Nước Mỹ sau 1 tháng đóng cửa chính phủ

9 giờ trướcBài gốc

Cuộc khủng hoảng ngân sách kéo dài gần 1 tháng đang khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng trì trệ nghiêm trọng. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị nghỉ việc không lương, các doanh nghiệp không thể vay vốn hay nhận hoàn thuế, trong khi nhà hàng, trung tâm dịch vụ và nhiều khu vực kinh tế địa phương trở nên ảm đạm vì người dân đồng loạt thắt chặt chi tiêu.

Sau gần 1 tháng chính phủ ngừng hoạt động, những tác động kinh tế bắt đầu lan tỏa trong đời sống người dân Mỹ. Nguồn: Getty Images

Chính phủ Mỹ đã đóng cửa một phần từ ngày 1/10 do 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa vẫn chưa thể thống nhất về dự luật ngân sách cho các hoạt động của chính phủ. Phe Dân chủ muốn Tổng thống Donald Trump và các đồng minh duy trì chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế, trong khi phe Cộng hòa quyết không nhượng bộ, khiến các cuộc đàm phán rơi vào bế tắc. Đến ngày 28/10, Thượng viện Mỹ đã lần thứ 13 thất bại trong việc thông qua dự luật chi tiêu do đảng Cộng hòa đề xuất, đẩy cuộc khủng hoảng sang ngày thứ 28 mà chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Doanh nghiệp nhỏ và ngành dịch vụ lao đao

Việc đóng cửa khiến hàng loạt hoạt động trọng yếu của chính phủ tê liệt từ việc cho vay doanh nghiệp nhỏ, hoàn thuế, phê duyệt nhãn hàng đến chi trả trợ cấp xã hội. Nhiều doanh nghiệp nhỏ rơi vào cảnh khốn đốn khi không thể tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ.

Grant Richardson - người sáng lập hãng nhập khẩu rượu vang Pangea Selections tại Texas cho biết việc chính phủ ngừng hoạt động đã “bóp nghẹt khả năng tăng trưởng” của công ty ông. Richardson không thể hoàn tất khoản vay trị giá hàng trăm nghìn USD từ Cơ quan Quản lý doanh nghiệp nhỏ (SBA), vẫn đang chờ khoản hoàn thuế 10.000 USD của quý vừa qua và chưa thể ký hợp đồng với một hãng rượu ở California để ra mắt dòng sản phẩm mới vì chưa được phê duyệt nhãn chai. Trớ trêu, dù không nhận được hỗ trợ, ông vẫn phải nộp 20.000 USD tiền thuế nhập khẩu trong tháng này.

Tình trạng tương tự cũng đang xảy ra ở nhiều ngành dịch vụ khác. Sean Han - quản lý quán ăn Market to Market tại tòa nhà Ronald Reagan ở Washington cho biết lượng khách giảm 20-30% kể từ khi chính phủ đóng cửa. Ông cho biết hiện vẫn cố gắng duy trì đủ giờ làm cho nhân viên, nhưng không loại trừ khả năng phải cắt giảm nếu tình hình kéo dài.

Tại bang North Carolina, bà Pam Anderson - chủ khu nghỉ dưỡng thú cưng Ocean Sands K-9 Resort ở Kill Devil Hills cho biết lượng đặt chỗ trong tháng 10 giảm 40% và tháng 11 dự kiến giảm tới 60%. Nhiều khách hàng của bà, phần lớn là nhân viên liên bang đã hủy hoặc rút ngắn thời gian gửi thú cưng do không được trả lương.

Ở bang Alabama, bà Fran Bolden - chủ một nhà ăn tại căn cứ quân sự Redstone Arsenal gần Huntsville phải tạm đóng cửa do lượng khách sụt giảm mạnh. Trước đây, nhà ăn đón khoảng 150 khách mỗi ngày cho bữa sáng và trưa, nhưng 2 tuần gần đây chỉ còn 25-30 khách. “Nền kinh tế địa phương phụ thuộc vào hoạt động quân sự, nhưng giờ mọi người không ra ngoài và cũng chẳng chi tiêu”, bà nói.

