ngủ, nghĩa là thay vì giờ đọc sách thì là giờ viết sách. Hành trình đó diễn ra liên tục trong một năm, ngày nào cũng viết. Sau khi kết thúc cuốn sách này, tôi và con lại đi tiếp hành trình cho cuốn sách thứ hai. Hai năm như vậy quả là thú vị vì tôi và con làm việc ăn ý, không cãi nhau, không hờn dỗi, lại còn thêm gắn bó tình cảm.
Nhà khoa học viết văn để nạp lại năng lượng
- Được biết chị đã bén duyên với văn chương từ thời đi học tại Việt Nam, nhưng chị lại chọn trở thành nhà khoa học. Bẵng đi nhiều năm, cơ duyên nào khiến chị quay lại con đường này?
- Từ năm 1998, khi tôi học lớp 12, tôi được Giải Nhất cuộc thi viết văn cho thanh thiếu niên tỉnh Nam Định với chùm truyện ngắn Sao trời. Sau đó, tôi cũng dự định thi vào trường báo chí hay vào trường viết văn, nhưng sau những cân nhắc và tư vấn của gia đình, tôi lựa chọn theo khoa học. Thế nhưng, tới năm 2000, tôi lại phụ trách một tập san của trường, rồi dự thi thì lại được Giải Nhất cuộc thi viết văn cho sinh viên Đại học Khoa học Tự nhiên.
Trong tôi, lúc nào cũng có thôi thúc viết. Tôi có thể ra ngoài tiếp xúc với mọi người nhưng lúc về nhà, tôi chỉ muốn làm đầy lại năng lượng thì tôi lại chọn viết lách. Nhiều năm sống tại nước ngoài, tôi viết nhật ký, viết truyện, viết rất nhiều nhưng không chia sẻ. Sau đó, viết sách với con lại là một cơ hội để tôi quay lại con đường viết, lần này là có chia sẻ với mọi người. Hiện nay, tôi cố gắng viết trên Facebook, cũng là một cách để thể hiện tình yêu với việc viết.
- Sau khi trở thành nhà khoa học, việc viết có gì khác so với thời chị viết một cách bản năng không?
- Việc làm khoa học có ảnh hưởng tốt tới việc viết của tôi. Thí dụ, tôi sẽ phải tìm hiểu rất sâu một vấn đề trước khi viết. Khi viết về cá, tôi cần phải biết thông tin khoa học chính xác về chủ đề này trước. Tôi muốn chuẩn bị kiến thức kỹ lưỡng, đưa các thông tin về mặt khoa học chính thống. Tất cả đặc tính về cá, tôi muốn đảm bảo chính xác theo khoa học chứ không phải tưởng tượng. Có lẽ đó là một ảnh hưởng của khoa học lên cách tôi viết.
Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry là cuốn sách mới nhất trong tủ sách văn học thiếu nhi do các tác giả người Việt sống tại nước ngoài sáng tác. Có thể kể ra những tác giả như Quyên Gavoye với truyện dài Biệt đội thám tử, Emma Thảm họa, hay Cuối tuần New York nhớ quê hương của Hayden... Đây là những hành động thiết thực thể hiện tình yêu tiếng Việt, giữ gìn tiếng Việt trong mỗi gia đình Việt tại nước ngoài, đồng thời góp phần làm giàu sự đa dạng, đa sắc của văn học thiếu nhi Việt Nam.
Thúy Hạnh