Nước Anh 'sôi sục' khi điều hòa được đặt trên bàn nghị sự

4 giờ trướcBài gốc

Những bài diễn thuyết “nóng hừng hực” của giới chính trị gia không thể giúp nước Anh thoát khỏi các mùa hè khắc nghiệt với mức nhiệt kỷ lục. Khi biến đổi khí hậu làm gia tăng các đợt sóng nhiệt, câu chuyện về việc phổ cập điều hòa nhiệt độ đang nổi lên như một chủ đề chính trị có thể gây chia rẽ trên bàn nghị sự.

Sau 4 năm liên tiếp ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục tại, nhiều người dân Anh thất vọng với các chính sách ngăn cản việc sử dụng điều hòa ở nước này. Ảnh: The Standard

Từ nhu cầu tiện nghi đến lợi ích kinh tế, môi trường

Có nhiều lý do khiến việc lắp điều hòa ở Anh gặp sự phản đối hoặc ít được khuyến khích, cả về yếu tố quy định, môi trường và thói quen xã hội. Ở quốc gia khí hậu ôn đới này, điều hòa bị coi là thiết bị không cần thiết, tiêu tốn điện năng, gây phát thải khí nhà kính, đi ngược mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 của Anh.

Tuy nhiên, sau 4 năm liên tiếp ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục, các nhà vận động ủng hộ lắp đặt rộng rãi điều hòa ở Anh cho rằng, đây sẽ là giải pháp vừa cải thiện mức sống, vừa nâng cao năng suất lao động, phù hợp với mục tiêu của một Chính phủ Công đảng muốn lấy lại lòng tin của cử tri. Đáng chú ý, họ còn cho rằng điều hòa, nếu được áp dụng hợp lý, có thể hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang mức phát thải ròng bằng 0, thay vì đi ngược lại.

Khảo sát của Tổ chức More in Common cho thấy, hiện 43% người dân Anh ủng hộ triển khai rộng rãi điều hòa, con số này được dự báo sẽ tăng khi thời tiết nóng hơn. Trong khi đó, có 34% phản đối vì lo ngại vấn đề khí thải.

Rào cản từ quy định xây dựng và trợ cấp

Các quy định xây dựng ở London và toàn quốc ưu tiên biện pháp làm mát “thụ động” như bố trí cửa sổ đối diện nhau để tăng lưu thông gió, trước khi cho phép lắp điều hòa. Hệ quả là lắp điều hòa vừa khó, vừa tốn kém, lại chiếm diện tích ở nơi giá nhà đất vốn cao ngất.

Chương trình thay thế lò hơi đốt gas của Chính phủ, trong đó hỗ trợ 7.500 bảng cho các gia đình muốn thay thế bằng bơm nhiệt, lại loại trừ loại hai chiều (có chức năng làm mát) và chỉ ưu tiên loại làm nóng là chính. Một số nghị sĩ chỉ ra nghịch lý: Chính phủ khuyến khích công nghệ bơm nhiệt tiêu tốn điện năng, nhưng lại ngăn cản người dân chọn giải pháp vừa sưởi vừa làm mát.

Tại Anh, lò hơi đốt gas hiện đang dần bị loại bỏ để đáp ứng mục tiêu của chính phủ là giảm 80% việc lắp đặt lò hơi trong các hộ gia đình vào năm 2035.

Trong bối cảnh này, các nhà vận động kêu gọi chính quyền các cấp nới lỏng quy định xây dựng, điều chỉnh chương trình trợ cấp và cải cách tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng để việc lắp đặt điều hòa trở nên dễ dàng và hợp lý hơn. Nghị sĩ Bảo thủ Jack Rankin gọi việc “rất khó lắp điều hòa trong bối cảnh nhiệt độ tăng cao kỷ lục” là điều “nực cười”, đồng thời chỉ trích “phe cực đoan môi trường” và “những quy định lỗi thời kiểu bảo mẫu”.

Chính trị hóa vấn đề điều hòa

Quan điểm ủng hộ điều hòa từng được cho là thuộc về phe cánh hữu, bởi thiết bị này lâu nay gắn với hình ảnh “xa xỉ, tốn năng lượng” và ưu tiên sự thoải mái cá nhân hơn mục tiêu môi trường. Nhưng thực tế đang cho thấy sự dịch chuyển.

Điều hòa ở Anh lâu nay gắn với hình ảnh “xa xỉ, tốn năng lượng”. Ảnh: Conversation

Cựu Bộ trưởng Năng lượng Claire Coutinho ủng hộ chiến dịch của Tổ chức Britain Remade nhằm loại bỏ “tư duy nghèo khó” cản trở việc sử dụng điều hòa. Nghị sĩ Andrew Bowie lên tiếng chỉ trích các quy định xây dựng ở London, vốn gần như cấm lắp đặt máy điều hòa trong các ngôi nhà mới xây. Lãnh đạo đảng Reform Zia Yusuf thậm chí cáo buộc giới chính trị “tuyên chiến” với điều hòa, điều mà ông cho là “sẽ giết chết người dân Anh dưới danh nghĩa net zero”.

Không chỉ phe cánh hữu, ứng viên dẫn đầu tranh cử lãnh đạo đảng Xanh Zack Polanski cũng cho rằng, việc lắp bơm nhiệt chỉ có chức năng sưởi là “thiếu hiệu quả và thiển cận”. Đảng Dân chủ Tự do đề xuất bắt buộc các viện dưỡng lão lắp điều hòa để “chống nóng” cho hệ thống y tế công (NHS).

Áp lực giữa những tranh cãi

Giới ủng hộ nhấn mạnh, phổ cập điều hòa ở Anh không chỉ giúp nâng chất lượng nhà ở, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Chất lượng sống suy giảm rõ rệt khi nhiệt độ tăng cao, khi riêng nắng nóng cực đoan có thể gây số người chết mỗi năm tương đương các vụ xả súng hàng loạt ở Mỹ.

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng thường trực và nhu cầu thích nghi trở nên cấp bách, vấn đề điều hòa nhiệt độ ở Anh không còn là câu chuyện của riêng tiện nghi cá nhân, mà có thể còn là phép thử cho khả năng hoạch định chính sách, cân bằng giữa mục tiêu môi trường và nhu cầu thực tế của xã hội. Nếu chậm trễ, các nhà làm luật ở nước này có thể sẽ không chỉ “chịu nhiệt” từ khí hậu, mà còn từ chính áp lực ngày một gia tăng của cử tri.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/nuoc-anh-soi-suc-khi-dieu-hoa-duoc-dat-tren-ban-nghi-su-10383413.html