Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - Ảnh: Bloomberg.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có một cuộc điện đàm vào ngày thứ Năm (5/6), nhất trí rằng quan chức hai nước sẽ sớm tiến hành vòng đàm phán tiếp theo để giải quyết cuộc chiến thương mại song phương.
Ông Trump cho biết ông đã có một cuộc điện đàm “rất tốt đẹp” kéo dài khoảng 90 phút với ông Tập và cuộc nói chuyện này tập trung “gần như hoàn toàn” vào vấn đề thương mại. Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông nói cuộc gọi “dẫn tới một kết quả rất tích cực cho cả hai nước”.
Theo ông chủ Nhà Trắng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent, Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer sẽ đại diện Mỹ trong vòng đàm phán thương mại tiếp theo với Trung Quốc. Tuy nhiên, thời gian và địa điểm của vòng đàm phán thứ hai còn chưa được quyết định.
Giới chức Mỹ - Trung đã có cuộc gặp đầu tiên vào tháng 5 ở Thụy Sỹ, với kết quả là một thỏa thuận tạm thời mà hai bên hạ thuế quan đối ứng cho nhau về 10% trong vòng 90 ngày. Nhưng gần đây, chính quyền ông Trump cáo buộc phía Bắc Kinh chậm thực thi cam kết ở Geneva về phê chuẩn xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ.
Trước khi ông Trump có bài đăng về cuộc điện đàm ngày thứ Năm, Bộ Ngoại giao Trung Quốc và đại sứ quán Trung Quốc ở Mỹ nói ông Trump đã đề nghị điện đàm với ông Tập. Theo hãng tin CNBC, Trump được cho là nóng lòng muốn nói chuyện với nhà lãnh đạo Trung Quốc vì mối quan hệ vốn dĩ đã căng thẳng giữa hai nước có dấu hiệu xấu đi trong thời gian gần đây.
Sau cuộc gọi ngày thứ Năm, ông Trump viết: “Sẽ không còn bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến sự phức tạp của các sản phẩm đất hiếm”. Tuy nhiên, ông không giải thích điều này nghĩa là gì.
Phía Trung Quốc gần đây đã bày tỏ quan điểm rất không hài lòng với việc Mỹ áp hạn chế mới về cấp thị thực (visa) cho du học sinh Trung Quốc. Bắc Kinh cũng cáo buộc Mỹ làm suy yếu tiến trình giải quyết mâu thuẫn thương mại khi đưa ra một cảnh báo trong phạm vi ngành về việc sử dụng linh kiện bán dẫn Trung Quốc.
Bên cạnh đó, chính quyền ông Trump cũng áp thêm các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với con chip. Nhà Trắng nói rằng hành động này là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, nhưng Bắc Kinh xem đó là một động thái trừng phạt.
Sau cuộc gọi với ông Tập, ông Trump cũng cho biết ông Tập đã mời ông và đệ nhất phu nhân Melania Trump thăm Trung Quốc, và “tôi đã đáp lại bằng lời mời tương tự”.
Tình trạng đàm phán thương mại “dậm chân tại chỗ” giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới - hai quốc gia với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt gần 600 tỷ USD trong năm 2024 - đang gây áp lực lên chiến lược thuế quan của ông Trump. Cuộc gọi ngày thứ Năm đánh dấu mới chỉ lần thứ hai trong năm nay ông Trump và ông Tập điện đàm trực tiếp. Cuộc gọi trước đó diễn ra vào ngày 17/1, vài ngày trước khi ông Trump nhậm chức.
Trước cuộc gọi mới nhất, ông Trump đã ca ngợi ông Tập trong một bài đăng trên mạng xã hội, đồng thời cũng tỏ ý phàn nàn. “Tôi quý mến Chủ tịch Tập của Trung Quốc, luôn luôn như vậy. Nhưng ông ấy rất cứng rắn và cực kỳ khó để đạt thỏa thuận”, ông Trump viết vào hôm thứ Tư.
Trung Quốc là một mục tiêu lớn trong chính sách thuế quan của ông Trump nhằm cân bằng lại mối quan hệ thương mại của Mỹ với phần còn lại của thế giới. Hồi tháng 4, ông đã nâng tổng thuế quan bổ sung áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc lên 145% và Trung Quốc trả đũa bằng cách nâng thuế quan áp lên hàng Mỹ lên 125% - những mức thuế được xem như hành động cấm vận thương mại.
Với thỏa thuận đạt được ở Geneva vào giữa tháng 5, Mỹ hạ thuế quan cho Trung Quốc về 30%, còn Trung Quốc hạ thuế quan cho Mỹ về 10%, có hiệu lực trong 90 ngày.
Bình Minh