'Nữ tướng SJC' và những phi vụ 'ăn' vàng

2 giờ trướcBài gốc

Phù phép vàng bình ổn

Sáng 25/9, TAND TP Hồ Chí Minh mở phiên sơ thẩm xét xử cựu Tổng Giám đốc Công ty SJC Lê Thúy Hằng cùng đồng phạm về tội “Tham ô tài sản” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, vì gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng bằng những thủ đoạn hết sức tinh vi, trong một thời gian dài.

Người dân xếp hàng tại công ty SJC để mua vàng trong thời điểm giá vàng liên tục tạo sóng

Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (trụ sở trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Bàn Cờ, TP Hồ Chí Minh) do UBND TP Hồ Chí Minh là chủ sở hữu, kinh doanh ngành nghề chính là sản xuất vàng miếng, sản xuất kim loại màu, kim loại quý; bán lẻ vàng, bạc, đá quý; mua bán vàng miếng... Bà Lê Thúy Hằng (55 tuổi) giữ cương vị Tổng Giám đốc SJC từ tháng 12/2019. Năm 2012, SJC được Ngân hàng Nhà nước chọn là thương hiệu vàng miếng quốc gia, vì chiếm gần 97% giao dịch trên thị trường.

Nhằm bình ổn thị trường vàng, giảm chênh lệch giữa giá trong nước và quốc tế, Ngân hàng Nhà nước bắt đầu can thiệp giá vàng miếng SJC từ ngày 3/6/2024. Việc này thực hiện thông qua bán trực tiếp cho 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC, qua đó bán cho người dân. Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu “chỉ đạo tất cả cửa hàng của SJC bán đúng giá, niêm yết công khai, minh bạch giá bán”.

Tháng 5/2024, giữa lúc giá vàng trong nước liên tục biến động, tại họp báo thường kỳ về kinh tế, xã hội TP Hồ Chí Minh, Tổng Giám đốc SJC Lê Thúy Hằng dõng dạc phát biểu rằng, độc quyền vàng miếng không mang lại lợi ích cho SJC, thậm chí doanh nghiệp còn bị mang tiếng là trục lợi nên đề xuất bỏ. Nhưng, chỉ 4 tháng sau đó, bà Hằng bị bắt để điều tra về tội “Tham ô tài sản”, trong đó có sai phạm liên quan lợi dụng thế độc quyền để chiếm hưởng cá nhân.

Quá trình thực hiện, bà Lê Thúy Hằng chỉ đạo Trần Ngọc Minh Thư (Trưởng Phòng Kinh doanh vàng SJC), chỉ bán một phần vàng bình ổn giá cho khách hàng đến mua tại cửa hàng SJC.

Phần còn lại, bà yêu cầu giữ lại để bán ra ngoài thị trường với giá cao hơn giá niêm yết và thu tiền chênh lệch. Tiếp nhận chỉ đạo của “nữ tướng” SJC, cấp dưới đã trao đổi với nhau để nhịp nhàng phối hợp thực hiện. Hằng ngày, Phòng Kinh doanh vàng sẽ thống kê, đối chiếu số lượng vàng miếng mua lại được của khách hàng và số lượng vàng miếng mà khách của Thư muốn mua.

Sau đó, Thư thông báo về số lượng vàng cần bán cho khách quen để cấp dưới lập khống lệnh xuất vàng bình ổn giá cho các cá nhân. Tên và địa chỉ của người mua vàng bình ổn giá đều do cấp dưới của Thư bịa ra. Mỗi khách hàng có một lệnh xuất vàng, với số lượng đảm bảo theo quy định bán vàng bình ổn, từ 1 đến 2 lượng. Xong xuôi, lệnh xuất vàng được ký ban hành và được chuyển cho nhân viên quản lý vàng miếng SJC tại Phòng Kinh doanh để xuất hóa đơn và giao hàng. Vàng miếng sau đó được đưa cho khách hàng của Thư ngay tại Phòng Kinh doanh vàng và nhận tiền tại đây.

