Tổng thống Vladimir Putin nhắc lại lập trường lâu nay rằng một lệnh ngừng bắn vô điều kiện là điều không thể và Ukraine sẽ phải rút quân khỏi các khu vực thuộc lãnh thổ đã sáp nhập vào Nga. Tuy nhiên, ông cũng để ngỏ cho đàm phán khi nhấn mạnh, đề xuất mới của Mỹ có thể là điểm khởi đầu cho đàm phán.
Nhà lãnh đạo Nga cho biết: “Chúng tôi đã trao đổi về vấn đề này với các nhà đàm phán Mỹ trước chuyến thăm Alaska. Sau đó, một danh sách gồm 28 điểm được hình thành và được chuyển tới chúng tôi qua các kênh thích hợp. Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ nội dung đó. Tiếp đó, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine diễn ra tại Geneva và theo tôi được biết, họ đã thống nhất nhóm 28 điểm này thành bốn hợp phần riêng biệt. Chúng tôi đã nắm được toàn bộ thông tin liên quan. Nhìn chung, chúng tôi cho rằng kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất có thể được xem xét như một cơ sở cho các thỏa thuận tương lai".
Tổng thống Nga Putin. Ảnh: Reuters
Các điều kiện về lãnh thổ hiện vẫn là nút thắt lớn nhất của tiến trình hòa bình, trong khi yêu cầu của Ukraine về các bảo đảm an ninh của phương Tây tiếp tục là điểm bất đồng cốt lõi. Tổng thống Putin lần đầu nêu tầm nhìn của Nga về cơ chế ngừng bắn vào mùa hè năm ngoái, khẳng định Liên bang Nga sẽ lập tức chấm dứt giao tranh nếu Ukraine rút quân toàn bộ khỏi các vùng lãnh thổ Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia. Cả bốn vùng này đã gia nhập Liên bang Nga sau các cuộc trưng cầu dân ý vào cuối năm 2022 với tỷ lệ ủng hộ áp đảo. Tuy nhiên trong phát biểu ngày hôm qua, Nhà lãnh đạo Nga không nêu cụ thể những vùng lãnh thổ nào.
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff dự kiến tới Moskva vào tuần tới để thảo luận về bản kế hoạch cập nhật. Trong khi đó, Bộ trưởng Lục quân Mỹ Dan Driscoll dự kiến thăm Kyiv vào cuối tuần này. Trong phát biểu ngày hôm qua, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy khẳng định nước này đã sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận thực chất.
Ông Zelenskyy nói: “Đội ngũ của chúng tôi, cùng với đại diện phía Mỹ trong tuần này và thời gian tới sẽ tiếp tục thúc đẩy những điểm đã được thống nhất tại các cuộc đàm phán ở Geneva, nhằm hoàn thiện chúng theo hướng bảo đảm hòa bình và an ninh. Các phái đoàn sẽ sớm gặp lại nhau. Phái đoàn Ukraine sẽ được chuẩn bị kỹ lưỡng và sẵn sàng tham gia vào quá trình làm việc thực chất".
Trong khi đó, Liên minh châu Âu cũng không muốn đứng ngoài lề tiền trình hòa bình tại Ukraine. Theo giới chức châu Âu, nỗ lực hòa bình mới từ chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể củng cố sự ủng hộ đối với việc sử dụng số tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine. Theo dự thảo kế hoạch, khoản tiền này sẽ chỉ được hoàn trả cho Nga nếu nước này đồng ý bồi thường thiệt hại cho cuộc xung đột.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết đang chuẩn bị trình dự thảo văn bản pháp lý liên quan đến khoản vay bồi thường dù chưa ấn định thời điểm cụ thể. Trong trường hợp văn bản không hoàn tất kịp trước Hội nghị thượng đỉnh EU ngày 18/12, Brussels đang tính toán các phương án hỗ trợ tạm thời nhằm bảo đảm Ukraine không rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn lực.
Kế hoạch của Mỹ mở ra một kênh đối thoại mới, song rõ ràng triển vọng vẫn phụ thuộc lớn vào diễn biến trên chiến trường và khả năng các bên tìm được điểm cân bằng giữa yêu cầu lãnh thổ, bảo đảm an ninh và lợi ích địa chính trị của từng khối.
Thu Hoài/VOV1 Tổng hợp