Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social được hãng tin Reuters trích dẫn, ông Donald Trump cho biết: "Vào ngày 20/1/2025, tôi sẽ ký tất cả các tài liệu cần thiết để áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm nhập khẩu vào Mỹ từ Mexico và Canada như một trong nhiều sắc lệnh hành pháp đầu tiên của mình”.
Ông cho biết mức thuế quan này được áp dụng do các lo ngại tới từ tình trạng người di cư vượt biên trái phép cũng như buôn bán ma túy bất hợp pháp, đặc biệt là fentanyl, và sẽ tiếp tục được áp dụng cho tới khi hai quốc gia này siết chặt quản lý.
Về phía Trung Quốc, ông Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh không đủ tích cực trong việc ngăn chặn các hoạt động buôn bán và vận chuyển ma túy bất hợp pháp quan biên giới vào Mỹ từ Mexico. "Cho đến khi họ dừng lại, chúng ta sẽ áp thuế bổ sung 10%, cao hơn bất kỳ mức thuế quan bổ sung nào, đối với tất cả sản phẩm của Trung Quốc vào thị trường Mỹ," ông Trump nói.
Phản ứng lại các tuyên bố trên của Tổng thống đắc cử Mỹ, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington ngày 25/11 khẳng định cả Mỹ và Trung Quốc đều sẽ không chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại. Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc Liu Pengyu cho biết trong một tuyên bố cùng ngày rằng: "Về vấn đề thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc, Trung Quốc tin rằng hợp tác kinh tế và thương mại Trung Quốc – Mỹ về bản chất là có lợi cho cả hai bên".
Ông Liu khẳng định Trung Quốc đã có những động thái tích cực nhằm chống lại nạn buôn bán ma túy sau khi đạt được thỏa thuận vào năm ngoái giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông nhấn mạnh rằng phía Trung Quốc đã thông báo cho phía Mỹ về tiến triển trong các hoạt động thực thi pháp luật liên quan đến việc phòng chống lại ma túy. Do đó, “ý tưởng rằng Trung Quốc cố tình cho phép các tiền chất fentanyl chảy vào Mỹ hoàn toàn trái ngược với sự thật và thực tế".
Văn phòng của Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Bộ ngoại giao Canada, Bộ ngoại giao Mexico và Bộ kinh tế Mexico đều không đưa ra phản hồi với các yêu cầu đưa ra bình luận của hãng tin Reuters.
Mexico và Canada là các đối tác thương mại lớn hàng đầu của Mỹ. Số liệu chính thức năm 2023 cho thấy hơn 83% lượng hàng xuất khẩu từ Mexico được chuyển đến Mỹ và con số này đạt 75% đối với lượng hàng xuất khẩu của Canada. Trước đây, Canada và Mỹ đã từng áp đặt lệnh trừng phạt đối với các sản phẩm của nhau trong các cuộc đàm phán căng thẳng trước khi cùng đạt được thỏa thuận dẫn tới Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico – Canada (USMCA) mà ông Trump đã ký thành luật và có hiệu lực vào năm 2020.
Trước thềm cuộc bầu cử ngày 5/11, ông Donald Trump đã từng đưa ra kế hoạch áp thuế toàn diện từ 10% đến 20% đối với hầu hết mọi mặt hàng nhập khẩu cũng như mức thuế lên tới 200% đối với mọi ô tô đi qua biên giới Mỹ - Mexico. Ông còn cam kết chấm dứt quy chế thương mại quốc gia được ưu đãi nhất của Trung Quốc và áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ quốc gia này vượt quá 60% - cao hơn nhiều so với mức áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Kế hoạch này của ông Donald Trump vấp phải nhiều phản ứng trái chiều. Một số nhà kinh tế nhận định động thái này có khả năng sẽ đẩy mức thuế nhập khẩu của Mỹ triwr lại mức của những năm 1930, gây ra lạm phát, làm sụp đổ thương mại Mỹ -Trung Quốc, gây ra các phản ứng trả đũa và thúc đẩy sự sắp xếp lại chuỗi cung ứng một cách mạnh mẽ.
Ngân Hà