Số tiền thu được, nhóm này sử dụng phần tiền theo giá bình ổn (đối với các lệnh nhập vàng khống) để nộp vào kho quỹ SJC. Phần tiền chênh lệch còn lại được chuyển tới tay Tổng Giám đốc Lê Thúy Hằng.

Cơ quan điều tra xác định, từ ngày 20/7 đến 30/8/2024, Trần Ngọc Minh Thư đã chỉ đạo cấp phó lập 591 lệnh xuất vàng khống cho 591 khách hàng. Qua đó lấy ra được 883 lượng vàng miếng SJC với giá niêm yết là 69 tỷ đồng và bán cho khách hàng bên ngoài với giá cao hơn. Với 400 triệu đồng tiền chênh lệch, bà Hằng lấy 330 triệu đồng, Thư được 70 triệu.

Cáo trạng truy tố của VKSND xác định, lợi dụng việc Công ty SJC được bán vàng bình ổn giá theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, bà Hằng còn chỉ đạo Giám đốc SJC Chi nhánh miền Trung và Hải Phòng lập danh sách khách hàng mua vàng khống. Từ đó lấy vàng miếng SJC ra bán cho khách hàng với giá cao hơn giá bình ổn, hưởng chênh lệch.

Tại SJC chi nhánh Hải Phòng, từ ngày 14/6 đến ngày 27/8/2024, thực hiện chỉ đạo của bà Hằng, Giám đốc chi nhánh Nguyễn Thị Huệ cùng nhân viên lập danh sách 1.711 khách hàng khống. Từ đó lấy ra 2.820 lượng vàng miếng bình ổn giá với giá niêm yết là 221 tỷ đồng. Số vàng này, Huệ bán trái quy định 918 lượng cho 16 khách hàng, nhận 74 tỷ đồng vào tài khoản cá nhân. Số tiền chênh 1,1 tỷ đồng, Huệ và bà Hằng chia đôi.

Còn lại 1.902 lượng vàng miếng, Huệ bán cho một số khách hàng khác nhưng do không có dữ liệu điện thoại, không ghi chép sổ sách nên không xác định được người mua, số lượng, giá trị vàng mua bán. Ngoài ra, Huệ còn mua hộ người thân hoặc các mối quan hệ ngoại giao theo giá niêm yết mà không hưởng lợi.

Tại SJC chi nhánh miền Trung, Hoàng Lệ Huê (giám đốc chi nhánh) nhận chỉ đạo từ bà Hằng để chỉ bán một phần vàng bình ổn giá cho khách đến mua tại phòng giao dịch, phần còn lại bán ra ngoài với giá cao hơn niêm yết để thu tiền chênh lệch, Hằng và Huệ chia nhau hưởng lợi.

Từ 19/6 đến 30/8/2024, giám đốc Huê đã chỉ đạo nhân viên kho quỹ giao 2.408 lượng vàng miếng SJC bình ổn cho cấp dưới để đem đi bán cho khách bên ngoài, thu hơn 4,1 tỷ đồng tiền chênh lệch. Nhằm hợp thức hóa, nhóm này lập hóa đơn cho 1.500 khách hàng khống. Ngoài ra, thấy việc giữ lại vàng bình ổn để bán ra ngoài hưởng chênh lệch dễ kiếm ăn nên ngày 17/6/2024, Huê thông báo về chủ trương cho 25 nhân viên SJC Chi nhánh miền Trung góp tổng cộng 53 lượng vàng để bán cho khách hàng ngoài. Sau đó, Huê chỉ đạo nhân viên lấy tên khách hàng khống để mua lại số vàng vừa bán theo giá bán bình ổn. Mua vàng xong, Huê tiếp tục bán quay vòng ra thị trường để hưởng chênh lệch.

