Phương Tây dung hòa với Mỹ trong kế hoạch hòa bình cho Ukraine
Các nhà lãnh đạo châu Âu và phương Tây hôm 22/11 cho biết kế hoạch hòa bình của Mỹ là cơ sở cho các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột Nga - Ukraine nhưng vẫn cần “thêm nỗ lực” - đây được xem là động thái của phương Tây hướng tới được một thỏa thuận tốt hơn cho Kiev trước hạn chót là 27/11.
(Từ trái qua) Tổng thống Mỹ Trump, Tổng thống Pháp Macron và Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh: Nytimes.
Gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20, các nhà lãnh đạo châu Âu và phương Tây khác đã nỗ lực đưa ra một phản ứng phối hợp trước yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc Ukraine phải chấp nhận kế hoạch hòa bình 28 điểm do ông đưa ra, vào ngày 27/11.
Tuy nhiên, trong những phát biểu ngắn gọn sau đó, ông Trump nói rằng đề xuất của ông không phải là đề xuất cuối cùng, báo hiệu khả năng điều chỉnh khi Ukraine và các đồng minh châu Âu nhấn mạnh rằng kế hoạch này có thể đóng vai trò là nền tảng cho các cuộc đàm phán nhưng cần có những thay đổi.
Các nhà lãnh đạo châu Âu và phương Tây khác đã nhất trí rằng các cố vấn an ninh quốc gia từ nhóm E3 (gồm Pháp, Anh và Đức) - sẽ gặp các quan chức Liên minh châu Âu, Mỹ và Ukraine tại Geneva vào ngày 23/11 để thảo luận thêm.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sẽ có mặt tại Geneva để tham dự các cuộc đàm phán, một quan chức Bộ Ngoại giao cho biết. Italy cũng sẽ cử một quan chức, theo các nguồn tin ngoại giao.
Theo Reuters, cả Đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio đang trên đường đến Geneva để tham dự các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine dự kiến diễn ra vào ngày 23/11. Bộ trưởng Lục quân Mỹ Daniel Driscoll đã đến nơi, theo một quan chức Mỹ. Một phái đoàn của Ukraine cũng sẽ sớm đến.
Kế hoạch của Washington, vốn ủng hộ các yêu cầu quan trọng của Nga, đã vấp phải sự chỉ trích thận trọng từ nhiều đồng minh của Mỹ. Các nhà lãnh đạo đã tìm cách cân bằng giữa việc ca ngợi nỗ lực của ông Trump trong chấm dứt giao tranh với việc thừa nhận rằng một số điều khoản trong đề xuất của ông là khó thể chấp nhận với Kiev.
Các nhà lãnh đạo EU, Đức, Pháp, Anh, Canada, Hà Lan, Tây Ban Nha, Phần Lan, Italy, Nhật Bản và Na Uy cho biết: “Bản dự thảo ban đầu của kế hoạch 28 điểm bao gồm các yếu tố quan trọng, thiết yếu cho một nền hòa bình công bằng và lâu dài… Do đó, chúng tôi tin rằng bản dự thảo là một cơ sở cần được tiếp tục nghiên cứu”.
Châu Âu sử dụng tinh thần “sư tử” để đối diện Nga?
Kế hoạch hòa bình do Mỹ soạn thảo là “sự phản bội hoàn toàn đối với Ukraine” - cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson viết trong một bài báo trên tờ Daily Mail.
Lãnh đạo của 8 quốc gia Bắc Âu và Baltic hôm 22/11 cho biết, họ đã nói chuyện với Tổng thống Ukraine Zelensky và tái khẳng định sự ủng hộ của họ dành cho Kiev.
Hôm 22/11, các nhà lãnh đạo của 8 quốc gia Bắc Âu và Baltic cho biết họ đã trao đổi với ông Zelensky và cam kết tiếp tục cung cấp vũ khí. Trong một tuyên bố chung, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Iceland, Latvia, Litva, Na Uy và Thụy Điển tuyên bố: “Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ các giải pháp tôn trọng chủ quyền của Ukraine và mang lại an ninh và ổn định hơn cho Ukraine và châu Âu”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu: “Có nhiều điều không thể chỉ đơn thuần là đề xuất của Mỹ, mà cần phải tham vấn rộng rãi hơn”. Ông đồng thời cho biết thêm rằng một thỏa thuận phải đảm bảo hòa bình cho người dân Ukraine và “an ninh cho tất cả người dân châu Âu”.
