OpenAI phát hành 2 mô hình ngôn ngữ 'trọng số mở', tối ưu hóa cho laptop

12 giờ trướcBài gốc

OpenAI ra mắt mô hình mở sau nhiều năm im hơi. Ảnh: Reuters.

Mới đây, OpenAI – công ty đứng sau những mô hình nổi tiếng như ChatGPT – thông báo đã phát hành hai mô hình ngôn ngữ “trọng số mở” (open-weight), đánh dấu lần đầu tiên họ quay lại với mô hình mở kể từ GPT-2 vào năm 2019. Các mô hình mới này không chỉ vượt trội về khả năng suy luận mà còn được thiết kế tối ưu để chạy trên phần cứng phổ thông như máy tính xách tay, giúp đưa AI đến gần hơn với người dùng cá nhân.

Sự khác biệt của “trọng số mở” với mã nguồn mở

Theo OpenAI, mô hình “trọng số mở” là mô hình trong đó các tham số hoặc trọng số đã được huấn luyện được công khai, cho phép các nhà phát triển tải về, kiểm tra, điều chỉnh hoặc tinh chỉnh theo nhu cầu cụ thể – mà không cần truy cập vào dữ liệu huấn luyện gốc. Điều này khác biệt với mô hình mã nguồn mở (open-source), vốn cung cấp đầy đủ mã nguồn, phương pháp huấn luyện, dữ liệu đầu vào và tài liệu chi tiết về toàn bộ quy trình phát triển.

Greg Brockman, đồng sáng lập OpenAI, chia sẻ trong một cuộc họp báo: “Một trong những điểm mạnh nhất của các mô hình trọng số mở là khả năng chạy cục bộ, trên cơ sở hạ tầng riêng của người dùng mà không cần phụ thuộc vào máy chủ của bên thứ ba”.

OpenAI cho biết hiệu suất của cả hai mô hình này tương đương với các mô hình suy luận độc quyền nội bộ như o3-mini và o4-mini. Đặc biệt, chúng thể hiện ưu thế vượt trội trong các tác vụ như lập trình, toán học và truy vấn liên quan đến sức khỏe – những lĩnh vực vốn đòi hỏi khả năng suy luận logic phức tạp.

Mặc dù vậy, OpenAI không công bố điểm chuẩn so sánh trực tiếp với các mô hình đối thủ, chẳng hạn như DeepSeek-R1 của Trung Quốc – mô hình gần đây được đánh giá cao về hiệu suất lẫn chi phí hoạt động.

Thị trường mô hình ngôn ngữ mở đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt trong năm 2025. Meta, với dòng Llama, từng dẫn đầu cuộc chơi, nhưng gần đây đã chững lại khi gặp khó khăn trong việc tung ra Llama 4. Trong khi đó, DeepSeek – một startup AI từ Trung Quốc – lại bất ngờ vươn lên nhờ một mô hình hiệu quả, chi phí thấp, đe dọa vị thế của các ông lớn phương Tây.

Động thái tung ra mô hình trọng số mở lần này được xem là nỗ lực của OpenAI nhằm giành lại sân chơi phát triển mô hình ngôn ngữ từ cộng đồng, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng nhiều nhà nghiên cứu và doanh nghiệp muốn sử dụng AI trong môi trường riêng tư, kiểm soát được dữ liệu và chi phí.

OpenAI tăng tốc tham vọng, gọi vốn hàng chục tỷ USD

Hiện OpenAI – công ty được Microsoft hậu thuẫn và đang được định giá khoảng 300 tỷ USD – đang trong quá trình gọi vốn tới 40 tỷ USD từ các nhà đầu tư, với SoftBank được cho là đang dẫn đầu vòng gọi vốn này. Dòng vốn khổng lồ sẽ giúp OpenAI mở rộng hạ tầng, tuyển dụng nhân tài và tăng tốc nghiên cứu, đồng thời củng cố vị thế trước làn sóng cạnh tranh từ các công ty như Google DeepMind, Meta, Anthropic và các startup đến từ châu Á.

Việc phát hành hai mô hình trọng số mở không chỉ mang tính kỹ thuật, mà còn là một chiến lược thương hiệu thông minh của OpenAI – vừa thể hiện cam kết đóng góp cho cộng đồng AI, vừa khẳng định vị trí tiên phong trong xu hướng phát triển AI hiệu suất cao, nhưng dễ tiếp cận. Đây có thể là bước đầu để OpenAI tái định hình lại thế giới mô hình AI mở mà họ từng dẫn đầu, nhưng sau đó lại để các đối thủ vượt mặt trong vài năm qua.

Theo Reuters

Tiến Dũng

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/openai-phat-hanh-2-mo-hinh-ngon-ngu-trong-so-mo-toi-uu-hoa-cho-laptop-post188252.html