Khả năng lội nước của ô tô điện
Về lý thuyết, ô tô điện có lợi thế hơn xe động cơ đốt trong khi đi qua vùng ngập nước nhờ sự khác biệt về cấu tạo kỹ thuật. Do không có đường ống nạp khí và ống xả, xe điện loại bỏ được nguy cơ "thủy kích" - hiện tượng nước lọt vào xi-lanh gây hư hỏng động cơ nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, các bộ phận quan trọng như pin và động cơ điện luôn được thiết kế khép kín, có nhiều lớp bảo vệ và đạt các tiêu chuẩn chống nước như IP67.
Ngoài ra, các cổng sạc, dây điện cao áp đều được bảo vệ bằng vật liệu cách điện đặc biệt. Hệ thống quản lý pin (BMS) có khả năng phát hiện rò rỉ và tự ngắt khi có sự cố. Điều này cho phép xe có thể ngâm và lội nước ở một mức độ nhất định mà vẫn an toàn.
Nghiên cứu từ Financial Express chỉ ra rằng ô tô điện có thể di chuyển an toàn qua vùng nước ngập nhờ hệ thống bảo vệ chống xâm nhập theo chuẩn IP65 hoặc IP67, tùy thuộc vào từng loại xe.
Chỉ số IP càng cao đồng nghĩa với khả năng chống bụi và nước càng tốt. Ví dụ với chuẩn IP67, xe điện được cho là có thể di chuyển ở mực nước cao đến một mét trong khoảng 30 phút mà vẫn đảm bảo an toàn.
Dẫu vậy theo chuyên trang Electrifying, rủi ro khi đi qua vùng nước ngập nước đối với xe điện và ô tô sử dụng động cơ đốt trong là như nhau. Bởi về cơ bản, ô tô không phải là phương tiện đường thủy và không được thiết kế để vận hành trong điều kiện ngập quá sâu.
Dù pin và động cơ được bảo vệ, nhưng nước vẫn có thể xâm nhập vào các bộ phận khác như hệ thống lái, vòng bi bánh xe, các giắc cắm điện và hệ thống phanh nếu bên ngoài mực nước quá sâu.
Một vấn đề tiềm ẩn mất an toàn khác đó là khi đi vào vùng nước sâu, lực đẩy của nước có thể làm giảm độ bám của lốp xe lên mặt đường, khiến xe dễ bị trôi và mất lái. Đồng thời, nước lọt vào hệ thống phanh sẽ làm giảm hiệu quả phanh, tăng nguy cơ va chạm.
Theo cảnh báo từ Cơ quan Môi trường của Anh, việc lái xe qua vùng nước sâu 30 cm có thể khiến phương tiện đi chệch hướng và tiềm ẩn rủi ro xảy ra tai nạn.
Do đó các chuyên gia khuyến cáo rằng trong trường hợp bắt buộc phải đi qua vùng ngập nước, người dùng cần điều khiển xe thật chậm, nhằm hạn chế khả năng mất tiếp xúc giữa bánh xe với mặt đường và không tạo ra những đợt sóng nguy hiểm cho người cũng như các phương tiện khác đang tham gia giao thông.
Khuyến cáo từ nhà sản xuất
Tại Việt Nam, hãng xe điện hàng đầu là VinFast đang cung cấp nhiều mẫu ô tô điện được trang bị bộ pin lithium-ion đạt tiêu chuẩn IP67, giúp đảm bảo an toàn khi di chuyển trong trời mưa hoặc đường ngập.
Tuy nhiên, hãng vẫn khuyến cáo người dùng không nên lái xe qua các khu vực, đường ngập nước. Theo VinFast, việc lái xe qua nước sâu có thể làm hỏng động cơ điện, hộp số, hệ thống lái và các hệ thống điện khác. Những thiệt hại này không được bảo hành.
Trong trường hợp bắt buộc phải di chuyển qua khu vực ngập nước, người lái cần tuân thủ các lưu ý để giảm thiểu rủi ro. Trong đó, việc làm đầu tiên là phải kiểm tra độ sâu của mực nước trước khi di chuyển.
Nếu mực nước vượt quá khoảng sáng gầm xe, tuyệt đối không được đưa xe đi vào. Bởi nếu vượt quá mức này, nước có thể sẽ xâm nhập vào hệ thống điện áp cao, gây ra rủi ro nghiêm trọng về an toàn.
Khi đi qua vùng ngập, cần duy trì tốc độ dưới 10 km/h bởi nếu lái nhanh sẽ tạo sóng nước dâng cao, có thể tràn vào các bộ phận điều khiển và gây hư hỏng.
Giữ xe di chuyển đều qua vùng ngập, tránh dừng lại hoặc lùi xe vì có thể khiến nước thâm nhập sâu hơn. Sau khi ra khỏi vùng ngập, cần đạp phanh nhẹ nhiều lần để làm khô má phanh và đĩa phanh, khôi phục lại hiệu quả hoạt động.
Sau đó, người dùng cần liên hệ với đại lý ủy quyền của hãng để được kiểm tra tổng thể và sửa chữa nếu cần thiết. Cần tránh việc tự ý xử lý hoặc đưa xe đến các cơ sở không đủ điều kiện.
Lê Tuấn