Ông Trump thay đổi quan điểm về xung đột Ukraine, Kiev có lật ngược được tình thế?

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 23/9/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố, với sự hỗ trợ của NATO và EU, Ukraine có thể giành lại lãnh thổ mà Nga chiếm được kể từ khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine. Đây là sự thoát ly hoàn toàn khỏi quan điểm trước đó của ông rằng hai bên cần chấp nhận những nhượng bộ về đất đai để chấm dứt chiến tranh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) bắt tay Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) trong một lần gặp gỡ ở New York năm 2024. Ảnh: The Hill.

Tổng thống Trump thậm chí còn tuyên bố rằng NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm nhập vào lãnh thổ của khối quân sự này. Ông cũng nói rằng châu Âu nên ngừng “ngay lập tức” toàn bộ việc mua năng lượng từ Nga.

Bên cạnh đó, trong đăng tải trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump còn coi Nga chỉ là “hổ giấy”, hàm ý Nga có bề ngoài mạnh mẽ nhưng thực tế không tạo ra mối đe dọa nguy hiểm nào.

Tổng thống Trump nhấn mạnh nền kinh tế Nga “đang rất tệ vào lúc này” và Ukraine đang làm rất tốt việc cản bước quân đội Nga.

Ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Sau khi biết và hiểu đầy đủ về tình hình kinh tế - quân sự của Ukraine và Nga, sau khi chứng kiến rắc rối kinh tế mà họ gây ra cho Nga, tôi cho rằng Ukraine, với sự hậu thuẫn của Liên minh châu Âu, ở vào thế đủ khả năng chiến đấu và giành lại tất cả lãnh thổ của mình, ở hiện trạng ban đầu”.

Ông Trump tiếp tục: “Với thời gian, sự kiên nhẫn và ủng hộ tài chính của châu Âu, đặc biệt là NATO, biên giới gốc mà từ đó cuộc chiến này bắt đầu, là một lựa chọn rất khả dĩ. Vì sao ư? Vì Nga đã chiến đấu suốt 3 năm rưỡi mà chưa dứt điểm được trong khi một cường quốc quân sự thực sự đáng lẽ sẽ giành chiến thắng trong chưa đầy một tuần”.

Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Trump còn khen Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là đã giúp ông Trump giải quyết xung đột quốc tế nói chung và xung đột Nga - Ukraine nói riêng. Ông Trump nói với ông Macron: “Chúng ta hãy để cho họ (tức Ukraine) lấy lại đất của họ”.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ngay lập tức tỏ lòng biết ơn Tổng thống Mỹ Trump. Ông Zelensky khẳng định, Tổng thống Trump nắm rõ tình hình và có thông tin đủ đẩy về mọi khía cạnh của cuộc xung đột vũ trang Ukraine. “Chúng tôi đánh giá cao quyết tâm của ông ấy trong nỗ lực giúp chấm dứt cuộc chiến này”.

Trong khi đó, phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitry Peskov, hôm 24/9 khẳng định Nga sẽ tiếp tục theo đuổi mục đích đề ra trong “chiến dịch quân sự đặc biệt” của họ ở Ukraine “để đảm bảo lợi ích của chúng tôi”.

Trả lời phỏng vấn đài phát thanh RBC của Nga, ông Peskov cho biết, Moscow làm vậy là vì hiện tại và tương lai của Nga, cho nhiều thế hệ nữa, và Kremlin không có sự lựa chọn nào khác.

Sức nặng trong lời nói của ông Trump đến đâu?

Vào tháng 2/2025, Tổng thống Mỹ Trump và vị Phó Tổng thống Mỹ JV Vance, đã công khai chỉ trích gay gắt Tổng thống Ukraine Zelensky ngay tại Phòng Bầu dục bên trong Nhà Trắng vì ông Zelensky đã không thể hiện đủ lòng biết ơn đối với sự giúp đỡ của Mỹ.

Khi ấy, ông Trump gợi ý rằng Ukraine sẽ phải nhượng lãnh thổ vì cuộc chiến đã đến hồi kết thúc. Ông nói thẳng với Tổng thống Zelensky: “Ông không còn quân bài nào. Người dân của ông đang chết dần. Ông cũng cạn dần binh sĩ… Ông đang đánh bạc với sinh mạng của hàng triệu người. Ông đang đánh cược với Thế chiến III”.

Đến ngày 11/8, trước cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Alaska, Tổng thống Trump tuyên bố rằng cả Nga lẫn Ukraine sẽ phải chấp nhận trao đổi lãnh thổ để chấm dứt cuộc chiến.