Trong phi vụ này, Huê hưởng lợi cá nhân 2,2 tỷ đồng, bà Hằng hưởng 1,9 tỷ đồng. Tổng cộng trong cả vụ án, cựu Tổng Giám đốc SJC Lê Thúy Hằng hưởng lợi cá nhân 73,5 tỷ đồng.

Bí mật bên trong xưởng vàng

Hồ sơ vụ án thể hiện, chỉ trong vòng 3 năm, Tổng Giám đốc SJC Lê Thúy Hằng đã dùng nhiều chiêu trò, kịch bản tinh vi, khôn khéo chỉ đạo hàng loạt phi vụ nhằm trục lợi từ vàng. Theo đó, giữa năm 2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã giao cho Công ty SJC 2 đợt với tổng cộng 10 tấn vàng nguyên liệu để gia công, sản xuất vàng miếng SJC. Tuy nhiên, với mục đích chiếm đoạt tài sản thuộc trách nhiệm quản lý, bị cáo Hằng đã chỉ đạo Giám đốc và Phó Giám đốc xưởng vàng lập tờ trình khống nâng định mức hao hụt trong gia công vàng miếng.

Bị cáo Lê Thúy Hằng còn chỉ đạo Trần Hiền Phúc (Kế toán trưởng Công ty SJC) căn cứ vào tờ trình khống, soạn thảo, hợp thức ngày ban hành quy định về định mức hao hụt mới để áp dụng vào quá trình gia công. Ngoài ra, cựu Tổng Giám đốc SJC Lê Thúy Hằng phê duyệt cấp vàng nguyên liệu hao hụt với định mức hao hụt 0,0005 chỉ/1 sản phẩm và báo cáo Ngân hàng Nhà nước tổng số vàng hao hụt trong việc gia công 10 tấn vàng, mục đích chiếm đoạt 95 lượng vàng.

Quá trình này bắt đầu vào tháng 10/2021, Trần Tấn Phát (phó giám đốc xưởng vàng) gặp, bàn bạc, thống nhất với cựu Tổng Giám đốc SJC Lê Thúy Hằng về việc mua vàng nguyên liệu bên ngoài để đưa vào sản xuất vàng miếng SJC trái quy định. Các bị cáo thực hiện chiêu thức cực kỳ tinh vi. Cụ thể, bị cáo Hằng là người chịu trách nhiệm cung cấp nguồn vàng nguyên liệu để đưa cho Phát. Sau đó Phát trao đổi với Mai Quốc Uy Viễn (giám đốc xưởng vàng), Đoàn Lê Thanh (tổ trưởng tổ nấu vàng), Trương Công Ánh (tổ trưởng tổ ép bao, đóng số seri), Võ Hữu Phú (tổ trưởng tổ cắt tỉa) thống nhất sản xuất vàng SJC trái quy định.

Để có nguồn vàng, bị cáo Hằng liên hệ mua của chủ tiệm vàng Kim Sang 2.185 lượng vàng nguyên liệu với giá hơn 128 tỷ đồng. Bà Hằng còn thu gom vàng nguyên liệu từ chủ tiệm vàng Công Yến tổng số 88 lượng với giá 6,1 tỷ đồng. Tất cả số vàng trên bị cáo Lê Thúy Hằng giao lại cho cấp dưới để thực hiện sản xuất vàng miếng SJC trái phép.

Trước khi tổ giám sát xuống xưởng, Phát đưa vàng nguyên liệu mua bên ngoài vào cho Thanh nấu, đổ thỏi vàng nguyên liệu này rồi cất giấu trong thùng axít. Khi tổ giám sát bàn giao vàng để nấu theo đợt của Ngân hàng Nhà nước, Thanh chờ đến thời điểm đổ thỏi, cán phá, cán tinh nhưng báo bị lỗi, không đạt tiêu chuẩn và hàm lượng vàng phải nấu lại. Khi không có tổ giám sát kiểm tra trực tiếp, Thanh đã đưa thỏi vàng nguyên liệu vào cán phá, cán tinh và thực hiện quy trình như gia công vàng móp méo.

