Ông Trump tái khởi động nỗ lực tìm lối thoát cho xung đột Ukraine

11 giờ trướcBài gốc

Sau khi dàn xếp xong thỏa thuận ngừng bắn lịch sử ở Dải Gaza, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhanh chóng tái khởi động nỗ lực tìm lối thoát cho xung đột Ukraine - cuộc chiến mà chủ nhân Nhà Trắng từng thừa nhận là “khó giải quyết hơn đã tưởng”.

Thay đổi lập trường với Ukraine

Ngày 17-10 (giờ địa phương), Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine có cuộc gặp song phương Nhà Trắng. Trước cuộc gặp này, ông Zelensky đã hy vọng rằng đà tiến triển trong tiến trình hòa bình Trung Đông có thể giúp chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, theo hãng tin Reuters.

“Chúng tôi… kỳ vọng rằng động lực nhằm kiềm chế bạo lực và chiến tranh - vốn đã phát huy hiệu quả ở Trung Đông - sẽ góp phần chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ngôn ngữ của sức mạnh và công lý chắc chắn cũng sẽ có tác dụng với Nga. Hòa bình và đảm bảo an ninh bền vững phải là mục tiêu không thể thay thế” - ông Zelensky viết trên mạng xã hội X.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 23-9. Ảnh: AFP

Theo giới quan sát, do đàm phán hòa bình không mang lại kết quả như kỳ vọng, Ukraine thay đổi chiến lược, chuyển sang thúc đẩy mua vũ khí từ Mỹ để gia tăng áp lực quân sự, buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh. Gần đây, ông Zelensky liên tục thúc giục các đối tác viện trợ vũ khí tầm xa, chẳng hạn như tên lửa Tomahawk với tầm bắn lên tới 2.500 km.

Kiev mong muốn tăng cường năng lực tấn công vào hạ tầng năng lượng của Nga nhằm buộc Nga phải tốn nhiều chi phí chiến tranh hơn, đồng thời củng cố hệ thống phòng không để đối phó các đợt không kích ngày càng dữ dội của Nga vào lưới điện Ukraine.

Trong khi đó, Tổng thống Trump gần đây tuyên bố muốn tập trung thúc đẩy hòa bình tại Ukraine, sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. Tuy nhiên, lập trường của ông Trump gần đây có vẻ khác trước ít nhiều, khi mà chủ nhân Nhà Trắng ngày càng tỏ ra thất vọng với việc Nga từ chối các nỗ lực ngoại giao.

Để thúc đẩy Nga và Ukraine ngồi vào bàn đàm phán, ông Trump hồi 12-10 cho biết ông sẽ cung cấp tên lửa hành trình cho Kiev nếu xung đột Ukraine “không được giải quyết”. Ông thừa nhận việc cung cấp này sẽ là “một bước leo thang gây hấn mới”.

Tuy nhiên, đến ngày 16-10, chủ nhân Nhà Trắng dường như tỏ ra không cam kết sẽ gửi tên lửa Tomahawk cho Ukraine, sau khi có cuộc điện đàm 2 tiếng rưỡi với người đồng cấp Nga Vladimir Putin.

Điều này khiến giới phân tích cho rằng không nên xem bất kỳ tuyên bố nào của ông Trump là tuyên bố cuối cùng, vì chúng có thể bị thay đổi vào phút chót.

Liên quan vấn đề tên lửa Tomahawk, một số quan chức châu Âu nhận định rằng yêu cầu của Tổng thống Zelensky mang tính biểu tượng hơn là mang giá trị chiến thuật.

Theo họ, động thái này chủ yếu nhằm thể hiện sự sẵn sàng của Mỹ trong việc gia tăng sức ép lên Nga. Tomahawk có tầm bắn đủ xa để vươn tới Moscow từ Kiev, song dù chưa có Tomahawk thì Ukraine hiện đã sở hữu các dòng máy bay không người lái và vũ khí nội địa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Sắp có thượng đỉnh Trump-Putin

Ngay trước thềm cuộc gặp quan trọng với Tổng thống Zelensky, Tổng thống Trump đã có một động thái ngoại giao bất ngờ: công bố kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh mới với Tổng thống Putin.

