Theo Viện Núi lửa và Địa chấn Philippines (Phivolcs), vụ phun trào bắt đầu lúc 2 giờ 55 phút sáng theo giờ địa phương (tức 18 giờ 55 phút GMT ngày 12.5) và kéo dài trong khoảng năm phút. Cơ quan này mô tả đây là một vụ phun trào “có cường độ vừa phải”, với cột tro bụi xám đặc bốc cao lên không trung rồi dạt về phía tây dưới tác động của gió.
Cùng với cột bụi, các mảnh vật chất có kích thước lớn – được ví như “đạn đạo” – đã được quan sát thấy bắn ra xung quanh miệng núi, văng xa hàng trăm mét. Nhiều khu vực thảm thực vật gần đỉnh núi đã bị cháy do sức nóng từ các mảnh vật chất này.
Mặc dù chưa ghi nhận thiệt hại về người, giới chức Philippines tiếp tục duy trì mức cảnh báo cấp độ ba trên thang năm cấp, đồng nghĩa với việc “có khả năng xảy ra các vụ phun trào vừa phải trong thời gian ngắn có thể đe dọa tính mạng và tài sản”. Bán kính sơ tán sáu kilomet quanh miệng núi vẫn được giữ nguyên từ đợt phun trào trước đó vào tháng 12 năm ngoái.
Núi Kanlaon, tọa lạc trên đảo Negros thuộc miền trung Philippines, là một trong 24 núi lửa đang hoạt động ở quốc gia Đông Nam Á này. Trong thế kỷ qua, núi lửa này đã ghi nhận nhiều đợt phun trào. Gần đây nhất là vào tháng trước, tuy nhiên vụ phun trào lần này được đánh giá là mạnh hơn với lượng tro bụi và vật chất nóng lớn hơn đáng kể.
Lịch sử hoạt động của Kanlaon cũng từng để lại hậu quả nghiêm trọng. Vào tháng 8 năm 1996, một vụ phun trào bất ngờ đã khiến ba người đi bộ thiệt mạng khi đang ở gần đỉnh núi, do bị đá nóng bắn trúng.
Philippines là một quốc gia nằm trên “Vành đai lửa” Thái Bình Dương – khu vực có hoạt động địa chất mạnh nhất thế giới với hàng trăm núi lửa và những trận động đất thường xuyên xảy ra. Hơn một nửa số núi lửa hoạt động trên toàn cầu tập trung tại khu vực này.
Trong lịch sử hiện đại, vụ phun trào núi lửa gây thiệt hại nghiêm trọng nhất tại Philippines là vụ nổ đỉnh Pinatubo vào năm 1991, khiến hơn 800 người thiệt mạng và làm hàng nghìn người mất nhà cửa. Cột tro bụi từ vụ phun trào đó đã ảnh hưởng tới khí hậu toàn cầu trong nhiều tháng.
Phivolcs hiện vẫn đang theo dõi sát sao hoạt động của Kanlaon, đồng thời khuyến cáo người dân tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sơ tán và không tiếp cận khu vực nguy hiểm quanh miệng núi. Chính quyền địa phương cũng đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng ứng phó với mọi diễn biến mới của núi lửa.
Minh Quân