Ông lớn gia dụng Trung Quốc 'chơi xấu' đối thủ?

12 phút trướcBài gốc

Thông tin Midea yêu cầu các đơn vị dịch vụ hậu mãi trên toàn quốc ngừng tiếp nhận sửa chữa thiết bị Xiaomi và Gree những ngày qua đã khiến thị trường gia dụng Trung Quốc bị xáo trộn. Jiemian News dẫn lời một nhân viên Midea cho biết chính sách này “chủ yếu nhắm vào Xiaomi” khi hãng đang phát triển quá nhanh ở mảng điều hòa và gây sức ép rõ rệt lên doanh nghiệp truyền thống.

Phía Midea sau đó lên tiếng phủ nhận, cho rằng “không tồn tại yêu cầu độc quyền như lời đồn”. Tuy nhiên, phản ứng trên thị trường cho thấy sự cạnh tranh giữa các hãng điều hòa lớn đang bước vào giai đoạn nhạy cảm nhất nhiều năm trở lại đây.

Điều gây chú ý là Midea, hãng vốn hiếm khi công khai đối đầu, lại trở thành trung tâm câu chuyện. Bối cảnh đằng sau tranh cãi là cuộc chiến tay ba trên thị trường điều hòa nội địa, nơi tốc độ tăng trưởng của Xiaomi làm thay đổi cục diện mà do Gree và Midea dẫn đầu suốt nhiều năm.

Nguồn cơn xung đột

Nguồn gốc căng thẳng giữa Midea và Xiaomi đã xuất phát từ khoảng một thập kỷ trước. Năm 2014, Xiaomi trở thành cổ đông lớn thứ mười của Midea khi mua 1,29% cổ phần. 2 bên khi đó đặt mục tiêu hỗ trợ cho nhau khi Midea muốn đẩy mạnh chuyển đổi sang thiết bị thông minh, trong khi Xiaomi cần năng lực sản xuất và kiểm soát chất lượng để mở rộng chiến lược hệ sinh thái.

Sản phẩm điều hòa thông minh đầu tiên ra mắt năm 2015, kết hợp phần mềm của Xiaomi và dây chuyền của Midea. Tuy nhiên, sự khác biệt về tốc độ phát triển, định vị thương hiệu và quyền kiểm soát dữ liệu khiến mối quan hệ hợp tác dần đi vào bế tắc.

Tốc độ tăng trưởng của Xiaomi trong ngành điều hòa đạt con số ấn tượng. Ảnh: Bloomberg.

Năm 2018, Xiaomi bước vào ngành máy lạnh bằng mô hình OEM, tung sản phẩm Mi Home Internet với mức giá cạnh tranh. Ban đầu, thị phần của hãng chỉ ở mức rất nhỏ nhưng tốc độ tăng trưởng sau đó vượt xa kỳ vọng.

Đến năm 2023, Xiaomi bán hơn 4,4 triệu điều hòa không khí, tăng 49% so với cùng kỳ. Sau đó một năm, con số này đã đạt 6,8 triệu chiếc, tiếp tục tăng hơn 50%. Tính đến giữa năm 2025, Xiaomi duy trì đà tăng 3 quý liên tục, đứng thứ ba trên thị trường trực tuyến, chỉ sau Midea và Gree.

Sự bứt phá đó khiến Midea phải điều chỉnh chiến lược. Năm 2025, doanh nghiệp bán toàn bộ cổ phần Xiaomi, chính thức khép lại “cuộc hôn nhân chiến lược” kéo dài một thập kỷ. Với Midea, điều hòa là mặt hàng chủ lực cùng định vị nền tảng của chiến lược thiết bị gia dụng thông minh. Khi Xiaomi giảm giá sâu nhờ kênh trực tuyến và lược bỏ nhiều tầng trung gian, hệ thống phân phối truyền thống, vốn là trụ cột lợi nhuận của Midea chịu áp lực lớn.

Xiaomi chiếm lĩnh thị phần

Trong khi đó, Xiaomi cũng bắt đầu đẩy mạnh chuỗi cung ứng của riêng mình. Nhà máy thiết bị gia dụng thông minh tại Vũ Hán dự kiến vận hành từ năm 2025, hướng tới tự sản xuất điều hòa quy mô lớn từ 2026. Nếu thành công, hãng sẽ giảm đáng kể phụ thuộc vào OEM, bước đi có thể tác động trực diện đến năng lực cốt lõi của Midea.

Tuy nhiên, ưu thế giá và tốc độ mở rộng của Xiaomi đi kèm điểm yếu khó khắc phục trong thời gian ngắn, đó là mạng lưới dịch vụ hậu mãi. Điều hòa không khí là lĩnh vực mà 70% trải nghiệm của khách hàng phụ thuộc vào khâu lắp đặt và bảo trì. Mạng lưới hàng chục nghìn kỹ thuật viên cùng hệ thống điểm dịch vụ phủ khắp cả nước là rào cản lớn đối với các doanh nghiệp mới.

Xiaomi hiện chủ yếu dựa vào đơn vị dịch vụ bên thứ ba, cũng chính là nguồn lực mà các hãng truyền thống có thể tác động.

Điều hòa của Xiaomi đang thu hút sự quan tâm của khách hàng tại Trung Quốc. Ảnh: Xiaomi.

Chính vì vậy, dù Midea đã phủ nhận “chọn phe”, câu chuyện này phản ánh đúng điểm yếu của Xiaomi và điểm phòng thủ quan trọng nhất của các ông lớn điện lạnh truyền thống. Nếu mạng lưới kỹ thuật viên ngừng hợp tác, khả năng mở rộng của Xiaomi sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

So với Xiaomi, Gree ít chịu tác động hơn trong câu chuyện này do hãng tự vận hành hệ thống dịch vụ. Chính vì vậy, dù Gree có tranh luận công khai với Xiaomi nhiều năm, Midea mới là bên chịu tác động trực tiếp nhất trong sự thay đổi của thị trường.

Trong bối cảnh ngành điều hòa tăng trưởng chậm lại, mỗi lợi thế kênh phân phối hay hệ sinh thái đều trở thành điểm quyết định. Việc Midea phải giải quyết câu chuyện hậu mãi cho thấy cuộc chiến tiêu hao trong ngành thiết bị gia dụng đã bước sang giai đoạn mới, nơi ranh giới giữa đối tác và đối thủ có thể thay đổi bất cứ lúc nào.

Minh Hoàng

Nguồn Znews : https://znews.vn/midea-nham-vao-xiaomi-post1606047.html