'Pacific Steller 2025' - không chỉ là tập trận?

2 ngày trướcBài gốc

Đây không những là cuộc tập trận chung trên biển đầu tiên mà nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp thực hiện với Mỹ và Nhật Bản sau hơn 40 năm được triển khai đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương, mà còn là lần đầu tiên JS Kaga của Lực lượng phòng vệ bờ biển Nhật Bản (MSDF) tham gia cuộc tập trận này sau khi cải tạo thành tàu sân bay.

Nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle tham gia cuộc tập trận.

Trong những năm gần đây, cùng với vị thế chiến lược của khu vực châu Á - Thái Bình Dương liên tục tăng và tình hình an ninh ngày càng phức tạp, ngày càng nhiều nước ngoài khu vực bắt đầu can thiệp có chiều sâu vào các vấn đề an ninh của khu vực này. Ngoài Mỹ, các nước thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) như Anh, Pháp và Italy cũng không ngừng tăng cường triển khai quân sự ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Lần này, tàu sân bay của 3 nước Pháp, Mỹ và Nhật Bản tập trung tại Tây Thái Bình Dương mang theo lượng lớn tàu hộ tống, quy mô và khí thế của cuộc tập trận là chưa từng có. Điều này không chỉ làm gay gắt thêm tình hình vốn đã phức tạp ở khu vực, làm lộ rõ tham vọng chiến lược của các nước liên quan, mang đến các yếu tố khó đoán định cho an ninh và phát triển của khu vực này.

Pháp muốn tăng cường ảnh hưởng khu vực

Mục đích chính của nước Pháp khi đứng ra tổ chức cuộc tập trận chung trên biển “Pacific Steller 2025” này là thể hiện ảnh hưởng của nước này ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang tăng lên bằng cách phô trương sức mạnh quân sự, qua đó thực hiện ý đồ chiến lược là chiếm một chỗ đứng trong cuộc đọ sức chính trị ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Pháp từ lâu vẫn duy trì sự hiện diện quân sự tương đối thấp ở Thái Bình Dương.

Theo Chuẩn đô đốc Jacques Mallard, chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle tham gia cuộc tập trận lần này, mặc dù Pháp là nước thường trực ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhưng đã không triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay của riêng mình ở khu vực này trong một thời gian dài. Vì vậy, Pháp rất coi trọng cuộc tập trận và đã lên kế hoạch chi tiết.

Một chiếc F/A-18F Super Hornet chuẩn bị đáp xuống hàng không mẫu hạm Charles De Gaulle theo giáo án của cuộc tập trận.

Xét về quy mô cuộc tập trận, nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle bao gồm 1 tàu khu trục, 1 tàu hộ vệ, 1 tàu tiếp tế và 1 tàu ngầm tấn công hạt nhân. Đây là lần đầu tiên trong những thập kỷ gần đây, nhóm tác chiến này di chuyển đến Tây Thái Bình Dương để phô trương sức mạnh. Trên hành trình đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhóm tác chiến tàu sân bay Charles de Gaulle luôn “trống dong cờ mở”. Trước tiên nhóm tàu tác chiến này cập cảng Ấn Độ và tổ chức tập trận chung với hải quân nước này, sau đó tổ chức cuộc tập trận đa quốc gia “Clemenceaus 25” với các nước như Singapore, Malaysia, Indonesia... ở các khu vực như eo biển Malacca, eo biển Sunda và eo biển Lombok.

