Lực lượng Vệ binh Quốc gia tuần tra trên phố ở Washington, D.C, Mỹ. Ảnh tư liệu: TTXVN
Động thái pháp lý được đưa ra chỉ một ngày sau khi ông Trump tuyên bố cho phép quân đội sử dụng “toàn lực” ở Portland, nơi ông mô tả là “bị chiến tranh tàn phá” và đang rơi vào tình trạng “vô chính phủ”.
Theo NBC News, đơn kiện nộp tại tòa án liên bang ở Portland liệt kê các bị đơn gồm Tổng thống Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem và Bộ An ninh Nội địa Mỹ.
Phía nguyên đơn yêu cầu tòa tuyên bố việc triển khai quân đội liên bang là bất hợp pháp và ban hành lệnh khẩn cấp ngăn cản động thái này.
Thống đốc bang Oregon Tina Kotek, một đảng viên đảng Dân chủ, khẳng định trong thông cáo báo chí: “Không có cuộc nổi loạn hay mối đe dọa nào đòi hỏi phải can thiệp quân sự tại Portland hay bất kỳ thành phố nào khác ở Oregon. Ông Trump đã phớt lờ khả năng tự quản của bang, điều này là không cần thiết, bất hợp pháp và khiến người dân kém an toàn hơn.”
Người phát ngôn Nhà Trắng Abigail Jackson bảo vệ quyết định của Tổng thống, gọi đây là hành động “hợp pháp” và “sẽ khiến Portland an toàn hơn”.
Bà nói: “Ông Trump sử dụng thẩm quyền hợp pháp để chỉ đạo Vệ binh Quốc gia bảo vệ tài sản và nhân sự liên bang sau nhiều tháng các sĩ quan bị bạo loạn tấn công.” Trong khi đó, Lầu Năm Góc từ chối bình luận về vụ kiện, còn Bộ An ninh Nội địa cũng chưa đưa ra phản hồi.
Theo đơn kiện, Bộ trưởng Hegseth đã ban hành bản ghi nhớ triệu tập 200 thành viên Vệ binh Quốc gia Oregon vào lực lượng liên bang, tước quyền kiểm soát của thống đốc bang đối với đơn vị này.
Thống đốc bang Oregon cho biết chính quyền tiểu bang không được thông báo về thời gian, quy mô cũng như việc liệu lực lượng được triển khai có mang vũ khí hay không.
Các nguyên đơn cho rằng việc liên bang hóa lực lượng bảo vệ này vi phạm Tu chính án thứ 10 của Hiến pháp Mỹ, vốn trao quyền cảnh sát cho các tiểu bang.
Các thống kê mới nhất từ Sở Cảnh sát Portland cho thấy tình hình tội phạm của thành phố trong năm nay tương đương cùng kỳ năm trước, tổng cộng hơn 37.800 vụ.
Số vụ giết người giảm một nửa, số vụ hành hung nghiêm trọng giảm 4%, nhưng các vụ hành hung đơn giản tăng 8%. Chính quyền bang viện dẫn những con số này để khẳng định không có tình trạng “vô chính phủ” như ông Trump mô tả.
Trái lại, trong nhiều phát biểu gần đây, Tổng thống Trump liên tục gọi Portland là “một nơi hỗn loạn, bị chiến tranh tàn phá”, cáo buộc các nhóm cực tả và Antifa tấn công các cơ sở của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).
Đầu tháng này, ông Trump cũng ký bản ghi nhớ thành lập một lực lượng đặc nhiệm nhằm huy động Vệ binh Quốc gia và lực lượng liên bang tại Memphis, Tennessee. Khác với bang Oregon, động thái này được Thống đốc bang Tennessee Bill Lee ủng hộ.
NGHIÊM THANH