Thông báo được đưa ra sau cuộc điện đàm kéo dài gần 2 giờ rưỡi mà ông Trump mô tả là “rất hiệu quả” và đạt “tiến triển lớn”. Theo kế hoạch, hội nghị sẽ diễn ra tại Budapest (Hungary), nhưng chưa rõ địa điểm cụ thể. Theo ông, các cố vấn cấp cao của hai nước sẽ nhóm họp trong tuần tới để bàn ấn định thời gian và chương trình nghị sự. Dẫn đầu phái đoàn Mỹ tại cuộc gặp sơ bộ sẽ là Ngoại trưởng Marco Rubio.

Tổng thống Trump bày tỏ hy vọng rằng cuộc gặp sắp tới với ông Putin có thể tạo bước ngoặt nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Theo tờ The New York Times, quyết định điện đàm với ông Putin - sau nhiều ngày liên tiếp bày tỏ sự thất vọng vì nhà lãnh đạo Nga không có bước đi thực chất hướng tới hòa bình, và chỉ một ngày trước cuộc gặp với ông Zelensky - cho thấy một mô thức quen thuộc trong cách ông Trump xử lý chiến tranh Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp hồi tháng 8. Ảnh: Doug Mills/The New York Times

Nhiều lần trong năm nay, ông Trump tiến sát tới việc áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga hoặc cung cấp viện trợ quân sự mạnh mẽ hơn cho Ukraine, nhưng rồi lại chọn nói chuyện với ông Putin và nêu hy vọng về một giải pháp ngoại giao. Tuy vậy, các nỗ lực này đến nay vẫn chưa mang lại kết quả rõ rệt.

Tuy nhiên, việc ông Trump chủ động tái can dự với ông Putin cũng phản ánh sự tự tin của ông sau khi đạt được bước tiến đáng kể trong việc thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin giữa Israel và Hamas ở Gaza.

Dù vậy, các chuyên gia đối ngoại cảnh báo rằng cuộc gặp vẫn chưa chắc chắn, vì còn phụ thuộc vào kết quả thảo luận giữa các quan chức cấp cao hai bên.

“Rất có thể mọi thứ sẽ đổ vỡ khi họ bàn đến những vấn đề thực chất” - cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine John E. Herbst (hiện là Giám đốc Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương) nhận định không mấy lạc quan. Tuy nhiên, ông Herbst cũng cho rằng việc ông Trump quyết định can dự sâu hơn đã là điều đáng chú ý.

Nga vạch "lằn ranh đỏ" về tên lửa Tomahawk

Điện Kremlin đã liên tiếp phát đi những cảnh báo cứng rắn, coi việc Mỹ có thể chuyển giao tên lửa tầm xa Tomahawk cho Ukraine là một "lằn ranh đỏ" có thể phá hủy quan hệ song phương và mọi nỗ lực ngoại giao, theo đài RT.

Trong cuộc điện đàm kéo dài 2 tiếng rưỡi với Tổng thống Donald Trump ngày 16-10, Tổng thống Vladimir Putin đã trực tiếp nêu vấn đề này. Theo Trợ lý chính sách đối ngoại Yury Ushakov, ông Putin nhấn mạnh rằng dù vũ khí này không làm thay đổi cục diện chiến trường, nó sẽ "gây tổn hại nghiêm trọng" đến quan hệ Nga-Mỹ và "triển vọng về một giải pháp hòa bình".

Lập trường này đã được Moscow nhấn mạnh nhiều lần. Trước đó, người phát ngôn Dmitry Peskov gọi đây là vấn đề "gây quan ngại sâu sắc" trong một "thời điểm rất nhạy cảm".

Đặc biệt, hồi đầu tháng, ông Putin còn đưa ra một cảnh báo nghiêm trọng hơn, cho rằng việc cung cấp Tomahawk sẽ đẩy cuộc xung đột sang một "giai đoạn leo thang mới".

Ông Putin lập luận rằng "việc sử dụng Tomahawk mà không có sự tham gia trực tiếp của quân nhân Mỹ là không thể", hàm ý Washington có thể sẽ vượt qua ngưỡng hỗ trợ gián tiếp để can dự trực tiếp vào cuộc chiến.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/ong-trump-tai-khoi-dong-no-luc-tim-loi-thoat-cho-xung-dot-ukraine-post876079.html