Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ tới Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán hòa bình trong tuần này, và sẽ chỉ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin, chứ không phải các quan chức cấp thấp hơn của Nga.
Thông tin trên được ông Mykhailo Podolyak, một cố vấn thân cận của ông Zelensky, đưa ra trong một cuộc phỏng vấn được công bố trên YouTube hôm 13/5.
Ông Zelensky trước đó đã chấp nhận đề xuất bất ngờ của ông Putin về các cuộc đàm phán trực tiếp tại Istanbul vào ngày 15/5, đồng thời thách thức nhà lãnh đạo Nga gặp mặt trực tiếp.
Điện Kremlin, dường như bất ngờ trước đề xuất tham dự trực tiếp của ông Zelensky, vẫn chưa xác nhận liệu nhà lãnh đạo Nga có tới Thổ Nhĩ Kỳ hay không.
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ vào đêm hôm 12/5 để thảo luận về các cuộc đàm phán đã được lên kế hoạch, nhưng Điện Kremlin vẫn chưa xác nhận sẽ cử ai đi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đang có chuyến thăm Trung Đông trong tuần này, đã nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng ông sẽ tham gia các cuộc đàm phán tại Istanbul "nếu ông nghĩ rằng điều đó sẽ hữu ích".
Một quan chức Nhà Trắng giấu tên sau đó nói với CNN rằng sự tham dự của ông Trump sẽ phụ thuộc vào việc ông Putin có mặt hay không.
Ông Zelensky tuyên bố sẽ chờ ông Putin ở Istanbul để đàm phán. Ảnh: The Guardian
"Đây không phải là cuộc họp cấp Tổng thống" nếu ông Putin không xuất hiện, ông Podolyak nói trong cuộc phỏng vấn trên YouTube hôm 13/5. "Có một người ra quyết định ở phía Ukraine… và một người ra quyết định ở Nga. Mọi thứ khác chỉ là hình thức mà không có kết quả".
Ông Podolyak cho biết một "cuộc họp kỹ thuật" cấp thấp hơn có thể diễn ra nếu ông Putin từ chối tham dự, nhưng lưu ý rằng làm như vậy sẽ báo hiệu sự không sẵn sàng của Nga trong việc chấm dứt cuộc chiến thông qua các cuộc đàm phán trực tiếp.
"Nếu Nga không được đại diện ở cấp cao nhất, điều đó có nghĩa là họ không sẵn sàng dừng giao tranh hoặc đàm phán mà không có trung gian", vị cố vấn nói.
Ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng của ông Zelensky, cho biết kế hoạch thăm Thổ Nhĩ Kỳ của Tổng thống Ukraine cho thấy Kiev đã sẵn sàng đàm phán, nhưng nhắc lại lập trường của Ukraine rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng phải diễn ra sau khi ngừng bắn.
"Lập trường của chúng tôi rất có nguyên tắc và rất mạnh mẽ", ông Yermak phát biểu tại một hội nghị ở Copenhagen, Đan Mạch.
Cuộc họp tiềm năng vào ngày 15/5 sẽ đánh dấu lần tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa hai bên kể từ cuộc đàm phán hòa bình tại Istanbul vào tháng 3/2022, vốn kết thúc mà không đưa đạt được thỏa thuận nào về chấm dứt cuộc xung đột.
Khi đưa ra đề xuất đàm phán trực tiếp với Ukraine, Tổng thống Putin cho biết, các cuộc đàm phán này nên tập trung vào "nguyên nhân gốc rễ" của cuộc xung đột và không loại trừ khả năng ngừng bắn có thể xảy ra sau cuộc họp tại Istanbul.
Việc ông Zelensky khăng khăng muốn đàm phán trực tiếp với ông Putin đã làm dấy lên câu hỏi liệu động thái như vậy có mâu thuẫn với sắc lệnh trước đó của nhà lãnh đạo Ukraine hay không.
Vào mùa thu năm 2022, ông Zelensky đã ký một sắc lệnh "nêu rõ việc không thể đàm phán với Tổng thống Nga Putin" như một phản ứng trước việc Nga sáp nhập các khu vực Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson.
Trang Kyiv Independent dẫn một nguồn tin trong Văn phòng Tổng thống Ukraine giải thích, sắc lệnh này là "một tín hiệu gửi đến những người ở Ukraine muốn nói chuyện (với người Nga) mà không thông qua chính quyền trung ương".
Mặc dù sắc lệnh không đề cập rõ ràng đến lệnh cấm tổ chức các cuộc đàm phán, nhưng sau đó nó được coi rộng rãi là lệnh cấm thực tế đối với các cuộc đàm phán trực tiếp với ông Putin.
"Lúc đó chúng tôi đã nêu rõ điều không thể, bây giờ chúng tôi có thể nêu rõ điều có thể, Tổng thống với tư cách là Nguyên thủ Quốc gia quyết định điều này", nguồn tin này nói thêm.
Minh Đức (Theo Moscow Times, Kyiv Independent)