Các nhà lãnh đạo này đã gặp nhau sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 21/11 tuyên bố rằng Ukraine phải đối mặt với lựa chọn hoặc mất đi phẩm giá và tự do, hoặc nhận được sự ủng hộ của Washington.
Một nguồn tin chính phủ Đức cho biết họ đã gặp nhau trong một căn phòng ở Johannesburg có tên là "sư tử" và các nhà lãnh đạo đã chấp nhận "tinh thần" của loài vật này trong các cuộc đàm phán nhằm tìm kiếm một thỏa thuận tốt hơn cho Ukraine.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ Ukraine đối với châu Âu. “Nếu Ukraine thua trong xung đột này và thậm chí sụp đổ, điều đó sẽ ảnh hưởng đến chính trị châu Âu nói chung, trên toàn bộ lục địa châu Âu. Và đó là lý do tại sao chúng tôi rất cam kết với vấn đề này” - Thủ tướng Merz phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh G20. “Hiện tại, có cơ hội để chấm dứt cuộc chiến này, nhưng chúng ta vẫn còn rất xa mới đạt được kết quả tốt đẹp cho tất cả mọi người”.
Thái độ kiên định của ông Zelensky và hạn chót của ông Trump
Tổng thống Zelensky phát biểu trước toàn dân hôm 21/11: “Giờ đây, Ukraine có thể phải đối mặt với một lựa chọn rất khó khăn - hoặc mất phẩm giá hoặc có nguy cơ mất một đối tác quan trọng… Tôi sẽ chiến đấu 24/7 để đảm bảo rằng ít nhất hai điểm trong kế hoạch không bị bỏ qua - phẩm giá và tự do của người dân Ukraine”.
Trên tiền tuyến, một người lính Ukraine tên là Vitalii Traikalo, 33 tuổi, đã đặt câu hỏi tại sao Ukraine lại buộc phải từ bỏ lãnh thổ sau 3 năm chiến đấu gian khổ để chống lại các cuộc tấn công của Nga.
“Liệu chúng tôi đang bảo vệ biên giới của mình ở đây chỉ để rồi từ bỏ chúng? Ý nghĩa của tất cả những điều này, của tất cả những hy sinh này là gì?” - Traikalo hỏi trong khi đang làm nhiệm vụ tại một vị trí pháo binh gần thị trấn Pokrovsk, miền Đông Ukraine.
Hôm 21/11, Tổng thống Mỹ Trump tuyên bố rằng Ukraine có thời hạn đến hôm 27/11 để phê duyệt kế hoạch 28 điểm của ông, trong đó kêu gọi Ukraine nhượng lại lãnh thổ, chấp nhận các giới hạn về quân sự và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.
“Ông ấy sẽ phải thích điều đó thôi, và nếu ông ấy không thích, thì bạn biết đấy, họ nên tiếp tục chiến đấu, tôi đoán vậy” - ông Trump nói. “Đến một lúc nào đó, ông ấy sẽ phải chấp nhận điều mà ông ấy chưa từng chấp nhận”.
Nhắc lại cuộc gặp gỡ đầy căng thẳng hồi tháng 2 với ông Zelensky, Tổng thống Trump nói thêm: “Các bạn còn nhớ ngay tại Phòng Bầu dục, cách đây không lâu, tôi đã nói, “Các ông không còn quân bài””.
Trong tuyên bố của mình, các nhà lãnh đạo phương Tây cho biết họ “quan ngại về những hạn chế được đề xuất đối với lực lượng vũ trang của Ukraine vì điều này sẽ khiến Ukraine dễ bị tấn công trong tương lai”.
“Chúng tôi xin nhắc lại rằng việc thực hiện các yếu tố liên quan đến Liên minh châu Âu và NATO sẽ cần sự đồng ý của các thành viên EU và NATO”.
Theo Reuters, phái đoàn Nga dự kiến sẽ không tham gia cuộc họp giữa Mỹ và EU cùng Ukraine ở Geneva, nhưng các cuộc tham vấn với các đối tác Mỹ sẽ diễn ra “rất sớm”.
Trí Nhân/VOV.VN biên dịch Nguồn: Reuters, RT