Các thông báo của Tổng thống Joe Biden về cơ bản đã đảo ngược nhiều lệnh cấm vận mà Tổng thống đắc cử Trump đã áp dụng trong nhiệm kỳ trước của ông kết thúc vào năm 2021. Nếu chúng được duy trì, đây sẽ là bước tiến quan trọng nhất trong quan hệ Hoa Kỳ - Cuba kể từ thời Obama.
Ông Trump, người có thái độ gay gắt về Cuba, từng đề cử Thượng nghị sĩ Marco Rubio, con trai của những người nhập cư từ Cuba và là người chỉ trích thẳng thắn chính quyền Cuba, làm Ngoại trưởng.
Tổng thống Joe Biden gặp Tổng thống đắc cử Donald Trump hồi tháng 11 năm 2024 tại Phòng Bầu dục. Ảnh: Nhà Trắng
Các kế hoạch mà ông Biden công bố - tùy thuộc vào sự xem xét của Quốc hội và chính quyền ông Trump sắp tới - sẽ dỡ bỏ lệnh chỉ định Cuba là “quốc gia tài trợ khủng bố”, cũng như nới lỏng sự bao vây cấm vận khiến quốc đảo gặp khó khăn về kinh tế này.
Ông Trump từng đưa Cuba vào danh sách “Nhà nước bảo trợ khủng bố” của Mỹ vào năm 2021 trong những giờ cuối cùng của nhiệm kỳ đầu tiên. Cuba phủ nhận cáo buộc, gọi việc chỉ định này là trò hề.
Theo một quan chức chính quyền cấp cao, họ cũng sẽ thu hồi lệnh năm 2017 của ông Trump hạn chế các giao dịch tài chính với một số thực thể Cuba có liên hệ với quân đội và chính phủ.
Chỉ một giờ sau thông báo của Mỹ, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel tuyên bố chính phủ của ông có kế hoạch "dần dần" thả 553 tù nhân sau cuộc hội đàm với Giáo hoàng Francis. Cuba từng bắt giữ hàng trăm kẻ bạo loạn vào ngày 11 tháng 7 năm 2021.
Người dân Cuba tham gia biểu tình trước Đại sứ quán Mỹ phản đối lệnh cấm vận của Mỹ tại Havana, Cuba vào ngày 20 tháng 12 năm 2024. (Ảnh do AP cấp bản quyền, không phát hành lại)
Một tuyên bố của Bộ ngoại giao Cuba cho biết quyết định này phản ánh "sự nhân đạo của hệ thống tư pháp Cuba", nhưng không liên kết việc thả tù nhân với thông báo của ông Biden.
Chính phủ Cuba gọi bước đột phá này là một bước đi "đúng hướng", nhưng cáo buộc Hoa Kỳ vẫn tiếp tục "chiến tranh kinh tế" chống lại hòn đảo này, cảnh báo rằng các biện pháp này có thể nhanh chóng bị bãi bỏ và lệnh cấm vận thương mại của Hoa Kỳ đối với Cuba từ thời Chiến tranh Lạnh vẫn tiếp tục.
Ông Trump, người nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, có thể tìm cách khôi phục các lệnh cấm vận đã bị ông Biden hủy bỏ khi nhậm chức. Một quan chức cho biết nhóm của hai ông Biden và Trump đã "trao đổi" về chủ đề này.
Trong một lá thư ngắn gửi Quốc hội Mỹ, ông Biden cho biết các hành động được công bố hôm thứ Ba là "cần thiết cho lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ và sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền dân chủ ở Cuba".
Hoàng Hải (theo CUN, WH, Reuters)