Không chỉ các nhà hàng hay cơ sở dịch vụ, những trung tâm thể thao và cộng đồng cũng chịu thiệt hại nặng. Tại thủ đô Washington, trung tâm thể thao và bơi lội của Bernard Jackson vốn tấp nập suốt 2 năm qua, nay vắng vẻ. Phần lớn học viên của ông là nhân viên liên bang nay phải nghỉ việc không lương nên không còn khả năng đóng học phí. “Vì không được trả lương, họ không đến học nữa. Doanh thu của tôi giảm ít nhất 40%”, Jackson nói.

Hàng không hỗn loạn, kinh tế đối mặt nguy cơ suy giảm sâu

Tác động của việc Chính phủ Mỹ đóng cửa không chỉ dừng lại ở khu vực dân sự mà còn lan sang ngành hàng không khiến hệ thống vận hành rơi vào tình trạng rối loạn. Bộ trưởng Giao thông Mỹ Sean Duffy cảnh báo, trong thời gian tới, hành khách sẽ phải đối mặt với tình trạng chậm trễ và hủy chuyến ngày càng nhiều do tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nhân viên kiểm soát không lưu (ATC).

Đợt đóng cửa kéo dài này khiến hàng nghìn nhân viên ATC bị buộc nghỉ việc tạm thời không lương, trong khi những người vẫn làm việc phải tiếp tục ca trực mà không được trả thù lao. Việc thiếu nhân sự khiến hoạt động tại nhiều sân bay lớn bị gián đoạn. Sáng 26/10, một loạt chuyến bay giữa Los Angeles và Oakland, California đã phải tạm dừng gần 2 giờ do không đủ nhân viên điều phối không lưu.

Trước đó, các nhân viên ATC đã được thông báo rằng họ sẽ không nhận lương cho đến khi Quốc hội thông qua ngân sách mới. Cuộc khủng hoảng ngân sách bắt đầu từ ngày 1/10 và đến nay vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy 2 đảng đạt được thỏa thuận, đẩy hệ thống hàng không Mỹ vào nguy cơ tê liệt kéo dài.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng thừa nhận việc chính phủ đóng cửa “đã bắt đầu ăn vào phần cơ bắp của nền kinh tế”, gây tổn hại thực chất đến sản xuất và đầu tư.

Trong báo cáo gửi Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) dự báo tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Mỹ sẽ giảm 7 tỷ USD nếu chính phủ đóng cửa trong 4 tuần, giảm 11 tỷ USD nếu kéo dài 6 tuần và giảm 14 tỷ USD nếu kéo dài 8 tuần. CBO cũng dự đoán GDP thực tế quý IV/2025 của Mỹ sẽ thấp hơn 1-2 điểm phần trăm so với kịch bản chính phủ hoạt động bình thường.

Cơ quan này cảnh báo tác động kinh tế có thể trầm trọng hơn nếu chính phủ liên bang ngừng chi trả các khoản trợ cấp của Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP) bắt đầu từ ngày 1/11. Khi đó, hàng triệu hộ gia đình thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo làn sóng suy giảm chi tiêu tiêu dùng trên diện rộng.

Sau gần 1 tháng bế tắc, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy 2 đảng tại Quốc hội Mỹ đạt được thỏa thuận để khôi phục ngân sách liên bang. Các chuyên gia cảnh báo, nếu tình trạng này kéo dài thêm vài tuần, tăng trưởng kinh tế Mỹ có thể sụt giảm sâu trong quý IV và đe dọa đà phục hồi việc làm. Trong khi đó, hàng triệu người dân và doanh nghiệp nhỏ đang phải gồng mình qua từng ngày, chờ đợi một giải pháp chính trị chưa biết khi nào mới tới.

Kim Ngân

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/nuoc-my-sau-1-thang-dong-cua-chinh-phu-i786837/