Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố ông đã trực tiếp chỉ đạo cuộc tấn công ban đầu của Israel nhằm vào Iran, trái với các khẳng định trước đó của Washington rằng Tel Aviv hành động một cách độc lập.
“Israel là bên tấn công trước. Đòn tấn công đó cực kỳ mạnh mẽ. Tôi đã trực tiếp chỉ đạo", ông Trump nói với báo giới hôm 6/11. Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết: “Khi Israel tấn công Iran trước, đó là một ngày trọng đại với Israel bởi đòn đánh đó gây thiệt hại lớn hơn tất cả các cuộc tấn công còn lại cộng vào".
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh ông Trump kêu gọi đảng Cộng hòa bãi bỏ cơ chế “câu giờ” (filibuster) tại Thượng viện để có thể thông qua luật chỉ bằng đa số quá bán. Ông lập luận rằng đảng của mình cần hành động quyết liệt như cách Israel khởi động cuộc chiến với Iran.
Ngày 13/6, Israel mở cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào Iran khiến nhiều tướng lĩnh cấp cao, các nhà khoa học hạt nhân cùng nhiều dân thường Iran thiệt mạng. Iran ngay lập tức đáp trả bằng hàng trăm quả tên lửa phóng vào lãnh thổ Israel. Sau đó, Mỹ tham gia chiến dịch quân sự của Israel bằng việc không kích 3 cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của chiến sự, Washington khẳng định Israel tự hành động và cảnh báo Tehran không được tấn công các lực lượng hay lợi ích của Mỹ trong khu vực.
“Đêm nay, Israel hành động đơn phương nhằm vào Iran. Chúng tôi không tham gia các cuộc không kích này và ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ binh lính Mỹ trong khu vực”, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố khi đó.
Một thỏa thuận ngừng bắn được đạt được sau khi Iran phóng tên lửa vào một căn cứ không quân của Mỹ tại Qatar. Về phía Iran, nước này chưa đưa ra đánh giá công khai về tình trạng của các cơ sở hạt nhân, nhưng các quan chức khẳng định chương trình hạt nhân của Tehran vẫn tồn tại nhờ vào tri thức và năng lực công nghệ tích lũy trong nhiều năm. Hiện chưa rõ số phận kho dự trữ urani được làm giàu ở mức cao của Iran.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng nhấn mạnh cam kết không khởi động các cuộc chiến mới và tự nhận mình là “ứng viên hòa bình”. Trong suốt chiến sự, ông chịu nhiều sức ép từ một bộ phận cử tri ủng hộ việc Mỹ đứng ngoài xung đột. Những tuần gần đây, ông Trump lặp lại ý muốn đạt được một thỏa thuận với Iran mà theo đó Tehran chấp nhận thiết lập quan hệ chính thức với Israel.
Đầu nhiệm kỳ thứ hai, chính quyền ông Trump đã mở lại các cuộc đàm phán liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran và ông nhiều lần nhấn mạnh mong muốn đạt được một thỏa thuận. Tuy nhiên, khi hồ sơ hạt nhân “đóng băng”, các nhà phân tích cho rằng Washington không có động lực rõ ràng để nối lại đối thoại với Tehran.
Giới chức Iran vẫn tỏ ra hoài nghi với các tín hiệu ngoại giao từ Mỹ. Hai bên từng dự định tiến hành vòng đàm phán mới hồi tháng 6, chỉ vài ngày trước khi Israel không kích Tehran.
Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: Al Jazeera