Tuy chưa thực sự nổi danh như một số vùng khác, nhưng nghề làm nước mắm truyền thống ở Phước Hải vẫn bền bỉ hàng chục năm qua, từng bước được người tiêu dùng ưa chuộng.
Hết sức kỳ công
Theo các cụ cao niên làm nghề nước mắm ở đây kể lại điều làm nên sự khác biệt cho nước mắm ở Phước Hải nằm ở hai yếu tố cốt lõi, đó là nguyên liệu và quy trình sản xuất truyền thống.
Nước mắm được làm từ nguồn cá cơm tươi đánh bắt ở vùng biển địa phương, kết hợp với muối hạt sạch từ các cánh đồng muối lâu đời tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Đặc biệt, muối hạt nơi đây có chất lượng cao, vị mặn thanh, được ủ trong kho ít nhất một năm để loại bỏ tạp chất và vị đắng chát trước khi đem vào sản xuất, góp phần tạo nên vị ngọt tự nhiên cho nước mắm thành phẩm.
Sản xuất nước mắm tại Công ty TNHH sản xuất nước mắm Thiên Lộc, xã Hồ Tràm.
Quy trình ủ chượp cũng hết sức kỳ công: Cá tươi được trộn đều với muối theo tỉ lệ vàng và ủ trong thùng gỗ lớn, hoặc trong các bể xi măng được xây dựng công phu. Quá trình ủ kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm, thậm chí lâu hơn.
Nhờ vào sự kiên nhẫn của người thợ và tác động tự nhiên, protein trong cá được phân hủy hoàn toàn, tạo ra những giọt nước mắm cốt đầu tiên, trong veo, có màu vàng cánh gián đến nâu đỏ tự nhiên, mang hương thơm đặc trưng, đậm vị nhưng không gắt.
Đưa nước mắm đi muôn nơi
Sinh ra, lớn lên ở vùng biển, nơi có lợi thế làm nước mắm truyền thống, chị Nguyễn Thị Chiến, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại và Dịch vụ Hati, xã Phước Hải luôn trăn trở làm sao để sản phẩm nước mắm truyền thống của quê hương ngày càng được nhiều người tiêu dùng biết đến.
Nước mắm truyền thống đã được xây dựng thương hiệu, vươn xa trên mọi miền.
Vì vậy, ngay từ khi bắt tay vào sản xuất nước mắm, chị Chiến đã chuẩn hóa mọi công đoạn để có chai nước mắm cá cơm truyền thống mang thương hiệu Long Hải bảo đảm chất lượng. Chị Chiến cho biết cá cơm và muối là 2 nguyên liệu phải lựa chọn kỹ. Trong đó, cá cơm được mua trực tiếp tại vùng biển của Phước Hải, Long Hải, còn muối thì lấy tại vùng làm muối Long Điền nên luôn tươi ngon.
Nguyên liệu sau khi sơ chế được đưa vào ủ và qua nhiều công đoạn lọc mới cho ra sản phẩm nước mắm cá cơm truyền thống thơm ngon, đậm vị, mang vị đặc trưng riêng. "Chúng tôi chú trọng chất lượng cũng như sản xuất theo phương pháp truyền thống để cho ra sản phẩm nước mắm truyền thống thơm ngon đậm vị" - chị Chiến nói.
Công nhân Công ty TNHH sản xuất nước mắm Thiên Lộc, xã Hồ Tràm đóng chai nước mắm trên dây chuyền tại xưởng.
Theo anh Nguyễn Cao Thiên, Giám đốc Công ty nước mắm Thiên Lộc, nghề làm nước mắm truyền thống được truyền nghề từ ông cha. Vì vậy, dù phải cạnh tranh với các dòng nước mắm công nghiệp, anh Thiên vẫn luôn tìm cách để đưa sản phẩm nước mắm truyền thống đến với nhiều thị trường.
Nhằm nâng cao chất lượng, đầu năm 2022, anh Thiên mạnh dạn mở rộng nhà xưởng, đầu tư thiết bị, tham gia các lớp tập huấn xây dựng, phát triển sản phẩm OCOP cũng như chú trọng xây dựng logo, bao bì, nhãn mác… Sản phẩm nước mắm Thiên Lộc đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh.
Anh Nguyễn Cao Thiên chia sẻ: "Làm nước mắm truyền thống hiện nay rất khó. Để làm ra sản phẩm tốt, uy tín, được người tiêu dùng tin dùng, người làm phải có tâm trong sản xuất. Đó là nguyên liệu đầu vào phải luôn tươi, quy trình ủ, lọc phải tuân thủ đúng thời gian và vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài ra, chúng tôi cũng tìm những mẫu mã bao bì bắt mắt, phù hợp với sản phẩm để tăng độ nhận diện với người tiêu dùng. Có như vậy, sản phẩm mới vươn xa được".
Đóng thùng sản phẩm nước mắm Long Hải tại Công ty TNHH sản xuất - Thương mại và Dịch vụ Hati, xã Phước Hải.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM, thời gian qua, các địa phương ven biển của thành phố đã có nhiều cơ sở nước mắm truyền thống mạnh dạn tham gia và được công nhận sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu các cấp. Sự công nhận này đã giúp cho các cơ sở nước mắm truyền thống trên địa bàn mở ra cơ hội tiếp cận với nhiều thị trường tiềm năng.
Bài và ảnh: ĐÔNG HIẾU