Năm 2025 sẽ là bước ngoặt lớn với mảng xe điện ở Việt Nam.
Căn cứ trên mức thu lệ phí trước bạ hiện hành đối với xe động cơ đốt trong, mức thu đối với ô tô điện trong thời gian tới sẽ dao động 5-6% tùy địa phương.
Hiện tại, chỉ còn ít ngày nữa là bước sang thời điểm ưu đãi trước bạ cho xe điện chỉ còn 50%. Đây cũng là thời điểm ngay sau Tết Nguyên Đán khi sức mua sẽ sụt giảm so với trước Tết nên rất khó đoán tình hình của thị trường khi lệ phí trước bạ tăng, mức chi phí người tiêu dùng phải bỏ ra sẽ không còn tiết kiệm được từ vài chục đến cả tỷ đồng tùy mẫu xe.
Một số chuyên gia cho rằng rất có thể sẽ xảy ra tình trạng “mua xe chạy thuế” vì nhiều người muốn mua xe điện ngay trong tháng 2/2025 để tranh thủ mức ưu đãi trước bạ trước thời điểm 1/3/2025.
Trước đó, năm 2024 thị trường Việt đã chứng kiến sự bùng nổ của xe thuần điện với rất nhiều mẫu xe mới được tung ra thị trường từ xe bình dân đến xe hạng sang, mức gia linh hoạt. Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi trong ít ngày nữa.
Trên thế giới, mỗi quốc gia đều có chính sách khuyến khích người dân mua xe điện khác nhau. Trong đó, chủ yếu là trợ giá, hỗ trợ thuế, tặng ưu đãi v.v… Những đòn bẩy chính sách này là một phần quan trọng trong việc kích thích sức mua của người dân bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển hệ thống hạ tầng hỗ trợ xe điện.
Trong khi đó, tại Việt Nam, ô tô điện từ 9 chỗ ngồi trở xuống, hiện ngoài được miễn lệ phí trước bạ trong 3 năm, còn được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt 3% từ 1/3/2022- 28/2/2027. Trước mắt, lệ phí trước bạ tăng, sau đó là thuế tiêu thụ đặc biệt cũng sẽ tăng từ 1/3/2027.
Mẫu xe điện gây sốt Vf 3 của VinFast.
Theo đánh giá của giới chuyên môn, đây sẽ là thách thức lớn với thị trường Việt vì thực tế giá bán xe điện tại Việt Nam vẫn ở mức cao hơn so với các mẫu ô tô động cơ đốt trong đang tràn ngập. Chi phí bỏ ra nhiều hơn sẽ là rào cản lớn nhất khi người tiêu dùng lựa chọn một phương tiện có giá trị lớn như ô tô.
Đứng trước thời điểm ưu đãi trước bạ cho xe điện sắp chỉ còn 50%, những hãng xe điện đang có mặt tại Việt Nam sẽ phải tính toán trước bài toán định giá bán cho các mẫu xe. Tại thị trường Việt, mới chỉ có hãng xe điện Việt Nam VinFast “chơi lớn” khi đón đầu bằng chính sách miễn phí sạc pin cho người dùng tại hệ thống trạm công cộng V-Green trên toàn quốc, áp dụng đến 30/6/2027. Chương trình miễn phí sạc pin trong hơn hai năm này được VinFast áp dụng cho toàn bộ người dùng ô tô điện của hãng, bao gồm các hãng đối tác chạy dịch vụ vận tải. Theo đó, nhóm công ty vận tải bằng xe điện (bao gồm Xanh SM) sẽ được miễn 100% chi phí sạc từ 22h đến 6h sáng. Các khung giờ còn lại, nhóm này sẽ được giảm 50% đơn giá, từ nay đến hết 30/6/2027.
So với các nước khác trong khu vực, dung lượng thị trường Việt vẫn còn khá khiêm tốn khi chỉ loanh quanh ở mức 500.000 xe, trong đó xe điện vẫn đang trong giai đoạn phát triển non trẻ. Chính vì vậy, đòn bẩy chính sách đóng vai trò rất quan trọng. Để khuyến khích người tiêu dùng Việt chuyển từ xe động cơ đốt trong sang sử dụng ô tô điện cần có những chính sách ưu đãi phù hợp và dài hạn. Do đó, các chuyên gia trong ngành nhận định rất có thể nhu cầu ô tô điện tại Việt Nam sẽ có xu hướng đi ngang hoặc sụt giảm nhẹ vào năm 2025.
Những thương hiệu xe điện nhập khẩu về Việt Nam thời gian tới sẽ gặp nhiều thách thức.
Còn theo nhận định của nhiều doanh nghiệp, mức ưu đãi dành cho ô tô điện của Việt Nam còn khá khiêm tốn so với nhiều nước trong khu vực. Để kích thích thị trường cần những động lực thúc đẩy doanh nghiệp bằng các đòn bẩy chính sách hiệu quả như hỗ trợ thuế phí, ưu đãi lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và người tiêu dùng cuối mua, sử dụng ô tô điện.
Báo cáo mới nhất Ngân hàng thế giới cho hay, dự kiến doanh số bán ô tô điện sẽ đạt 163.000 chiếc và năm 2025; tới năm 2030 đạt 559.000 chiếc, tăng lên gần 1,3 triệu chiếc vào năm 2035 và tới năm 2050 khoảng 6,8 triệu chiếc/năm. Tuy nhiên, để đạt được những con số này, Việt Nam cần có các chính sách phù hợp.
Theo một nghiên cứu của Mordorintelligence, quy mô thị trường xe điện Việt Nam ước tính đạt 2,48 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 5,67 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR là 18% trong giai đoạn dự báo (2024-2029).
Tại thị trường Việt, VinFast hiện vẫn đang là cái tên thống trị thị trường xe điện với liên tục các kỷ lục mới bị xô đổ khi đã bàn giao hơn 20.000 xe trong tháng 12/2024 tại thị trường Việt Nam, đạt doanh số chưa từng có trong lịch sử thị trường ô tô nội địa, đưa tổng lượng ô tô đã bàn giao của cả năm chỉ riêng tại Việt Nam lên hơn 87.000 xe.
Hoàng Lâm