Ông Trump ném 'phao cứu sinh' cho nền kinh tế Nga sau 3 năm chiến tranh

4 giờ trướcBài gốc

Người dân đi bộ trên Quảng trường Đỏ vào một ngày nắng đẹp ở Moscow, Nga ngày 23/2. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, 3 năm sau khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát, Washington có thể đã ném cho Moscow một chiếc “phao cứu sinh”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy một thỏa thuận nhanh chóng để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, cảnh báo các đồng minh châu Âu bằng cách loại họ và Ukraine ra khỏi các cuộc đàm phán ban đầu với Nga và đổ lỗi cho Ukraine gây ra cuộc xung đột. Những động thái này cũng có thể mang lại lợi ích kinh tế mạnh mẽ cho Moscow.

Theo ông Oleg Vyugin, cựu Phó Chủ tịch ngân hàng trung ương Nga, loạt động thái mới của Washington diễn ra khi Moscow phải đối mặt với hai lựa chọn mà họ không mong muốn.

Ông nói, Nga có thể phải ngừng tăng chi tiêu quân sự khi cố gắng giành thêm lãnh thổ của Ukraine, hoặc duy trì nó ở mức hiện tại và phải trả giá bằng nhiều năm tăng trưởng chậm, lạm phát cao và mức sống giảm sút – tất cả những yếu tố này đều tiềm ẩn rủi ro chính trị.

Mặc dù chi tiêu của chính phủ thường sẽ kích thích tăng trưởng, nhưng các khoản chi tiêu không tái tạo dành cho sản xuất tên lửa lại gây bất lợi cho các lĩnh vực dân sự và gây ra tình trạng quá nóng đến của nền kinh tế, lãi suất ở mức 21% làm chậm hoạt động đầu tư của doanh nghiệp và lạm phát không thể kiềm chế được.

“Vì lý do kinh tế nên Nga rất quan tâm đến việc đàm phán để chấm dứt xung đột bằng ngoại giao”, ông Vyugin nói. "Điều này sẽ giúp Nga tránh phải tiếp tục tăng cường phân phối lại các nguồn lực hạn chế cho các mục đích không hiệu quả. Đó là cách duy nhất để tránh tình trạng lạm phát đình trệ".

Một góc nhìn bên trong trung tâm mua sắm Afimall tại trung tâm thương mại quốc tế Thành phố Moscow ở Moscow, Nga ngày 23/2. Ảnh: Reuters.

Mặc dù Nga khó có thể giảm nhanh chóng chi tiêu quốc phòng, vốn chiếm khoảng 1/3 tổng chi tiêu ngân sách, nhưng triển vọng đạt được một thỏa thuận sẽ giúp giảm bớt các áp lực kinh tế khác, có thể mang lại sự giảm nhẹ các lệnh trừng phạt và cuối cùng là sự quay trở lại của các công ty phương Tây.

“Phía Nga khó có thể ngừng chi tiêu cho sản xuất vũ khí chỉ sau một đêm vì họ sợ gây ra suy thoái và đang cần khôi phục quân đội”, Alexander Kolyandr, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), cho biết. “Nhưng bằng cách để một số binh sĩ giải ngũ, họ sẽ giảm bớt được chút áp lực lên thị trường lao động”.

Việc chiêu mộ binh sĩ và di cư do chiến tranh đã đẩy tỷ lệ thất nghiệp ở Nga xuống mức thấp kỷ lục 2,3%, thế nhưng lại gây ra tình trạng thiếu lao động trong các ngành nghề dân sự.

Ông Kolandr nói thêm, áp lực lạm phát ở Nga cũng có thể giảm nhiệt vì triển vọng hòa bình có thể khiến Washington ít thực thi các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các công ty đến từ các quốc gia như Trung Quốc, khiến việc nhập khẩu trở nên đơn giản hơn, và do đó rẻ hơn.

Một người đi bộ qua các tòa nhà của trung tâm thương mại quốc tế Thành phố Moscow trong lúc hoàng hôn ở Moscow, Nga ngày 2/2. Ảnh: Reuters.

Đà giảm tự nhiên

Thị trường Nga gần đây cũng đã chứng kiến sự tăng trưởng. Đồng rúp đã tăng lên mức cao trong gần 6 tháng so với đồng USD hôm thứ Sáu tuần trước, nhờ triển vọng Moscow được nới lỏng các biện pháp trừng phạt.