Marard cũng cho biết cuộc tập trận chung đa quốc gia được tổ chức tại Tây Thái Bình Dương này là cơ hội tuyệt vời để Pháp hợp tác với các đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Điều này không chỉ thể hiện thái độ coi trọng của Pháp đối với tình hình khu vực và an ninh của các tuyến đường hàng hải ở Biển Đông với tư cách là một quốc gia ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, mà còn thể hiện sự độc lập về chính sách của nước này trong việc tiến hành hợp tác quân sự và an ninh với các nước ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Xét về các khoa mục diễn tập, cuộc tập trận này có tính thực chiến và mục tiêu cao, chủ yếu bao gồm 4 phương tiện: một là triển khai phối hợp tác chiến biên đội tàu sân bay, chủ yếu là thực hành liên lạc, chỉ huy và phối hợp giữa các nhóm tác chiến tàu sân bay của Pháp, Mỹ và Nhật Bản; thứ hai là phối hợp tác chiến giữa tàu sân bay và tàu chiến để kiểm tra và nâng cao năng lực tác chiến chung của hải quân 3 nước. Thứ ba là diễn tập tác chiến chống ngầm, sử dụng các thiết bị trong biên đội tàu sân bay như máy bay tuần tra chống ngầm, trực thăng, sonar của tàu mặt nước... để tiến hành tìm kiếm và phát hiện tàu ngầm quy mô lớn, cũng như sử dụng các loại vũ khí như ngư lôi và chống ngầm, bom chìm... để tấn công tàu ngầm. Thứ tư là diễn tập tác chiến phòng không theo đội hình, bao gồm phối hợp radar phòng không và hỏa lực phòng không của các tàu mặt nước, hình thành hệ thống đánh chặn phòng không nhiều tầng.

Nhìn chung, Pháp hy vọng sẽ tăng cường khả năng tương tác với lực lượng hải quân của các nước đối tác như Mỹ và Nhật Bản thông qua cuộc tập trận. Qua đó, đảm bảo rằng các hành động chung có thể được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả khi cần thiết, để cùng đối phó với các thách thức an ninh chung mà khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang phải đối mặt.

Với “Pacific Steller 2025”, Paris còn muốn thể hiện sự thân thiện với Washington bằng cách đứng ra tổ chức các cuộc tập trận chung đa quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hiện tại, chính trường Pháp đang có nhiều bất ổn và vị thế của nước này tại Liên minh châu Âu (EU) cũng trên đà giảm sút, đặc biệt sau khi ông Donald Trump lên nắm quyền, quan hệ Pháp - Mỹ sẽ phải đối mặt với thách thức mới. Trong tình hình đó, việc Pháp tìm cách tổ chức tập trận chung với các đối tác liên quan như Mỹ và Nhật Bản một mặt có thể hỗ trợ quân đội Mỹ tăng cường sức mạnh quân sự ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhằm đổi lấy sự ủng hộ của Mỹ trong các lĩnh vực khác về các vấn đề châu Âu và xung đột Nga - Ukraine, tiếp đến giành lấy quyền phát ngôn lớn hơn trong NATO, mặt khác, có thể tăng cường quan hệ đồng minh quân sự đa phương của mình ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và tránh mất đi vị thế cũng như ảnh hưởng trong hệ thống đồng minh ở khu vực này.

Tham vọng của Nhật Bản

Trong những năm gần đây, cùng với tham vọng chiến lược của Nhật Bản không ngừng gia tăng, sự quan tâm của nước này đối với các vấn đề an ninh khu vực cũng liên tục gia tăng, không ngừng tìm kiếm cơ hội để phá vỡ các quy định hạn chế của Hiến pháp hòa bình và mở rộng ảnh hưởng đối với khu vực. Việc Nhật Bản tham gia cuộc tập trận chung lần này chắc chắn là động thái để gia tăng sự hiện diện của họ trong các vấn đề khu vực. Đây là lần đầu Nhật Bản cử tàu chiến JS Kaga, sau khi được cải tạo thành tàu sân bay trực thăng, tham gia tập trận, đồng thời đặt ở vị trí ngang hàng với tàu sân bay của Mỹ và Pháp, với ý đồ tăng cường ảnh hưởng thông qua việc tham gia tập trận chung, cho thấy nước này có vai trò ngày càng quan trọng đối với an ninh khu vực.

Tàu sân bay trực thăng JS Kaga của Lực lượng phòng vệ Nhật Bản.

Trên thực tế, việc cải tạo tàu chiến JS Kaga mang công năng của tàu sân bay là một trong những động thái quan trọng thể hiện nhu cầu tăng cường năng lực phòng thủ tổng thể và tìm cách bình thường hóa hoạt động quân sự của Nhật Bản. Ngay từ cuối năm 2018, Nhật Bản đã quyết định cải tiến tàu chiến JS Izumo và JS Kaga thành tàu sân bay trực thăng bằng cách sửa đổi các văn kiện như hướng dẫn quốc phòng, cho phép máy bay chiến đấu tàng hình F-35B có thể cất cánh và hạ cánh trên các tàu này, qua đó thực hiện sự chuyển đổi trên thực tế.

