Ông Lê Doãn Hợp: Báo chí mãi mãi cần thiết trong xã hội hiện đại

6 giờ trướcBài gốc

Năm thành tựu lớn sau một thế kỷ phát triển

Theo ông Lê Doãn Hợp, báo chí cách mạng Việt Nam sau 100 năm đã đạt được năm thành tựu rất nổi bật.

Thành tựu đầu tiên là sự phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng. Hệ thống báo chí Việt Nam không ngừng mở rộng, đa dạng về loại hình, phong phú về nội dung, sinh động về hình thức thể hiện. Công nghệ làm báo hiện đại được ứng dụng nhanh chóng; đội ngũ những người làm báo ngày càng đông đảo, tri thức hóa, chuyên nghiệp hóa, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Thành tựu thứ hai là vai trò tiên phong của báo chí trong hội nhập quốc tế. Báo chí là cầu nối giúp thế giới hiểu về đất nước, con người, văn hóa Việt Nam, đồng thời giúp Việt Nam tiếp cận nhanh chóng với tri thức, văn minh nhân loại. Trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, văn hóa đến an ninh, quốc phòng, báo chí luôn là lực lượng đi trước, mở đường cho quá trình hội nhập toàn diện, sâu rộng của đất nước.

Theo ông Lê Doãn Hợp, báo chí cách mạng Việt Nam đã trải qua một quá trình phát triển đặc biệt, ghi dấu những thành tựu to lớn, nhưng đồng thời cũng đứng trước không ít thách thức mới trong bối cảnh chuyển đổi số, bùng nổ mạng xã hội và hội nhập quốc tế sâu rộng (Ảnh: Đình Khương).

Thành tựu thứ ba chính là vai trò định hướng, cổ vũ và lan tỏa các giá trị tiến bộ trong xã hội. Báo chí góp phần xây dựng nền tảng đạo đức xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào con đường phát triển đất nước bằng việc tuyên truyền các tấm gương người tốt, việc tốt, khích lệ tinh thần yêu nước, cống hiến, trách nhiệm cộng đồng.

Thành tựu thứ tư là sự tham gia tích cực, hiệu quả của báo chí trong cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Nhiều vụ việc tiêu cực lớn được phát hiện, phản ánh kịp thời, tạo sức ép dư luận, thúc đẩy cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh, xây dựng xã hội lành mạnh, minh bạch hơn.

Thành tựu thứ năm là sự trưởng thành vượt bậc của đội ngũ những người làm báo. Thế hệ các nhà báo trẻ hôm nay ngày càng vững vàng về bản lĩnh nghề nghiệp, giàu tri thức, có khả năng tư duy sâu sắc, tác phong tự tin, sẵn sàng làm chủ những công nghệ, kỹ năng làm báo hiện đại trong kỷ nguyên số.

Những tồn tại cần nhìn thẳng và khắc phục

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đáng tự hào như ông Lê Doãn Hợp vừa nói ở trên, báo chí Việt Nam cũng đối mặt với không ít tồn tại, nếu không nhìn nhận và khắc phục kịp thời, sẽ tạo thành điểm nghẽn cho sự phát triển.

Thứ nhất, theo ông Hợp tính chuyên nghiệp còn thấp so với báo chí quốc tế. Một thực trạng dễ thấy là nhiều tờ báo vẫn mang dáng dấp “báo hội nghị, báo ban ngày và báo đô thị”.

“Báo hội nghị” là kiểu báo chủ yếu đưa tin về hội họp, hội thảo, sự kiện hành chính mà thiếu đi sự điều tra, phát hiện độc lập.

“Báo ban ngày” nghĩa là báo chí vẫn chỉ tập trung đưa tin theo khung giờ hành chính, trong khi đời sống ban đêm, với muôn vàn vấn đề của người lao động, đô thị, trật tự, lại chưa được khai thác đúng mức.

“Báo đô thị” là hiện tượng phổ biến khi nội dung báo chí tập trung quá nhiều vào thành thị, trong khi nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa, nơi cư trú của phần lớn dân số, lại ít được đề cập.

Báo chí muốn đi vào đời sống, phải thoát khỏi những mô hình cũ kỹ này, phải hiện diện mọi nơi, mọi lúc, cả ở vùng biên giới và cả vào những giờ “mất sóng” nhất của xã hội.

