Rạng sáng ngày 8/10 (giờ Hà Nội), FTSE Russell công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi thứ cấp. Ước tính của VinaCapital cho thấy, việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp bởi FTSE Russell có thể sẽ bổ sung dòng vốn từ 5 - 6 tỷ USD cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này không chỉ nâng cao thanh khoản của thị trường mà còn củng cố niềm tin của nhà đầu tư và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thị trường vốn Việt Nam.
Sự kiện nâng hạng là sự ghi nhận những nỗ lực mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong những năm vừa qua trong việc triển khai toàn diện kế hoạch cải cách đổi mới, bao gồm đầu tư vào hạ tầng công nghệ, giới thiệu các sản phẩm tài chính mới, củng cố khuôn khổ pháp lý, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư nước
P/E VN-Index có thể tăng 15 - 20% trong vòng 12 - 18 tháng tới
Từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng trên 34% tính theo đồng VND, với thanh khoản hiện dẫn đầu khu vực ASEAN với mức trung bình đạt khoảng 1 tỷ USD mỗi phiên giao dịch. Tuy nhiên, chuyên gia từ VinaCapital nhấn mạnh rằng, quy mô tổng thể của thị trường chứng khoán Việt Nam với giá trị vốn hóa hơn 300 tỷ USD vẫn còn khiêm tốn.
Theo Chiến lược Phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030, mục tiêu đặt ra là mở rộng quy mô thị trường chứng khoán lên 120% GDP vào năm 2030, từ mức 75% hiện tại. Đồng thời, phát triển thị trường trái phiếu đạt ít nhất 58% GDP, gần gấp đôi so với tổng giá trị trái phiếu đang lưu hành hiện nay là 32% GDP. Trong đó, trái phiếu doanh nghiệp dự kiến chiếm ít nhất 25% GDP vào năm 2030, so với mức chưa đến 10% hiện nay. Việt Nam cũng đang nỗ lực đáp ứng các yêu cầu cần thiết để được đưa vào Chỉ số thị trường mới nổi MSCI, qua đó có thể thu hút dòng vốn đáng kể.
Với những mục tiêu trên, VinaCapital cho rằng, mục tiêu cuối cùng của Chính phủ là xây dựng nền tảng cho sự tự chủ tài chính quốc gia, thông qua việc tăng cường năng lực nội tại của các doanh nghiệp Việt Nam, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp có thể cạnh tranh và hội nhập sâu rộng vào thị trường toàn cầu.
"Là một thành viên tham gia thị trường, VinaCapital duy trì sự lạc quan về triển vọng của thị trường chứng khoán. Về lâu dài, tăng trưởng kinh tế vẫn là yếu tố quyết định chính cho hiệu suất của thị trường" - đại diện công ty quản lý quỹ này phân tích.
Tỷ lệ vốn hóa thị trường chứng khoán/GDP của Việt Nam
Hiện thị trường chứng khoán Việt Nam đang giao dịch với mức định giá khá hợp lý, khoảng 13 lần P/E dự phóng. Trong bối cảnh nâng hạng thị trường, VinaCapital kỳ vọng mức định giá của VN-Index có thể tăng thêm từ 15 - 20% trong vòng 12 - 18 tháng tới. Điều này phản ánh triển vọng kinh tế tích cực của Việt Nam, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ, tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp dự kiến khoảng 15% trong 1 - 2 năm tới, cùng với khả năng định giá lại của chỉ số VN-Index sau khi được nâng hạng lên thị trường mới nổi.
Cần đa dạng hóa ngành và có thêm nhiều đợt IPO chất lượng cao
Theo VinaCapital, việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi là một cột mốc quan trọng đối với Việt Nam, nhưng thách thức lớn hơn nằm ở việc duy trì và củng cố vị thế này trong dài hạn. Bốn giải pháp được tổ chức này kiến nghị cần có thêm các cải cách toàn diện nhằm tăng chiều sâu, hiện đại hóa và quá trình phát triển bền vững của thị trường vốn, bao gồm triển khai cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP), nâng cao khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài, và thêm các đợt IPO.
Trong khi mô hình giao dịch không yêu cầu ứng trước tiền (Non-Prefunding – NPF) được xem là giải pháp tạm thời, nhằm đáp ứng tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell, VinaCapital cho rằng, việc xây dựng CCP là giải pháp mang tính lâu dài và bền vững hơn. Theo lộ trình của Chính phủ, Việt Nam sẽ thành lập công ty con phụ trách CCP trực thuộc Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), phù hợp với tiêu chuẩn của MSCI. Dự kiến, khung pháp lý và thể chế cần thiết sẽ được hoàn thiện vào cuối năm 2026, và hệ thống CCP sẽ chính thức đi vào hoạt động trong quý I/2027.
Bên cạnh đó, nâng cao khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài là yếu tố then chốt. Việc nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài là một trong những bước quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận thị trường.
VinaCapital còn cũng cho rằng, việc xây dựng khung pháp lý cho các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá cũng đóng vai trò thiết yếu, giúp các nhà đầu tư tổ chức dài hạn quản lý hiệu quả hơn rủi ro tiền tệ khi đầu tư vào các thị trường mới nổi. Ngoài ra, những vấn đề như thiếu báo cáo chi tiết bằng tiếng Anh và chưa chuẩn hóa dữ liệu thị trường cũng cần được cải thiện để nâng cao mức độ quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài.
Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn phụ thuộc rất nhiều vào hai ngành chủ chốt là tài chính (37%) và bất động sản (19%). Cơ cấu ngành đa dạng hơn sẽ giúp thị trường phản ánh tốt nền kinh tế nói chung và giảm sự phụ thuộc quá mức vào ngân hàng và bất động sản.
Cuối cùng, theo kiến nghị của VinaCapital, cần đa dạng hóa ngành và có thêm nhiều đợt IPO chất lượng cao.VinaCapital cho rằng, làn sóng IPO sắp tới sẽ thúc đẩy vốn hóa thị trường và giúp cân bằng lại cơ cấu ngành của thị trường chứng khoán.
Sự đa dạng này không chỉ giúp tăng cường thanh khoản, mà còn thu hút nhiều nhà đầu tư hơn với các chiến lược và khẩu vị rủi ro khác nhau. Về lâu dài, một thị trường đa dạng sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và hỗ trợ sự phát triển liên tục của thị trường vốn Việt Nam./.
Tùng Linh