Một thỏa thuận về TikTok, ứng dụng có 170 triệu người dùng tại Mỹ, sẽ đánh dấu một bước đột phá trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng giữa hai nước. Ảnh: Reuters.
Ngày 16/9, Tổng thống Donald Trump đã công bố một thỏa thuận giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ. Theo ba nguồn tin am hiểu vụ việc, thỏa thuận này có nội dung tương tự như một phương án đã được thảo luận vào đầu năm nay.
Thỏa thuận này yêu cầu các tài sản của TikTok tại Mỹ phải được chuyển giao từ công ty mẹ ByteDance (Trung Quốc) cho các chủ sở hữu người Mỹ. Điều này có thể sẽ khép lại một vụ việc phức tạp đã kéo dài gần một năm.
Đối với một ứng dụng mạng xã hội phổ biến với 170 triệu người dùng tại Mỹ, thỏa thuận này sẽ là một bước ngoặt trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, trong bối cảnh họ đang tìm cách hạ nhiệt cuộc chiến thương mại trên diện rộng đã gây xáo trộn thị trường toàn cầu.
"Chúng ta đã có thỏa thuận về TikTok. Có một nhóm các công ty rất lớn muốn mua lại nó," ông Trump nói tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng nhưng không cung cấp thêm chi tiết. Thông báo này được đưa ra chỉ một ngày trước hạn chót 17/9, thời điểm TikTok phải bán mình hoặc bị đóng cửa.
Cũng trong cùng ngày, Nhà Trắng đã gia hạn thời hạn này đến ngày 16/12, tuy nhiên từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết về thỏa thuận với Trung Quốc.
Việc gia hạn này sẽ cho ByteDance thêm 90 ngày để hoàn tất thỏa thuận chuyển giao tài sản của TikTok tại Mỹ cho các chủ sở hữu mới. Điều này cho thấy vẫn còn nhiều việc cần làm để kết thúc giao dịch phức tạp này.
Theo tờ The Wall Street Journal, pháp nhân mới của TikTok tại Mỹ sẽ có hội đồng quản trị do người Mỹ chiếm đa số, với một thành viên do chính phủ Mỹ chỉ định.
Ý tưởng này được cho là học hỏi từ thỏa thuận an ninh quốc gia gần đây khi chính quyền Trump cho phép Nippon Steel mua lại U.S. Steel, với điều kiện phía Mỹ được quyền chỉ định một thành viên hội đồng quản trị và nắm giữ "cổ phần vàng" (quyền phủ quyết các quyết định quan trọng).
Bất kỳ thỏa thuận nào cũng có thể cần sự phê duyệt từ Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát. Trước đó, vào năm 2024, dưới thời chính quyền Biden, Quốc hội đã thông qua một đạo luật yêu cầu TikTok phải thoái vốn vì lo ngại dữ liệu người dùng Mỹ có thể bị chính phủ Trung Quốc truy cập, cho phép Bắc Kinh do thám hoặc gây ảnh hưởng lên người dân Mỹ qua ứng dụng.
Theo hai nguồn tin, các điểm chính của thỏa thuận mới vẫn tương tự như hồi tháng 4: ByteDance sẽ giữ lại 19,9% cổ phần, mức sở hữu đơn lẻ lớn nhất nhưng vẫn nằm dưới ngưỡng 20% mà luật pháp quy định.
Tuy nhiên, các nguồn tin cũng cho biết họ không chắc chắn về các chi tiết cuối cùng của thỏa thuận, vì luôn có khả năng xảy ra những thay đổi vào phút chót.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết các điều khoản thương mại của thỏa thuận về cơ bản đã được thống nhất từ tháng 3, chỉ còn một vài chi tiết nhỏ cần hoàn thiện.
"Thỏa thuận này sẽ không thể thành hiện thực nếu không có các biện pháp bảo vệ phù hợp cho an ninh quốc gia Mỹ," ông Bessent nói. "Dường như chúng ta cũng đã đáp ứng được các lợi ích của phía Trung Quốc."
CNBC đưa tin rằng thỏa thuận dự kiến sẽ được hoàn tất trong vòng 30 đến 45 ngày tới, với sự tham gia của các nhà đầu tư hiện tại của ByteDance và các nhà đầu tư mới.
Các chi tiết này khớp với thông tin của Reuters hồi tháng 4, rằng hoạt động của TikTok tại Mỹ sẽ được tách thành một công ty mới có trụ sở tại Mỹ, do các nhà đầu tư Mỹ sở hữu và điều hành đa số.
Trong số các nhà đầu tư Mỹ của ByteDance có Susquehanna International Group của tỷ phú Jeff Yass, General Atlantic, Kohlberg Kravis Roberts và Sequoia Capital.
Chính quyền Trump đã nhiều lần gia hạn thời hạn thoái vốn, một phần vì lo ngại việc thực thi luật sẽ gây phẫn nộ trong cộng đồng người dùng khổng lồ của TikTok và làm gián đoạn các kênh truyền thông chính trị.
Ông Trump, người từng cho rằng TikTok đã giúp ông tái đắc cử và hiện có 15 triệu người theo dõi, dự kiến sẽ gia hạn thời hạn lần thứ tư. Tháng trước, Nhà Trắng cũng đã lập một tài khoản TikTok chính thức.
Kế hoạch thỏa thuận cho TikTok vào cuối năm ngoái đã bị đình trệ sau khi Trung Quốc ra tín hiệu sẽ không chấp thuận sau các tuyên bố áp thuế của ông Trump lên hàng hóa Trung Quốc.
Washington luôn cho rằng việc ByteDance sở hữu TikTok khiến ứng dụng này phải chịu sự chi phối của chính phủ Trung Quốc. Tuy nhiên, TikTok đã nhiều lần bác bỏ cáo buộc này và khẳng định công cụ đề xuất nội dung và dữ liệu người dùng được lưu trữ tại Mỹ trên máy chủ của Oracle. Các quyết định kiểm duyệt nội dung liên quan đến người dùng Mỹ cũng được thực hiện tại Mỹ.
CNBC cho biết Oracle sẽ tiếp tục duy trì thỏa thuận về dịch vụ đám mây với TikTok. Trước đó, Reuters đưa tin Nhà Trắng đã lên kế hoạch chọn Oracle, cùng với một nhóm nhà đầu tư bên ngoài, để kiểm soát hoạt động của ứng dụng và giải quyết các vấn đề an ninh quốc gia. Sau thông tin này, cổ phiếu của Oracle đã tăng nhẹ 1%.
Một thỏa thuận khung đã được các quan chức hai nước thống nhất vào ngày 15/9. Dự kiến, thỏa thuận sẽ được xác nhận trong một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tuần này.
Hồi tháng 3, ông Trump tiết lộ chính quyền của ông đã làm việc với bốn nhóm nhà đầu tư khác nhau về việc mua lại TikTok, bao gồm Microsoft, Amazon, tỷ phú Frank McCourt và một liên danh do nhà sáng lập OnlyFans dẫn đầu.
Đức Huy