Tháng 10/2024, tàu trực thăng JS Kaga đã đến California để tiến hành các cuộc thử nghiệm tàu sân bay mang theo máy bay F-35B với sự trợ giúp của Mỹ. Sau khi cải tạo, JS Kaga có khả năng mang máy bay chiến đấu F-35B Lightning. Về lý thuyết, nó có thể chứa 28 máy bay trên boong, bao gồm 24 máy bay chiến đấu F-35B Lightning và 4 trực thăng đa nhiệm. JS Kaga hiện đã trở thành tàu sân bay thực sự, như lãnh đạo cấp cao của MSDF từng tuyên bố tàu sân bay trực thăng JS Kaga không hề thua kém tàu sân bay Charles de Gaulle, có thể đáp ứng các yêu cầu hành động quân sự trong khu vực.

Ngoài ra, việc Nhật Bản cử tàu sân bay trực thăng JS Kaga tham gia cuộc tập trận chung quy mô lớn lần này cũng là hy vọng dựa vào đó để tăng cường hợp tác với hải quân các nước đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và trên toàn cầu. Trên thực tế, kể từ năm 2019, hằng năm MSDF đều tổ chức hoạt động “Triển khai ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” và tàu sân bay trực thăng JS Kaga cũng luôn tham gia hoạt động này. Tuy nhiên, điều khác với trước đây là lần này tàu sân bay trực thăng JS Kaga có thể mang theo máy bay F-35B để phối hợp diễn tập với tàu sân bay của các nước khác.

Việc Nhật Bản cử tàu chiến hiện đại nhất tham gia cuộc tập trận cũng cho thấy mong muốn phối hợp với Mỹ thúc đẩy Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đi vào chiều sâu trong tương lai, để giành được thiện cảm và sự ủng hộ của Mỹ, thực hiện mục tiêu nâng cao ảnh hưởng đối với khu vực.

Thiết lập bố cục chiến lược

Cuộc tập trận chung Pacific Steller 2025 được đánh giá là mang màu sắc chính trị và ngoại giao mạnh mẽ. Ở mức độ nhất định, đó là sự phô trương sức mạnh quân sự, thể hiện sự quan tâm cao độ của các nước này đối với tình hình ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và an ninh của các tuyến đường hàng hải ở Biển Đông. Canada hiện cũng đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng với Philippines về thỏa thuận quốc phòng để cho phép quân đội hai nước tổ chức các cuộc tập trận quy mô lớn hơn. Đầu tháng 2 vừa rồi, Đại sứ Canada tại Philippines David Bruce Hartman cho biết tàu hộ vệ lớp Halifax HMCS Ottawa của Hải quân Hoàng gia Canada đến thăm Philippines, cũng có thể tham gia các cuộc tập trận chung với nước này.

“Pacific Steller 2025” là cuộc tập trận chung trên biển đầu tiên mà nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp thực hiện với Mỹ và Nhật Bản sau hơn 40 năm được triển khai đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Về lịch sử, Pháp không phải là nước châu Âu đầu tiên triển khai tàu sân bay đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tháng 8/2024, tàu sân bay Cavour của Hải quân Italy từng đến Tây Thái Bình Dương và tiến hành tập trận chung với tàu sân bay USS Abraham Lincoln của Mỹ. Việc các nước châu Âu liên tiếp điều tàu sân bay và tàu chiến đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương một mặt cho thấy vị thế chiến lược của khu vực này đang liên tục gia tăng, mặt khác cũng cho thấy những khó khăn mà Mỹ phải đối mặt để duy trì sự hiện diện sức mạnh của mình tại khu vực này, đặc biệt sự hạn chế về năng lực duy trì và răn đe của tàu sân bay trong khu vực.

Huy Thông

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/pacific-steller-2025-khong-chi-la-tap-tran--i762830/