Ông Trump siết chặt trừng phạt Ấn Độ vì mua dầu Nga, Trung Quốc có 'quân bài' vững, thế giới ra sao nếu thiếu 5 triệu thùng mỗi ngày?

6 giờ trướcBài gốc

Lượng dầu Ấn Độ mua từ Nga tăng gần 19 lần từ năm 2021 đến năm 2024, từ 0,1 lên 1,9 triệu thùng/ngày. (Nguồn: Bloomberg)

Ấn Độ và Trung Quốc đã phản đối lời đe dọa của Tổng thống Trump về các lệnh trừng phạt thứ cấp với dầu Nga vì hai quốc gia này đang tiếp tục mua mặt hàng này.

Cả hai quốc gia đều cam kết bảo vệ an ninh năng lượng và chủ quyền kinh tế của mình trước lời đe dọa từ ông chủ Nhà Trắng.

Phía Ấn Độ đã lên tiếng cáo buộc phương Tây, chỉ ra rằng Liên minh châu Âu (EU) vẫn tiếp tục nhập khẩu năng lượng của Moscow, mặc dù đã cam kết giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nước này kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt bắt đầu hồi tháng 2/2022.

Lượng dầu Ấn Độ mua từ Nga tăng gần 19 lần từ năm 2021 đến năm 2024, từ 0,1 lên 1,9 triệu thùng/ngày. Trong khi đó, cùng thời điểm, lượng dầu Trung Quốc mua của Nga tăng 50% lên 2,4 triệu thùng/ngày.

Ông Petras Katinas, một nhà phân tích năng lượng tại Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và không khí sạch (CREA) tiết lộ, đất nước Nam Á đã tiết kiệm được tới 33 tỷ USD chi phí năng lượng từ năm 2022 đến năm 2024 khi mua dầu của xứ bạch dương được chiết khấu.

Ông khẳng định: "Chính sách lâu dài của Ấn Độ là cân bằng quan hệ với Mỹ, Nga và Trung Quốc, không ưu tiên bên nào. Điều này chính là nền tảng cho quyết định mua dầu thô giá rẻ của Nga, khi Ấn Độ ưu tiên an ninh năng lượng và cân nhắc vấn đề giá cả".

Thị trường rung chuyển

Sau khi áp dụng mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ, ông Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp mới vào ngày 6/8, áp dụng mức thuế bổ sung 25% đối với quốc gia Nam Á này. New Delhi chính thức nhận mức thuế đối ứng 50%, làm dấy lên căng thẳng trong quan hệ song phương.

Giá dầu tăng gần 1% sau tin tức nói trên, trong khi các phương tiện truyền thông Ấn Độ đưa tin rằng, mức thuế mới có thể khiến hóa đơn tiền dầu của nước này tăng vọt lên tới 11 tỷ USD. New Delhi gọi mức thuế bổ sung này là "bất công và vô lý".

Ông chủ Nhà Trắng cho biết, mức thuế quan sẽ có hiệu lực sau 21 ngày, cho Ấn Độ và Nga thời gian để đàm phán với chính quyền Mỹ về thuế nhập khẩu.

Tổng thống Mỹ cũng dự kiến sẽ công bố các biện pháp trừng phạt thứ cấp rộng rãi hơn đối với các quốc gia và thực thể đang giao dịch dầu mỏ với Nga.

Các biện pháp trừng phạt thứ cấp sẽ là một đòn giáng mạnh nữa vào nền kinh tế xứ bạch dương - vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Đối với thị trường toàn cầu, các lệnh trừng phạt mới có thể gây ra cú sốc lớn về giá năng lượng và dòng chảy thương mại. Điều này khiến người ta gợi nhớ đến năm 2022, khi phương Tây gây sức ép lên dầu Nga, khiến giá mặt hàng này tăng vọt.

Để đối phó, Moscow đã tăng cường ký kết các thỏa thuận năng lượng với hai nền kinh tế lớn là Trung Quốc và Ấn Độ, với mức giá chiết khấu hấp dẫn.

Ông Sumit Ritolia, một nhà phân tích dầu mỏ tại Công ty nghiên cứu thương mại Kpler cho hay, nếu Ấn Độ không mua dầu thô của Nga vào năm 2022, không ai có thể đoán được giá dầu sẽ tăng đến mức bao nhiêu.

