Nghề nuôi ốc giúp bà con tận dụng tốt các vùng đất trũng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập.
Ở tuổi 66, ông Hoàng Trọng Sỹ tại thôn Thịnh Cường, xã Đức Thọ, vẫn ngày ngày miệt mài bên ao ốc. Đôi tay từng chai sạn vì ruộng đồng giờ lại thoăn thoắt thả bèo, thay nước, chăm từng lứa ốc bươu đen – loài thủy sản đang đem lại cuộc sống đủ đầy cho gia đình ông.
Ông Sỹ kể, đầu năm 2022, sau khi tìm hiểu các mô hình nuôi ốc ở nhiều nơi, nhận thấy đây là đối tượng dễ nuôi, chi phí thấp, lại phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng quê mình, ông bàn với vợ chuyển một phần diện tích vườn sang nuôi thử. Ban đầu, ông đầu tư khoảng 1.500m2 mặt nước, chia thành những ao nhỏ rộng chừng 500–700m2, có hệ thống cấp thoát nước riêng, được xử lý kỹ lưỡng bằng vôi bột trước khi thả giống.
Ông Hoàng Trọng Sỹ chia sẻ kinh nghiệm xử lý đáy ao và chăm sóc ốc để hạn chế dịch bệnh, nâng cao năng suất.
“Ốc bươu đen ăn tạp, dễ nuôi, nhưng muốn hiệu quả phải hiểu tập tính của chúng. Nước ao phải sạch, không nhiễm phèn, thay nước định kỳ và tuyệt đối không dùng phân chuồng tươi. Thức ăn chủ yếu là rau, củ, quả, song cũng phải cho ăn vừa đủ để tránh làm bẩn nước”, ông Sỹ chia sẻ.
Không chỉ cẩn trọng trong từng khâu kỹ thuật, ông còn chú ý tạo môi trường sống tự nhiên cho ốc. Trên mặt ao, ông thả bèo, hoa súng để ốc trú ngụ và sinh sản; giữa ao, ông dựng cọc bê tông, phủ lưới đen giữ mát mùa hè, ấm mùa đông. Nhờ đó, đàn ốc phát triển nhanh, tỷ lệ sống cao, ít dịch bệnh.
Chỉ sau một năm, mô hình đã mang lại kết quả vượt mong đợi. Mỗi năm, ông Sỹ xuất bán hơn 3 tấn ốc thương phẩm, giá từ 70.000–80.000 đồng/kg, thu về trên 200 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Không chỉ dừng ở đó, ông còn chủ động nhân giống, cung cấp ốc giống cho các hộ trong vùng, giúp nhiều người có thêm việc làm, tăng thu nhập.
Từ thành công của gia đình ông Sỹ, phong trào nuôi ốc bươu đen nhanh chóng lan tỏa ra nhiều vùng nông thôn khác của Hà Tĩnh. Trong đó, xã Mai Hoa là một điểm sáng nổi bật.
Theo UBND xã Mai Hoa, từ đầu năm 2023 đến nay, toàn xã đã phát triển được 45 mô hình nuôi ốc bươu đen với tổng diện tích hơn 18 ha mặt nước. Trên những thửa ruộng trũng vốn kém hiệu quả trước đây, giờ đây là những ao ốc xanh mướt, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân.
Ông Phạm Ngọc Tạo, Chủ tịch UBND xã Mai Hoa, cho biết: “Đưa mô hình nuôi ốc bươu đen vào sản xuất là bước đi đúng đắn, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Nghề nuôi ốc giúp bà con tận dụng tốt các vùng đất trũng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đồng thời góp phần hoàn thiện tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.”
Hiện, toàn xã Mai Hoa có 45 mô hình nuôi ốc bươu đen với tổng diện tích lên đến hơn 18 ha mặt nước. Ảnh: Văn Chung
Một trong những hộ tiên phong của xã là anh Nguyễn Công Thành, thôn Thanh Bình. Nhận thấy nhu cầu tiêu thụ ốc ngày càng lớn, trong khi ốc tự nhiên dần khan hiếm, năm 2020, anh quyết định đầu tư gần 5.000m2 diện tích mặt nước, chia làm 14 ô nhỏ và thả hơn 6 vạn con giống đầu tiên. “Tôi chọn ốc bươu đen vì dễ nuôi, đầu ra ổn định, mà lại không cần quá nhiều công lao động. Quan trọng nhất là phải giữ nguồn nước luôn sạch và tạo môi trường tự nhiên cho ốc sinh trưởng”, anh Thành chia sẻ kinh nghiệm.
Sau 5 năm gắn bó, mô hình của anh Thành mang lại thu nhập hơn 200 triệu đồng mỗi năm, chỉ riêng từ đầu năm 2025 đến nay, anh đã xuất bán trên 4 tấn ốc thương phẩm cùng 10 vạn ốc giống, thu thêm gần 20 triệu đồng. Nguồn thu ổn định giúp gia đình anh có điều kiện tái đầu tư, mở rộng quy mô, hướng tới sản xuất chuyên nghiệp hơn.
Cùng với các hộ dân như ông Sỹ và anh Thành, nhiều nông hộ khác ở Hà Tĩnh cũng đang mạnh dạn chuyển đổi sang nuôi ốc bươu đen. Theo bà Nguyễn Thị Thanh Tiếu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đức Thọ, đây là minh chứng rõ ràng cho tinh thần đổi mới, dám nghĩ dám làm của người nông dân. “Chúng tôi đang phối hợp với các đơn vị chuyên môn để hỗ trợ kỹ thuật, xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm và nhân rộng mô hình ra nhiều địa phương khác,” bà Tiếu nói.
Thực tế cho thấy, nghề nuôi ốc bươu đen không chỉ giúp người dân tận dụng hiệu quả những diện tích đất trũng, mà còn tạo ra chuỗi giá trị kinh tế xanh và tuần hoàn. Phụ phẩm nông nghiệp được tận dụng làm thức ăn, nguồn nước được xử lý tuần hoàn, không gây ô nhiễm môi trường. Đây cũng là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển nông nghiệp sạch, bền vững mà Hà Tĩnh đang khuyến khích.
Nguyễn Thuấn