Ngày 22-10, Ukraine và Thụy Điển đã ký một văn bản bày tỏ ý định thực hiện một hợp đồng vũ khí lớn và dài hạn, trong đó có việc Ukraine sẽ mua tới 150 máy bay chiến đấu Gripen E hiện đại của Thụy Điển để tăng cường sức mạnh cho Không quân Ukraine, theo tờ Kyiv Independent.
Thông báo này được đưa ra trong chuyến thăm chính thức của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới Thụy Điển, là chặng dừng chân thứ hai trong chuyến công du châu Âu của ông sau chuyến thăm Na Uy.
Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson đã gặp ông Zelensky tại thành phố Linkoping - nơi đặt trụ sở của công ty quốc phòng Saab là nhà sản xuất chiến đấu cơ Gripen và các loại vũ khí khác, và ký văn bản bày tỏ ý định hợp tác quốc phòng lâu dài giữa hai nước.
Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp báo chung tại Linköping (Thụy Điển) vào ngày 22-10. Ảnh: AFP
Ông Kristersson cho biết dù thỏa thuận này không cung cấp bất kỳ khoản tài trợ mới nào ngay lập tức cho Ukraine nhưng nó lại là một thỏa thuận lớn giữa Saab và Ukraine liên quan 100 đến 150 chiến đấu cơ Gripen E.
Theo ông Kristersson, đây là khởi đầu của một hành trình dài kéo dài 10 đến 15 năm và đợt giao hàng đầu tiên có thể diễn ra trong vòng 3 năm tới.
Về phần mình, ông Zelensky cho biết Ukraine đặt mục tiêu mua ít nhất 100 máy bay chiến đấu Gripen theo hợp đồng này. Ông nói thêm rằng phía Ukraine phải làm mọi cách để đảm bảo có thể bắt đầu sử dụng Gripen ngay từ năm sau.
"Chúng tôi hiểu mình đang chiến đấu với ai và Gripen là một trong những chiến đấu cơ tốt nhất thế giới" - ông Zelensky nói, đồng thời cho biết thêm rằng các phi công Ukraine đã bắt đầu huấn luyện trên chiến đấu cơ Thụy Điển này.
Chiến đấu cơ Saab JAS 39 Gripen là máy bay chiến đấu hạng nhẹ thế hệ 4.5, có thể được sử dụng cho cả nhiệm vụ phòng thủ và tấn công. Kiev và Stockholm đã nhiều lần thảo luận về khả năng cung cấp máy bay này cho Không quân Ukraine, vốn đang vận hành các máy bay phương Tây bao gồm Mirage 2000 và F-16.
Phiên bản Gripen E được Không quân Thụy Điển bắt đầu sử dụng vào tháng 10, có động cơ, hệ thống điện tử hàng không và radar mạnh mẽ hơn. Ukraine hy vọng sẽ biến máy bay này thành xương sống tương lai của Không quân nước này.
Thụy Điển là một trong những quốc gia chủ chốt ủng hộ về mặt quân sự cho Ukraine kể từ cuộc chiến Nga và Ukraine nổ ra vào năm 2022. Nước này đã cam kết cung cấp xe tăng, pháo binh, xe bọc thép và máy bay trinh sát cho Kiev.
Trước đó, cũng trong ngày 22-10, ông Zelensky đã ký dự luật tăng chi tiêu quân sự của Ukraine thêm 7,8 tỉ USD với phần lớn ngân sách dự kiến sẽ được chi trả bằng nguồn thu từ các tài sản bị đóng băng của Nga.
Đây là lần thứ hai trong năm nay Ukraine chi tiêu quân sự. Vào tháng 7, Ukraine đã tăng ngân sách quốc phòng thêm khoảng 9,9 tỉ USD. Lần tăng chi tiêu hôm 22-10 nâng tổng chi tiêu quân sự của Ukraine cho năm 2025 lên khoảng 70,7 tỉ USD tăng so với mức 52,7 tỉ USD ban đầu được phê duyệt trong ngân sách được thông qua đầu năm nay.
THU PHƯƠNG