Nền kinh tế Nga đã tăng trưởng mạnh mẽ kể từ sau một đợt thu hẹp không đáng kể vào năm 2022, nhưng các nhà chức trách dự đoán mức tăng trưởng 4,1% của năm 2024 sẽ chậm lại, còn khoảng 1-2% trong năm nay và ngân hàng trung ương vẫn chưa thấy có cơ sở bền vững để giảm lãi suất.

Khi tuyên bố quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 21% vào ngày 14/2, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho biết tăng trưởng nhu cầu từ lâu đã nhanh hơn năng lực sản xuất, do đó đà tăng trưởng đã chậm lại một cách tự nhiên.

Thách thức của ngân hàng này trong việc tìm kiếm sự cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và giảm lạm phát rất phức tạp, do kích thích tài chính tràn lan. Thâm hụt tài chính của Nga đã tăng vọt lên 1,7 nghìn tỷ rúp (19,21 tỷ USD) chỉ trong tháng 1, tăng gấp 14 lần so với cùng kỳ năm ngoái khi Moscow tập trung chi tiêu cho năm 2025.

“Điều hết sức quan trọng đối với chúng tôi là thâm hụt ngân sách…vẫn duy trì ở mức nằm trong kế hoạch của chính phủ”, bà Nabiullina nói.

Bộ Tài chính, trước đó dự báo mức thâm hụt 1,2 nghìn tỷ rúp cho cả năm 2025, đã điều chỉnh lại kế hoạch ngân sách của mình 3 lần vào năm ngoái.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay khi họ gặp nhau ở Helsinki, Phần Lan ngày 16/7/2018.

“Cây gậy và củ cà rốt”

Chiến tranh đã mang lại lợi ích kinh tế cho một số người Nga nhưng lại mang lại nỗi đau cho những người khác.

Đối với người lao động trong các lĩnh vực liên quan đến quân đội, sự kích thích tài chính đã giúp tiền lương của họ tăng mạnh, trong khi những người làm việc trong ngành nghề dân sự phải vật lộn với giá cả hàng hóa cơ bản tăng vọt.

Một số doanh nghiệp Nga đã nắm bắt được những cơ hội do sự thay đổi lớn trong dòng chảy thương mại và sự cạnh tranh giảm. Ví dụ, doanh thu của Tập đoàn Thời trang Melon đã tăng đều đặn nhờ thúc đẩy làn sóng nhu cầu của người tiêu dùng.

Công ty này nói với Reuters rằng các thương hiệu của Melon đã tăng cường đáng kể trong 2 năm qua và kể từ năm 2023, quy mô trung bình của các cửa hàng mà công ty mở ra đã tăng gấp đôi.

Nhưng đối với nhiều người khác, lãi suất cao đã trở thành một thách thức nghiêm trọng.

“Với mức lãi suất cho vay hiện tại, rất khó để các công ty khởi động được các dự án mới”, Elena Bondarchuk, người sáng lập công ty phát triển kho hàng Orientir, cho biết. “Vòng tròn các nhà đầu tư từng rộng khắp giờ đã bị thu hẹp và những người còn lại cũng bị phụ thuộc vào các điều khoản của ngân hàng”.

Giá dầu giảm, hạn chế về ngân sách và nợ xấu doanh nghiệp gia tăng là những rủi ro kinh tế hàng đầu mà Nga phải đối mặt, theo Reuters. Và ông Trump, mặc dù đang đưa ra những nhượng bộ về vấn đề Ukraine, vẫn đe dọa áp thêm các biện pháp trừng phạt bổ sung với Nga nếu không đạt được thỏa thuận nào.

“Mỹ có đòn bẩy đáng kể về mặt kinh tế và đó là lý do tại sao phía Nga mong muốn đàm phán”, Chris Weafer, Giám đốc điều hành của Macro-Advisory Ltd, nói với Reuters. “Mỹ đang nói: 'Chúng tôi có thể giảm bớt các biện pháp trừng phạt nếu các bạn hợp tác, nhưng nếu các bạn không hợp tác, chúng tôi có thể khiến mọi chuyện trở nên tồi tệ hơn rất nhiều'”.

Theo Reuters

Huyền Chi

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/ong-trump-nem-phao-cuu-sinh-cho-nen-kinh-te-nga-sau-3-nam-chien-tranh-post183003.html