“Chúng tôi đã đạt được những tiến triển đáng kể trong việc hoàn thiện các văn bản,” Kyiv Independent dẫn phát biểu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong buổi họp báo ngày 23/12 giờ địa phương.
Theo dự thảo, Nga và Ukraine sẽ ngừng giao tranh ở chiến tuyến hiện nay và đàm phán về các khu phi quân sự.
“Tại các tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson, tuyến bố trí quân sự tại thời điểm ký kết sẽ được công nhận là đường ranh giới thực tế. Lực lượng quốc tế sẽ được triển khai dọc theo tuyến ranh giới nhằm giám sát việc thực thi thỏa thuận,” điểm 14 của dự thảo viết.
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Mỹ hướng đến phương án thành lập một khu phi quân sự hoặc một khu kinh tế tự do, tức một mô hình có thể làm hài lòng cả hai bên. “Chúng tôi coi khu kinh tế tự do là một lựa chọn tiềm năng với một quốc gia có chủ quyền,” nhà lãnh đạo Ukraine nói.
Bên cạnh đó, điểm 7 của dự thảo cho biết Ukraine sẽ gia nhập Liên minh châu Âu (EU) trong tương lai.
“Tính đến thời điểm hiện tại, thời điểm Ukraine gia nhập EU là vấn đề thảo luận song phương giữa Mỹ và Ukraine, chưa có xác nhận từ phía châu Âu. Việc gia nhập Liên minh châu Âu cũng là một bảo đảm an ninh đối với chúng tôi, vì vậy chúng tôi muốn ấn định một mốc thời gian cụ thể, chẳng hạn như năm 2027 hoặc 2028,” ông Zelensky nói.
Thỏa thuận không đề cập đến nguyện vọng gia nhập NATO của Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 23/12. Ảnh: X/@ZelenskyyUa
Theo Kyiv Independent, Tổng thống Volodymyr Zelensky chưa hoàn toàn hài lòng với dự thảo này. Ông phản đối điểm 12 của dự thảo: nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ do Ukraine, Nga và Mỹ cùng vận hành, mỗi bên kiểm soát 33%, trong đó Mỹ giữ vai trò giám sát chính.
“Ukraine phản đối việc Nga kiểm soát nhà máy. Kyiv đề xuất nhà máy được quản lý bởi một liên doanh giữa Mỹ và Ukraine, trong đó 50% lượng điện sản xuất sẽ được cung cấp cho các vùng lãnh thổ do Ukraine kiểm soát, còn Mỹ sẽ quyết định việc phân phối 50% còn lại,” ông Zelensky nói, đồng thời cho biết Ukraine sẵn sàng gặp lãnh đạo cấp cao của Mỹ nhằm "giải quyết các vấn đề nhạy cảm".
Ngoài ra, điểm 18 trong dự thảo yêu cầu Ukraine phải tổ chức bầu cử tổng thống “sớm nhất có thể” sau khi thỏa thuận hòa bình được ký kết.
Nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 5 năm của ông Zelensky thực tế đã kết thúc từ tháng 4/2024. Tuy nhiên, theo thiết quân luật được Ukraine ban hành sau khi xung đột với Nga diễn ra năm 2022, mọi cuộc bầu cử tổng thống, quốc hội và địa phương đều không thể diễn ra. Bầu cử chỉ có thể được tổ chức sau khi thiết quân luật được dỡ bỏ.
Kyiv Independent cho biết Mỹ sẽ chuyển bản dự thảo trên cho Moscow vào cuối ngày 24/12. Nếu được chấp thuận, văn kiện sẽ được các nhà lãnh đạo Ukraine, Mỹ, châu Âu và Nga ký kết. Lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay lập tức khi tất cả các bên đồng ý với thỏa thuận.
Việc thực thi thỏa thuận sẽ được giám sát bởi Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm chủ tịch. Ukraine, EU, NATO và Nga cũng sẽ tham gia hội đồng này.
Tùng Dương