Giới chuyên gia cho rằng, sự thay đổi trong ngôn từ của ông Trump có lẽ không làm thay đổi chính sách của Washington. Một số cho rằng ông Trump chỉ đơn giản đang tìm cách gây áp lực để đưa Tổng thống Nga Putin trở lại bàn đàm phán.

Keir Giles - một chuyên gia về Á-Âu tại cơ sở nghiên cứu Chatham House (trụ sở ở London, Anh) nhận định rằng ông Trump đã thay đổi quan điểm vài lần và “vấn đề không phải là ông ấy nói gì mà là ông ấy làm gì”.

Volodymyr Fesenko - người đứng đầu cơ sở nghiên cứu Penta (trụ sở ở Kiev), đánh giá rằng ngôn từ của ông Trump tuyệt đối không thể hiện sự thay đổi 180 độ nào.

Ông Fesenko nói với tờ al Jazeera: “Đừng coi ngôn từ của ông Trump là dấu hiệu của việc trở lại biên giới năm 1991. Đó là cách nói hoa mỹ của ông Trump nhằm bày tỏ sự cảm thông, cảm xúc tích cực với Ukraine. Đó cũng là cách ông Trump gây sức ép với Tổng thống Nga Putin”.

Chuyên gia Fesenko nói tiếp: “Chẳng có bước đột phá nào. Một quyết định riêng lẻ không thể thay đổi mọi thứ… Ông Trump chỉ tư duy theo kiểu doanh nhân. Ông ấy thấy và tiếp nhận thông tin rằng tình hình kinh tế Nga đang xấu đi”.

Theo nhà nghiên cứu Fesenko, “ông Trump không muốn Ukraine chiến thắng trong xung đột vũ trang này, ông ấy chỉ muốn cuộc chiến kết thúc. Mục tiêu ông ấy vẫn không thay đổi. Đó là lý do ông ấy gửi tín hiệu tới Tổng thống Putin”.

Giới phân tích của Ukraine cho rằng để giúp Kiev, Tổng thống Mỹ Trump cần đầu tư nhiều hơn và nói ít hơn.

Tướng Ihor Romanenko - cựu Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, nhận định với al Jazeera rằng sự thay đổi đột ngột nói trên của ông Trump không phải là ý tưởng gốc của ông Trump mà là kế hoạch thực tế của ai đó khác trong đội ngũ của ông Trump, có thể là trong Lầu Năm Góc, các cơ quan tình báo hoặc Quốc hội Mỹ.

Khôi phục biên giới 1991 - nhiệm vụ khả thi?

Tướng Romanenko nhìn nhận vấn đề một cách thực tế: Dù Nga có thể không thành công như họ mong muốn nhưng họ vẫn có nguồn lực và vẫn tiến bước trên chiến trường.

Theo viên tướng này, cái chính là Ukraine cần nhận được những vũ khí cần thiết thì mới đương đầu hiệu quả được với quân Nga. Cụ thể, ông nói, Ukraine cần các hệ thống tên lửa HIMARS, hệ thống phòng không Patriot, máy bay tiêm kích F-16 và xe thiết giáp để bảo vệ các thành phố, thị trấn của Ukraine, cũng như ngăn chặn máy bay chiến đấu của Nga thả bom lượn hạng nặng.

Nikolay Mitrokhin thuộc Đại học Bremen (Đức) thậm chí cho rằng Ukraine không thể tính đến việc khôi phục biên giới năm 1991 ngay cả khi có đủ những thứ trên.

Ông Mitrokhin phân tích, sự thống trị của thiết bị không người lái (UAV) đã khiến cho xe thiết giáp không còn khả năng tạo đột phá trên chiến trường để giành lại lãnh thổ. Ngoài ra, chuyên gia này còn cho rằng giới tướng lĩnh Ukraine có trình độ chiến thuật thấp, lại thiếu ý thức trách nhiệm về sự mất mát vũ khí, thậm chí cả tính mạng con người. Để chứng minh cho điều này, ông Mitrokhin đề cập cuộc phản công của Ukraine vào cuối năm 2022, đầu năm 2023 đã thất bại, với tổn thất lớn về nhân lực và vũ khí.

Theo đánh giá của chuyên gia Mitrokhin, lực lượng vũ trang Ukraine chỉ đủ khả năng giành thắng lợi cục bộ khi Nga sơ sểnh (chẳng hạn như trong vụ đột kích vào tỉnh Kursk của Nga năm 2024).

Trung Hiếu/VOV.VN tổng hợp Nguồn: alJazeera, CBSNews

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/ho-so/ong-trump-thay-doi-quan-diem-ve-xung-dot-ukraine-kiev-co-lat-nguoc-duoc-tinh-the-post1232743.vov