Trong ngày đầu tiên công du Saudi Arabia, ông Trump cho biết Mỹ đã đồng ý bán cho nước chủ nhà một gói vũ khí trị giá gần 142 tỷ USD. Nhà Trắng gọi đây là "thỏa thuận hợp tác quốc phòng" lớn nhất mà Washington từng thực hiện.
Trong khi đó, việc chấm dứt lệnh trừng phạt đối với Syria sẽ là động lực to lớn cho một quốc gia đã bị tàn phá bởi hơn một thập kỷ nội chiến. Trước đó, quân nổi dậy do Tổng thống đương nhiệm Ahmed al-Sharaa lãnh đạo đã lật đổ tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12 năm ngoái.
Phát biểu tại một diễn đàn đầu tư ở Riyadh khi bắt đầu chuyến công du tập trung vào các thỏa thuận kinh tế, Trump cho biết ông cũng đang hành động để bãi bỏ lệnh trừng phạt của người lãnh đạo trên thực tế của Saudi Arabia - Thái tử Mohammed bin Salman.
Về việc dỡ lệnh trừng phạt đối với Syria, giới chuyên gia nhận định động thái này thể hiện sự thay đổi lớn về chính sách của Mỹ khi trước đó Washington tuyên bố Syria là quốc gia tài trợ cho khủng bố vào năm 1979, đồng thời bổ sung các lệnh trừng phạt vào năm 2004 và áp đặt thêm các lệnh trừng phạt sau khi cuộc nội chiến nổ ra vào năm 2011.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thái tử Ả Rập Saudi - Mohammed bin Salman - Ảnh: Reuters
Bộ trưởng Ngoại giao Syria - Asaad al-Shibani cho biết trên mạng xã hội X rằng động thái được lên kế hoạch này đánh dấu một "khởi đầu mới" trên con đường tái thiết của Syria. Một quan chức Nhà Trắng cho biết Trump đã đồng ý sẽ chào Tổng thống đương nhiệm Syria - Sharaa tại Saudi Arabia vào ngày 14/5.
Ông Trump và thái tử Saudi Arabia - Mohammed bin Salman đã ký một thỏa thuận về năng lượng, quốc phòng, khai thác mỏ và các lĩnh vực khác. Một tờ thông tin của Nhà Trắng cho biết thỏa thuận này bao gồm các thỏa thuận với hơn một chục công ty quốc phòng của Mỹ cho các lĩnh vực bao gồm phòng không và tên lửa, không quân và vũ trụ, an ninh hàng hải và thông tin liên lạc.
Không rõ thỏa thuận có bao gồm máy bay phản lực Lockheed F-35 hay không. Phía Saudi cho biết tổng giá trị của gói thỏa thuận có thể lên tới 1 nghìn tỷ đô la khi các thỏa thuận tiếp theo được đạt được trong những tháng tới.
Saudi Arabia là một trong những khách hàng lớn nhất của vũ khí Mỹ và hai nước đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ trong nhiều thập kỷ dựa trên một thỏa thuận mà vương quốc này cung cấp dầu cho Mỹ để đổi lại việc Mỹ đảm bảo an ninh.
Nhưng mối quan hệ này đã trở nên căng thẳng sau vụ sát hại nhà báo người Saudi Jamal Khashoggi do các điệp viên Saudi thực hiện tại Istanbul vào năm 2018 đã gây ra sự náo động toàn cầu. Tình báo Mỹ kết luận rằng thái tử bin Salman đã chấp thuận một hoạt động bắt giữ hoặc giết hại Khashoggi, một nhà phê bình nổi tiếng, nhưng chính phủ Saudi đã phủ nhận mọi sự liên quan.
Trump đã không đề cập đến vụ việc trong chuyến thăm của mình và gọi ông Bin Salman là "người đàn ông đáng kinh ngạc". "Tôi thực sự tin rằng chúng tôi rất thích nhau" - ông Trump nói tại cuộc gặp.
Ông Trump sẽ tiếp tục từ Riyadh đến Qatar vào ngày 14/5 và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào ngày 15/5 trong một chuyến đi tập trung vào đầu tư thay vì các vấn đề an ninh ở Trung Đông.
Anh Duy