Ngày 25-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết rằng trong cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 15-8 tại bang Alaska (Mỹ), hai nhà lãnh đạo đã bàn về việc giới hạn kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của mỗi bên sau khi khủng hoảng Ukraine được giải quyết, theo hãng tin Reuters.
“Chúng tôi muốn phi hạt nhân hóa. Sức mạnh ấy quá lớn, chúng tôi cũng đã bàn về vấn đề đó. Đó là một phần trong tiến trình, nhưng trước hết chúng ta phải chấm dứt cuộc chiến” - ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục.
Trao đổi với các phóng viên, Tổng thống Trump cũng đề cập tiến trình thảo luận về các đảm bảo an ninh cho Ukraine và làm rõ vai trò của Mỹ trong nỗ lực này.
Tổng thống Mỹ nói rằng châu Âu phải đi đầu trong việc cung cấp “những đảm bảo an ninh đáng kể” cho Ukraine, đồng thời nhấn mạnh vai trò của Washington sẽ mang tính hỗ trợ chứ không phải chủ đạo.
“Châu Âu sẽ phải đưa ra những đảm bảo an ninh đáng kể và họ nên làm như vậy, vì họ ở ngay sát bên. Nhưng chúng tôi vẫn sẽ tham gia trên phương diện hậu thuẫn” - ông Trump nói.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: WHITE HOUSE
Theo Reuters, các cam kết đảm bảo an ninh tiềm năng cho Ukraine là trở ngại lớn đối với việc chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine.
Khi được hỏi vì sao ông Putin dường như miễn cưỡng ngồi vào bàn đàm phán với Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky, ông Trump trả lời: “Bởi vì ông [Putin] không thích ông [Zelensky]".
Cùng ngày, Tổng thống Zelensky cho biết các quan chức Ukraine và Mỹ dự kiến sẽ nhóm họp trong tuần này để bàn về khả năng tổ chức một cuộc gặp giữa Kiev và Moscow. Ukraine cũng kỳ vọng sẽ nhận được bản kế hoạch bảo đảm an ninh do các đối tác phương Tây hậu thuẫn trong vài ngày tới, theo tờ The Kyiv Independent.
“Chúng tôi muốn hiểu rõ từ phía Mỹ liệu người Nga đã sẵn sàng hay chưa, ở định dạng nào cho một cuộc gặp song phương và sau đó là ba bên” - ông Zelensky nói.
Nếu được tổ chức, đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa ông Zelensky và ông Putin kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự toàn diện vào tháng 2-2022. Lần gần nhất hai nhà lãnh đạo đối thoại là tại Paris vào tháng 12-2019, trong khuôn khổ đàm phán Bộ Tứ Normandy do Pháp và Đức làm trung gian.
Công tác chuẩn bị cho các cuộc đàm phán hiện do Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, đặc phái viên Steve Witkoff và Phó tổng thống J.D. Vance phụ trách, theo ông Zelensky.
Về phía Nga, Moscow coi nguyên tắc cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine trên cơ sở tập thể là phù hợp, song bác bỏ mọi hình thức đảm bảo dựa trên logic đối đầu với Nga.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố Điện Kremlin sẽ không chấp nhận chữ ký của ông Zelensky trên các văn kiện pháp lý nhằm xác lập điều khoản chấm dứt chiến tranh, tiếp tục lặp lại lập luận của Nga cho rằng Tổng thống Ukraine hiện thiếu tính chính danh.
DƯƠNG KHANG