Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Bloomberg.
Tổng thống mới nhậm chức của Mỹ, ông Donald Trump, tuyên bố ê-kíp của ông đang thảo thuận một kế hoạch áp thuế quan 10% lên hàng hóa từ Trung Quốc và việc áp thuế này có thể sẽ có hiệu lực từ ngày 1/2. Ngoài ra, ông cũng nói sẽ áp thuế quan đối với hàng hóa châu Âu.
“Chúng tôi đang nói đến thuế quan 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, vì Trung Quốc đang gửi chất fentanyl tới Mexico và Canada”, ông Trump nói với các nhà báo có mặt tại Nhà Trắng vào buổi tối ngày thứ Ba (21/1). “Ngày 1/2 là thời điểm chúng tôi đang xem xét”, ông Trump nói thêm.
Trong chiến dịch vận động tranh cử năm 2024, ông Trump đe dọa áp thuế quan lên tới 60% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ. Hồi tháng 11, ông kêu gọi “áp thuế quan bổ sung 10%” đối với Trung Quốc.
Trước đó, sau khi nhậm chức vào hôm thứ Hai, ông Trump tuyên bố đang cân nhắc áp thuế quan “khoảng 25%” lên hàng hóa từ Mexico và Canada. “Chúng tôi đang nghĩ đến áp thuế quan 25% lên Mexico và Canada vì họ đang để cho quá nhiều người đi qua biên giới của họ”, ông nói. Ý định này được ông Trump nhắc lại vào ngày thứ Ba.
Trong phát biểu mới nhất, ông Trump cũng tuyên bố sẽ áp thuế quan lên hàng hóa châu Âu, dù không nói cụ thể mức thuế dự kiến là bao nhiêu và thời gian nào sẽ bắt đầu triển khai. Ông nói cả Liên minh châu Âu (EU) và nhiều đối tác thương mại khác của Mỹ đều có một vấn đề là mất cân đối thương mại với Mỹ.
“EU rất, rất tệ với chúng tôi. Bởi vậy, họ sẽ bị áp thuế quan. Đó là cách duy nhất để có được sự công bằng”, ông Trump nói.
Liên quan đến thương mại, ông Trump vào hôm thứ Hai đã ký một sắc lệnh điều hành yêu cầu các bộ trưởng của Bộ Thương mại và Bộ Tài chính, cùng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) điều tra nguyên nhân dẫn tới thâm hụt thương mại của Mỹ với các quốc gia khác.
Kết quả của cuộc điều tra này sẽ là căn cứ để xây dựng một cơ quan “Thuế vụ bên ngoài” (External Revenue Service) chuyên về thu thuế quan, để nhận diện các hành vi thương mại bất bình đẳng, và để rà soát lại các thỏa thuận thương mại hiện có nhằm nâng cấp nếu cần.
Sắc lệnh trên của ông Trump cũng yêu cầu rà soát lại thỏa thuận thương mại ba bên giữa Mỹ, Mexico và Canada - thỏa thuận USMCA - mà ông Trump đã ký trong nhiệm kỳ trước, đồng thời yêu cầu các cơ quan hữu quan đánh giá liệu chính sách thương mại chặt chẽ hơn của Mỹ có thể hạn chế thành công dòng chảy chất gây nghiện fentanyl và dòng người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ hay không.
Tuy nhiên, sắc lệnh trên không đưa ra một kế hoạch áp thuế quan cụ thể nào.
Theo hãng tin CNN, các cánh khác nhau trong đội ngũ kinh tế của ông Trump đang làm việc để quyết định một phương án tốt nhất cho việc triển khai thuế quan.
Những nhân vật có tư duy thị trường như ông Scott Bessent - người được ông Trump đề cử cho vị trí Bộ trưởng Bộ Tài chính, và ông Kevin Hassett - người được đề cử đứng đầu Hội đồng Kinh tế Quốc gia (NEC) ủng hộ cách tiếp cận mềm mỏng hơn.
Trong khi đó, những người theo trường phái cứng rắn về thuế quan như ông Peter Navarro - cố vấn Nhà Trắng về thương mại, và ông Howard Lutnick - người được đề cử cho vị trí Bộ trưởng Bộ Thương mại - lập luận rằng đánh thuế quan mạnh tay là việc cần thiết để gửi đi thông điệp về những gì ông Trump muốn.
Ông Trump đã kêu gọi đồng minh của ông trong Quốc hội Mỹ tăng cường sự ủng hộ đối với thuế quan. Dù chưa có chính sách cụ thể nào được quyết định, ông Trump có thể gây ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng bằng những tuyên bố thuế quan được đưa ra ngẫu hứng như vừa rồi.
An Huy