Thứ hai, báo chí chưa thực sự là diễn đàn rộng mở của người dân. Báo chí hiện là công cụ tuyên truyền đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, điều này là hiển nhiên. Nhưng mặt khác, báo chí cũng cần là nơi phản ánh nguyện vọng, tâm tư, phản biện và đề xuất từ người dân một cách rõ ràng hơn.

Một nền báo chí hiện đại không thể chỉ nói tiếng nói của nhà quản lý mà phải truyền tải được tiếng nói của xã hội, đặc biệt là những nhóm dễ bị tổn thương. Khi người dân thấy mình được lắng nghe qua báo chí, thì niềm tin và sự tương tác với truyền thông cũng sẽ tăng lên tương ứng.

Thứ ba, sự chênh lệch về sức hút giữa báo chí nhà nước và báo chí tự chủ. Cùng một cơ chế quản lý, cùng định hướng chung, nhưng nhiều tờ báo được nhà nước đầu tư vẫn không thu hút người đọc bằng các tờ báo tự chủ, đặc biệt là ở TP HCM.

Các tờ báo sống bằng nguồn thu thực chất, phải “bán báo” từng số, thường có xu hướng bám sát đời sống, phản ánh đúng mối quan tâm của người dân. Họ viết về những vấn đề “cơm - áo - gạo - tiền”, về dân sinh. Trong khi đó, không ít báo được cấp ngân sách lại xuất bản để... biếu tặng...

"Báo chí không được hoảng loạn trước mạng xã hội mà phải biết dựa vào đó như một nguồn lực bổ trợ hữu ích, miễn là biết phân tích, chọn lọc, xử lý thông tin một cách chuẩn mực, trách nhiệm", ông Lê Doãn Hợp cho biết.

Báo chí mãi mãi cần thiết trong xã hội hiện đại

Nhìn về tương lai, ông Lê Doãn Hợp khẳng định, dù thế giới thay đổi ra sao, báo chí chân chính vẫn mãi mãi cần thiết. Trong tiến trình hội nhập quốc tế, báo chí tiếp tục đóng vai trò tổng kết bài học, chia sẻ kinh nghiệm, mở rộng tầm nhìn cho toàn xã hội. Một chế độ dân chủ thực sự luôn cần có báo chí làm nền tảng.

Ông nhấn mạnh, báo chí chính là biểu hiện của dân chủ trí tuệ, dân chủ đẳng cấp. Ở đó, báo chí không chỉ phản ánh mà còn có trách nhiệm phân tích, lý giải, dẫn dắt dư luận xã hội bằng tri thức và trách nhiệm công dân.

Báo chí còn là công cụ điều hành quốc gia cả về tinh thần lẫn vật chất, cả ở tầm vi mô lẫn vĩ mô. Đặc biệt, trong bối cảnh thông tin bùng nổ mạnh mẽ hiện nay, báo chí càng phải làm tốt vai trò chọn lọc, tổng hợp, chưng cất thông tin, giúp định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận xã hội.

Theo ông Lê Doãn Hợp, bước vào kỷ nguyên số, báo chí Việt Nam đứng trước những cơ hội và thách thức song hành. Thuận lợi lớn nhất là khả năng tiếp cận kho tri thức nhân loại trở nên dễ dàng, nhanh chóng nhờ internet, mạng xã hội và các công cụ tìm kiếm hiện đại. Tuy nhiên, đi cùng với đó là áp lực ngày càng lớn về tính chính xác, minh bạch và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.

Mạng xã hội ngày nay không phải là thế giới ảo, mà là đời sống thực được số hóa, phản ánh đầy đủ sự đa dạng, đa chiều, phức tạp của xã hội. Ở đó có người đúng, người sai; có tiếng nói xây dựng, cũng có cả những luồng thông tin phá hoại. Chính vì vậy, báo chí không được hoảng loạn trước mạng xã hội mà phải biết dựa vào đó như một nguồn lực bổ trợ hữu ích, miễn là biết phân tích, chọn lọc, xử lý thông tin một cách chuẩn mực, trách nhiệm.

Ông Lê Doãn Hợp kết luận: “Báo chí phải bình tĩnh, chủ động hội nhập và đồng hành với xã hội mạng. Đó là con đường để báo chí tiếp tục giữ vững vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận trong một thế giới ngày càng phức tạp, biến động và khó lường hơn”.

Đình Khương

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/ong-le-doan-hop-bao-chi-mai-mai-can-thiet-trong-xa-hoi-hien-dai-728809.html