Nước trung lập bất ngờ thành tâm điểm trong chính sách thuế quan của Tổng thống Trump

4 giờ trướcBài gốc

Áp thuế cao kỷ lục từ Mỹ lên Thụy Sĩ có thể khiến nền kinh tế nước này chao đảo và giới tài chính, doanh nghiệp hoang mang. Ảnh: THX/TTXVN

Theo Wall Street Journal ngày 3/8, đối với nhiều người, Thụy Sĩ là biểu tượng của sự trung lập, hòa bình và ổn định. Nhưng những ngày gần đây, hình ảnh đó đã bị lung lay dữ dội. Một quyết định bất ngờ từ Mỹ đã đẩy quốc gia Bắc Âu này vào một cuộc chiến thương mại đầy sóng gió, khiến giới doanh nghiệp và chính trị gia Thụy Sĩ bàng hoàng và hoang mang.

Cụ thể, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp đặt mức thuế quan lên tới 39% đối với hàng nhập khẩu từ Thụy Sĩ, một con số cao hơn hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, chỉ thấp hơn Lào, Myanmar và Syria. Động thái này không chỉ gây ra những hệ lụy kinh tế nghiêm trọng mà còn đặt ra câu hỏi lớn về tương lai mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Quyết định của ông Trump đã gây ra một cú sốc lớn tại Thụy Sĩ, nơi mà giới lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp nước này tin rằng họ đang tiến gần đến một thỏa thuận thương mại có lợi với Mỹ. "Tôi đã phải kiểm tra điện thoại hai lần, tôi cứ tưởng đó là tin giả", Nicola Tettamanti, Giám đốc điều hành của Tecnopinz, công ty sản xuất dụng cụ chính xác 55 năm tuổi, chia sẻ. Công ty Tecnopinz phụ thuộc vào thị trường Mỹ, nơi chiếm tới 1/5 doanh thu. Với mức thuế mới, kế hoạch mở rộng sang Mỹ của Tecnopinz gần như bị đình trệ. Tờ báo Thụy Sĩ Blick thậm chí còn gọi đây là thất bại lớn nhất của nước này kể từ Trận Marignano năm 1515.

Sự bàng hoàng này là điều dễ hiểu. Jan Atteslander, thành viên hội đồng quản trị của Economiesuisse, tổ chức kinh doanh của Thụy Sĩ, khẳng định: "Sô cô la và đồng hồ của chúng tôi không gây nguy hiểm cho ngành sản xuất của Mỹ". Vốn dĩ, Thụy Sĩ từ lâu đã có mối quan hệ kinh tế sâu sắc với Mỹ. Khoảng 19% kim ngạch xuất khẩu của Thụy Sĩ là sang Mỹ, thị trường lớn nhất của họ. Đồng thời, Thụy Sĩ cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 6 tại Mỹ, với các tập đoàn khổng lồ như Nestlé, Roche và Novartis, tạo ra khoảng 400.000 việc làm cho người Mỹ. Mối quan hệ hai chiều này bỗng chốc trở nên méo mó sau một quyết định bất ngờ.

Thâm hụt thương mại: Mối lo chính của ông Trump

Lý do chính mà Tổng thống Trump đưa ra cho động thái này là sự mất cân bằng thương mại. Thâm hụt hàng hóa của Mỹ với Thụy Sĩ đã tăng vọt trong năm nay, đạt gần 50 tỷ USD tính đến tháng 5 vừ qua, đứng thứ năm trong số các đối tác thương mại của Mỹ. Mặc dù Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ can thiệp vào thị trường tiền tệ để ổn định lạm phát, Mỹ vẫn cáo buộc Thụy Sĩ thao túng đồng franc Thụy Sĩ để hỗ trợ xuất khẩu.

Trong cuộc họp báo, ông Trump thẳng thừng tuyên bố: "Chúng ta đang thâm hụt 40 tỷ USD với Thụy Sĩ. Đó là một khoản thâm hụt lớn". Tuy nhiên, theo Rahul Sahgal, Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Thụy Sĩ - Mỹ, mức thâm hụt này là điều khó tránh khỏi: "Ngay cả khi người Thụy Sĩ uống rượu bourbon (whisky) mỗi ngày và mua một chiếc xe Harley-Davidson, thâm hụt thương mại cũng sẽ không thay đổi", nhấn mạnh rằng Thụy Sĩ không thể nhập khẩu lượng hàng hóa tương đương với những gì họ xuất khẩu sang Mỹ.

Mức thuế mới đang đe dọa làm tê liệt các ngành kinh tế chủ chốt của Thụy Sĩ. Các nhà sản xuất đồng hồ, sô cô la, dược phẩm và máy công cụ, vốn rất phụ thuộc vào thị trường Mỹ, giờ đây phải đối mặt với một tương lai đầy bất trắc. Hãng bánh kẹo Confiserie Bachmann đã phải đóng cửa cửa hàng trực tuyến cho khách hàng Mỹ để tránh mức thuế mới. "Chúng tôi sẽ tồn tại mà không cần thị trường Mỹ, nhưng đó là một thị trường đang phát triển đối với chúng tôi", Raphael Bachmann, Giám đốc điều hành công ty, chia sẻ.

Thâm hụt thương mại và mức thuế mới không chỉ gây ra thiệt hại kinh tế mà còn khiến nhiều người Thụy Sĩ tự hỏi về giá trị của sự trung lập. Sherban Tautu, nhà sáng lập công ty quản lý tài sản Ten Edges Capital, nhận định: "Chúng ta là một quốc gia nhỏ bé, chúng ta cực kỳ dễ bị tổn thương và chúng ta vừa bị làm mất mặt. Cái giá của việc trung lập bỗng trở nên rõ ràng đến tàn nhẫn". Hiện nay, nhiều người đang đặt câu hỏi liệu Thụy Sĩ có nên từ bỏ lập trường tự chủ để có mối quan hệ chặt chẽ hơn với Liên minh châu Âu (EU), nơi đã đạt được mức thuế suất 15% ưu đãi hơn với chính quyền Trump hay không.

Về phía chính quyền Thụy Sĩ, Tổng thống Karin Keller-Sutter đã bày tỏ sự lạc quan trong bài phát biểu mừng Quốc khánh (1/8), khẳng định nước này sẽ tìm ra giải pháp. Tuy nhiên, sự lạc quan đó đã vơi đi nhiều sau cuộc điện đàm với ông Trump, khi không đạt được thỏa thuận nào. Công ty Capital Economics ước tính rằng nếu mức thuế này được duy trì, nó có thể khiến GDP của Thụy Sĩ giảm khoảng 0,6%, và sẽ còn lớn hơn nữa nếu miễn trừ đối với dược phẩm bị loại bỏ.

Có thể thấy cuộc chiến thương mại mà Mỹ gây ra đang đẩy Thụy Sĩ vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan, buộc quốc gia này phải đối mặt với những câu hỏi khó khăn về chính sách đối ngoại và kinh tế của mình. Mối quan hệ thân thiết với Washington, vốn được xây dựng trên nền tảng của sự ổn định và tin cậy, giờ đây đang bị thử thách nghiêm trọng bởi chính sách "Nước Mỹ trên hết".

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/nuoc-trung-lap-bat-ngo-thanh-tam-diem-trong-chinh-sach-thue-quan-cua-tong-thongtrump-20250804163938491.htm