Tổng thống Mỹ Donald Trump, cùng với nghệ sĩ Kid Rock, phát biểu trong sự kiện ký sắc lệnh hành pháp tại Nhà Trắng vào ngày 31/3 tại Washington, DC. Ảnh: Getty.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói rằng người đồng cấp Nga Vladimir Putin sẽ tôn trọng phần của ông trong thỏa thuận hòa bình tiềm năng về xung đột Ukraine. Đồng thời, ông Trump cảnh báo Kiev không được rút khỏi thỏa thuận khoáng sản đất hiếm với Mỹ.
Phát biểu với các phóng viên trong hôm đầu tuần, nhà lãnh đạo Mỹ nhắc lại rằng ông đặt mục tiêu chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine càng sớm càng tốt, đồng thời nói thêm rằng ông "muốn đảm bảo rằng ông Putin thực hiện" bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.
"Tôi nghĩ ông ấy sẽ làm vậy. Tôi không muốn áp thuế quan thứ cấp đối với dầu của ông ấy, nhưng tôi nghĩ đó là điều tôi sẽ làm nếu tôi nghĩ rằng ông ấy không làm tốt công việc", ông Trump tuyên bố.
Ông bày tỏ hy vọng rằng Tổng thống Ukraine volodymyr Zelensky cũng sẽ thực hiện đúng lời hứa của mình, nhưng đã khiển trách ông này vì muốn đàm phán lại thỏa thuận đất hiếm sẽ cấp cho Mỹ quyền tiếp cận các mỏ khoáng sản của Ukraine. Trong khi ông Trump mô tả thỏa thuận này là cách để Ukraine trả lại khoản viện trợ trước đây của Mỹ, ông Zelensky vẫn khăng khăng rằng Kiev không nợ Washington thứ gì.
“Chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận về đất hiếm. Mọi thứ đã xong. Bây giờ họ lại nói, ‘Được thôi, tôi sẽ chỉ thực hiện thỏa thuận đó nếu chúng ta gia nhập NATO hoặc một điều gì đó tương tự’”, ông Trump nói. Ông khẳng định rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine “chưa bao giờ…được thảo luận”, cho thấy vấn đề này có khả năng là lý do khiến tình hình thù địch giữa Moscow và Kiev leo thang vào năm 2022.
Ông Trump trước đó đã đe dọa ông Zelensky sẽ gặp "rắc rối lớn" nếu ông từ chối thỏa thuận đất hiếm. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine đã nói rằng "khuôn khổ của thỏa thuận đã thay đổi" so với những gì ông sẵn sàng ký trong cuộc gặp với ông Trump vào cuối tháng 2.
Vào dịp đó, cuộc họp tại Nhà Trắng của cả hai đã biến thành một cuộc đụng độ gay gắt, với việc ông Trump cáo buộc ông Zelensky vô ơn và "đánh cược với Thế chiến III" về những gì ông coi là sự miễn cưỡng trong việc thực hiện một thỏa thuận với Nga.
Cùng lúc đó, ông Trump cho biết vào 30/3 rằng ông "rất tức giận" với đề xuất của ông Putin về việc đặt Ukraine dưới một chính quyền tạm thời do Liên hợp quốc lãnh đạo để tổ chức các cuộc bầu cử mới. Nga từ lâu đã khẳng định rằng ông Zelensky là một nhà lãnh đạo "bất hợp pháp", vì nhiệm kỳ tổng thống của ông đã hết hạn vào tháng 5/2024.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow và Washington đang xem xét một số ý tưởng nhằm giải quyết xung đột Ukraine, đồng thời nói thêm rằng ông Putin sẵn sàng tiếp xúc với ông Trump. Nga cho rằng xung đột có thể được giải quyết nếu Ukraine cam kết trung lập và phi quân sự hóa, đồng thời công nhận thực tế lãnh thổ trên thực địa.
Huyền Chi