Đến giai đoạn cắt tỉa, Phú chỉ đạo nhân viên thực hiện kiểm tra hàm lượng vàng, cắt, tỉa, sấy, lau miếng vàng đạt tiêu chuẩn, đủ số lượng theo đơn gia công trong ngày rồi chuyển qua tổ dập định hình thực hiện dập mà không theo dõi số lượng dập là bao nhiêu. Đến khu vực đóng số, ép bao, Ánh đóng số seri trái quy định...

Kết thúc buổi gia công vàng móp méo, tổ giám sát ra về, Ánh đưa số vàng miếng sản xuất trái quy định đã cất giấu trước đó cho Phát. Phát giao vàng lại cho cựu Tổng Giám đốc SJC để bà Hằng bán cho các tiệm vàng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và một phần gửi bán qua bà Nguyễn Thị Huệ (Giám đốc SJC chi nhánh Hải Phòng) dưới hình thức gửi bán vàng của người quen.

Kết quả điều tra cho thấy, lợi dụng việc được Ngân hàng Nhà nước giao gia công vàng miếng SJC móp méo, từ ngày 10/8/2022 - 21/2/2024, cựu Tồng Giám đốc Lê Thúy Hằng đã 56 lần giao vàng nguyên liệu cho cấp dưới để tổ chức sản xuất thêm 6.255 lượng vàng miếng SJC trái quy định nhằm bán ra ngoài hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước hơn 74 tỷ đồng.

Sau khi bán hưởng chênh lệch, bị cáo Hằng được hưởng lợi hơn 64 tỷ đồng; Trần Tấn Phát hưởng lợi hơn 6,1 tỷ đồng. Các bị cáo khác hưởng lợi từ 600 triệu đồng đến hơn 1,1 tỷ đồng.

Bị cáo Lê Thúy Hằng có vai trò chủ mưu, chỉ đạo xuyên suốt trong thực hiện hành vi trục lợi vàng tại công ty SJC

Ngoài sản xuất trái phép vàng miếng, bị cáo Hằng còn chỉ đạo tuồn vàng nguyên liệu bên ngoài vào xưởng để sản xuất vàng nhẫn SJC trái quy định, bán ra ngoài hưởng chênh lệch. Theo cáo trạng của VKSND, bà Nguyễn Thị Huệ sử dụng tài khoản cá nhân của các nhân viên SJC chi nhánh Hải Phòng chuyển tiền mua vàng nguyên liệu vào các tài khoản theo chỉ định. Khi có vàng nguyên liệu, bà Huệ giao lại cho Lê Anh Hoàn (em trai của bà Hằng) để tuồn vào xưởng cho ông Trần Tấn Phát sản xuất 46.200 vàng nhẫn, vàng trang sức các loại, tương đương 11.500 lượng.

Sau khi gia công vàng nhẫn SJC trái phép, ông Phát giao lại cho ông Hoàn gửi ra Hải Phòng cho các nhân viên của bà Huệ bán cho các khách hàng. Bà Huệ đã bán tổng số 1.100 lượng vàng nhẫn cho 14 khách hàng, thu được 91,7 tỉ đồng.

Vụ án xảy ra tại Công ty SJC xuất phát từ các hành vi vi phạm pháp luật, thao túng giá, cạnh tranh không lành mạnh, đã đẩy thị trường lao theo những cơn sóng bất ổn về vàng suốt một thời gian dài. Đây được xem là vụ án “vô tiền khoán hậu”, khi đối tượng trục lợi và biển thủ số lượng vàng khủng lại chính là bộ sậu của công ty độc quyền bán vàng.

Ngọc Thiện

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/nu-tuong-sjc-va-nhung-phi-vu-an-vang-i782713/