Ông Trump bị kiện vì dự án phòng khiêu vũ tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.
Ngày 12/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị một tổ chức bảo tồn di sản lịch sử khởi kiện, yêu cầu tòa án liên bang dừng ngay dự án xây dựng phòng khánh tiết tại Nhà Trắng cho đến khi công trình này được thẩm định đầy đủ và có sự phê chuẩn của Quốc hội, AP cho biết.
Nguyên đơn là National Trust for Historic Preservation - tổ chức tư nhân chuyên bảo vệ các công trình mang giá trị lịch sử - đã đệ đơn lên Tòa án Quận liên bang Mỹ, đề nghị ngăn chặn việc mở rộng Nhà Trắng, trong đó bao gồm cả việc phá bỏ cánh Đông (East Wing).
Theo đơn kiện, dự án chỉ được phép tiếp tục sau khi trải qua hàng loạt quy trình bắt buộc, gồm: đánh giá thiết kế độc lập, thẩm định tác động môi trường, lấy ý kiến công chúng và được Quốc hội Mỹ xem xét, phê chuẩn chính thức.
Kế hoạch xây dựng phòng khánh tiết của ông Trump từ lâu đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ giới bảo tồn di sản, các kiến trúc sư và đối thủ chính trị. Tuy nhiên, vụ kiện lần này được xem là động thái pháp lý cụ thể và mạnh mẽ nhất nhằm buộc Nhà Trắng phải thay đổi hoặc dừng hoàn toàn dự án có quy mô gần gấp đôi Nhà Trắng trước khi cánh Đông bị tháo dỡ.
“Không tổng thống nào được phép tự ý phá bỏ bất kỳ phần nào của Nhà Trắng mà không qua thẩm định, không phải ông Trump, không phải ông Biden, và cũng không phải bất kỳ ai khác”, đơn kiện nêu rõ.
“Và cũng không tổng thống nào được phép xây dựng một phòng khánh tiết trên đất công mà không cho công chúng cơ hội tham gia ý kiến”, nhóm này khẳng định.
Tổ chức này cũng đề nghị tòa án tuyên bố rằng việc đẩy nhanh dự án đã khiến ông Trump vi phạm nhiều điều khoản của Đạo luật Thủ tục Hành chính và Đạo luật Chính sách Môi trường Quốc gia, đồng thời vượt quá thẩm quyền hiến định khi không tham vấn Quốc hội.
Hoạt động phá dỡ tại Cánh Đông Nhà Trắng ngày 8/12. Ảnh: Reuters.
Theo lập luận của nguyên đơn, mọi hoạt động xây dựng cần phải dừng lại cho đến khi chính quyền hoàn tất đầy đủ các thủ tục pháp lý - những bước lẽ ra phải được thực hiện trước khi cánh Đông bị phá bỏ và trước khi công trình phòng này được khởi công.
Phản hồi về vụ kiện, người phát ngôn Nhà Trắng David Ingle khẳng định ông Trump hành động “trong khuôn khổ đầy đủ thẩm quyền pháp lý để hiện đại hóa, cải tạo và làm đẹp Nhà Trắng, giống như các đời tổng thống trước đây”.
Tuy nhiên, ông Ingle không trả lời trực tiếp câu hỏi liệu ông Trump có tham vấn Quốc hội trong quá trình triển khai dự án hay không.
Thực tế, hầu như mọi tổng thống Mỹ đều có những điều chỉnh nhất định đối với Nhà Trắng. Song các động thái của ông Trump được đánh giá là sâu rộng nhất kể từ thời Tổng thống Harry Truman, khi Nhà Trắng từng trải qua cuộc cải tạo gần như toàn diện do xuống cấp nghiêm trọng.
Ông Trump nhiều lần nhấn mạnh rằng phòng khiêu vũ được xây dựng bằng nguồn tiền tư nhân, bao gồm cả tiền cá nhân của ông.
Song, các chuyên gia pháp lý cho rằng việc sử dụng tiền tư nhân không làm thay đổi nghĩa vụ tuân thủ luật liên bang, bởi đây vẫn là công trình thuộc sở hữu của Chính phủ Mỹ.
Trước đó, ông Trump đã bỏ qua các quy trình thẩm định lịch sử và xây dựng thông thường khi tiến hành phá bỏ cánh Đông, đồng thời mới đây bổ sung thêm một công ty kiến trúc vào dự án.
Theo kế hoạch, Nhà Trắng sẽ nộp hồ sơ thiết kế phòng khiêu vũ mới lên Ủy ban Quy hoạch Thủ đô Quốc gia trước cuối năm nay, tức khoảng ba tháng sau khi công trình đã được khởi công.
Tuy nhiên, theo National Trust for Historic Preservation, như vậy là quá muộn và không đáp ứng yêu cầu pháp lý.
Ngoài ông Trump, các bị đơn trong vụ kiện còn bao gồm Cơ quan Công viên Quốc gia, Bộ Nội vụ Mỹ, Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp cùng lãnh đạo các cơ quan liên bang liên quan.
Lâm Phương