Ông Joe Biden ra loạt lệnh ân xá vào phút chót. Ảnh: Euro News.
Các lệnh ân xá này được công bố ngay trong những giờ cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống của ông Biden, và được đánh giá là sự phô trương quyền lực của Tổng thống chưa từng có trong lịch sử các đời Tổng thống gần đây. Các lệnh ân xá này nhằm bảo vệ một số người chỉ trích thẳng thắn ông Donald Trump, bao gồm cựu Dân biểu Liz Cheney, người mà ông Trump đã thề sẽ trả thù.
"Đây là những trường hợp ngoại lệ và tôi không thể không làm gì cả", ông Biden viết trong một tuyên bố được đưa ra vài giờ trước khi ông chuẩn bị chào đón ông Trump vào Nhà Trắng để uống trà trước khi tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông. "Các cuộc điều tra vô căn cứ và có động cơ chính trị gây ra thảm họa cho cuộc sống, sự an toàn và an ninh tài chính của những cá nhân bị nhắm mục tiêu và gia đình của họ".
Ông Biden đã cân nhắc việc ban hành lệnh ân xá trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống, lo ngại rằng ông Trump sẽ ngay lập tức tìm cách truy tố những kẻ thù của mình sau khi nhậm chức. Trong tuyên bố của mình, ông đã nêu rõ lý do cho hành động này, nói rằng "điều đáng báo động là các công chức liên tục phải chịu những mối đe dọa vì trung thành thực hiện nhiệm vụ của mình".
Những người nhận được lệnh ân xá của ông Biden đều phải đối mặt với sự chỉ trích dữ dội từ ông Trump và các đồng minh của ông.
Tiến sĩ Anthony Fauci từng là giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia trong nhiều thập kỷ, bao gồm cả trong thời kỳ bùng phát dịch Covid trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Trump, trong khi tướng Mark Milley đã từng là Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Ông Milley từng nói ông Trump là một kẻ phát xít.
Ông Biden, trong tuyên bố của mình, lưu ý rằng lệnh ân xá không ám chỉ rằng những người này có tội.
"Việc ban hành những lệnh ân xá này không nên bị hiểu nhầm là sự thừa nhận rằng bất kỳ cá nhân nào đã có hành vi sai trái, cũng không nên hiểu sai sự chấp nhận của họ là sự thừa nhận tội lỗi cho bất kỳ hành vi phạm tội nào. Quốc gia chúng ta nợ những công chức này lòng biết ơn vì sự cống hiến không mệt mỏi của họ đối với đất nước chúng ta", ông viết.
Khi cân nhắc lệnh ân xá trước trong vài ngày qua, ông Biden đã nói rõ trong các cuộc trò chuyện với các trợ lý rằng ông không tin những người được ân xá đã phạm bất kỳ tội nào - và bày tỏ lo ngại rằng việc ân xá cho họ có thể khiến nhiều người nghĩ rằng họ mắc lỗi, theo những người quen thuộc với các cuộc trò chuyện.
Cuối cùng, ông Biden gạt bỏ những lo ngại đó với quan điểm rằng việc cung cấp sự bảo vệ sẽ cho những người này là điều quan trọng hơn.
Bằng việc công bố loạt lệnh ân xá trước, ông Biden đã thực hiện một bước đi chưa từng có trong lịch sử Tổng thống. Việc ân xá trước trên quy mô rộng lớn như vậy chưa từng được ghi nhận trước đây.
Khi Tổng thống Gerald Ford ân xá cho người tiền nhiệm của mình, Richard Nixon, vị Tổng thống thứ 37 đã phải đối mặt với khả năng bị truy tố. Trong khi đó, không ai trong số những người trong danh sách ân xá của ông Biden có nguy cơ về mặt pháp lý sắp xảy ra, nhưng ông Biden tin rằng mối đe dọa với họ là đủ thực tế để ông có hành động.
Huyền Chi