"Thuế quan thứ cấp 25% của ông Trump có thể khiến Ấn Độ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc giảm bớt hoạt động thương mại dầu mỏ với Nga. Bất kỳ lệnh trừng phạt bổ sung nào cũng sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn", ông Sumit Ritolia nói.

Nhận định các lệnh trừng phạt thứ cấp làm tăng đáng kể rủi ro, ông Katinas nói thêm, nó (lệnh trừng phạt thứ cấp) đe dọa khả năng tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ của các công ty Ấn Độ và khiến các ngân hàng, nhà máy lọc dầu, công ty vận chuyển phải chịu hậu quả nghiêm trọng.

Ấn Độ và Trung Quốc đã phản đối lời đe dọa của Tổng thống Trump về các lệnh trừng phạt thứ cấp với dầu Nga vì hai quốc gia này đang tiếp tục mua mặt hàng này. (Nguồn: Getty)

Giá dầu tăng vọt sẽ thúc đẩy lạm phát

Nếu 5 triệu thùng dầu mỗi ngày của Nga đột ngột bị loại khỏi thị trường dầu mỏ, các nhà phân tích cho rằng, giá dầu có thể tăng vọt trở lại.

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) gần đây đã tăng sản lượng, tuy nhiên, trong ngắn hạn, thị trường sẽ phải vật lộn để thay thế một khối lượng lớn dầu Nga.

Ông Alexander Kolyandr, thành viên cấp cao tại Trung tâm phân tích chính sách châu Âu khẳng định: "Không có nơi nào có thể cung cấp đủ 5 triệu thùng dầu mỗi ngày".

Nhà phân tích Ritolia cũng cho biết, các công ty New Delhi có thể mất tới một năm để cắt giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Moscow.

Cũng theo các chuyên gia, giá dầu tăng cao sẽ gây ra sự gia tăng mạnh mẽ lạm phát ở cả Mỹ và trên toàn thế giới.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ước tính, giá dầu thô tăng 10 USD/thùng sẽ làm tăng khoảng 0,2% lạm phát ở nền kinh tế lớn nhất thế giới. Ngân hàng Trung ương Ấn Độ cũng đưa ra kết luận tương tự.

Nếu giá dầu tăng từ mức 66 USD/thùng hiện tại lên 110-120 USD/thùng, mức lạm phát ở Mỹ sẽ tăng khoảng 1%, đẩy chi phí lên cao đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp - đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng, vận tải, thực phẩm.

Trung Quốc có "quân bài mặc cả", Ấn Độ thì không

Với Trung Quốc, theo ông Katinas, nước này "có thể được miễn" khỏi các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang có kim ngạch thương mại hơn 580 tỷ USD. Quy mô kinh tế khổng lồ của đất nước tỷ dân là một "quân bài mặc cả" mà Ấn Độ không có.

Ngoài ra, nguồn cung cấp khoáng sản đất hiếm cũng có thể đóng vai trò là đòn bẩy khác mà Bắc Kinh có thể sử dụng để xoa dịu Tổng thống Trump.

Trong khi đó, Ấn Độ không còn được hưởng lợi nhuận bất ngờ từ dầu mỏ Nga như năm 2022 - khi mức chiết khấu dao động từ 15-20 USD/thùng. Thế nhưng, các nhà máy lọc dầu New Delhi vẫn tiếp tục mua dầu Moscow.

Lượng dầu Nga đến Ấn Độ đã đạt mức cao nhất trong 11 tháng vào tháng 6/2025, ở mức 2,08 triệu thùng/ngày, chiếm 44% tổng lượng dầu thô tiêu thụ của quốc gia Nam Á. Đây được xem là sự phục hồi mạnh mẽ nhờ hoạt động phòng ngừa rủi ro để bù đắp căng thẳng địa chính trị và cạnh tranh về giá.

Dù vậy, khi áp lực của Tổng thống Trump ngày càng tăng, dự đoán, Ấn Độ có thể giảm lượng dầu nhập khẩu từ Nga. Nhưng mức giảm này không thể về 0 trong một sớm một chiều.

(theo DW)

Linh Chi

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/ong-trump-siet-chat-trung-phat-an-do-vi-mua-dau-nga-trung-quoc-co-quan-bai-vung-the-gioi-ra-sao-neu-thieu-5-trieu-thung-moi-ngay-323634.html