'Pây Tái' – Tết hiếu nghĩa của người Tày, con rể mang vịt về ngoại

8 giờ trướcBài gốc

Vịt – lễ vật mang ý nghĩa tâm linh

Theo truyền thống, “Pây Tái” diễn ra từ ngày 10 đến 15/7 âm lịch. Trong những ngày này, con gái đã đi lấy chồng sẽ cùng chồng con trở về nhà mẹ đẻ. Con rể mang theo vịt - lễ vật chính yếu - cùng bánh, rượu, trầu cau và hương vàng để dâng lên tổ tiên bên ngoại. Tục lệ ấy không chỉ thể hiện đạo hiếu của con cái mà còn khẳng định sự gắn kết bền chặt giữa hai gia đình thông gia.

Trong mâm lễ “Pây Tái”, vịt luôn hiện diện như một vật phẩm thiêng. Người Tày lưu truyền câu chuyện rằng thuở xa xưa, vịt từng cõng gà trống vượt biển mang lễ vật lên trời vào ngày rằm tháng Bảy. Từ đó, vịt trở thành cầu nối giữa mường trần và mường trời.

Người con rể thường chọn vịt thả suối, thịt săn chắc, thơm ngọt. Tại nhiều bản làng, vịt được chế biến thành canh vịt nấu rau răm ăn kèm bún thủ công. Bún của người Tày làm từ gạo ngâm, xay bột rồi ép qua khuôn gỗ, lên men tự nhiên nên có vị hơi ngái, được gọi vui là “bún thối”. Khi ăn, chan với nước canh vịt nóng, thêm chút giấm tỏi hay xì dầu trộn địa liền băm nhỏ, tạo nên hương vị đặc trưng khó lẫn.

Ngoài vịt, phụ nữ Tày còn chuẩn bị bánh Pẻng tải – có thể là bánh gai hoặc bánh củ chuối. Những chiếc bánh thơm dẻo tượng trưng cho tình cảm gắn bó và lòng thành kính dâng lên tổ tiên.

Một ngày sum họp – một đời biết ơn

Người Tày quan niệm rằng sau khi đi lấy chồng, con gái ít có cơ hội báo hiếu cha mẹ. Chính vì thế, “Pây Tái” trở thành dịp để cả con gái và con rể cùng bày tỏ lòng hiếu thảo. Dân gian có câu: “Tháng Giêng ăn gà, tháng Bảy ăn vịt” - như lời nhắc nhở về sự quan trọng của ngày Tết này.

Anh Ma Văn Trinh (xã Ba Bể, Bắc Kạn) chia sẻ: “Pây Tái là Tết lớn thứ hai trong năm, cả nhà đều nghỉ việc để chuẩn bị. Không chỉ mang ý nghĩa lễ nghi mà còn là ngày đoàn tụ, thắt chặt tình cảm anh em, họ hàng”.

Trong bữa cơm “Pây Tái”, không chỉ có vịt và bánh, mà còn có rau rừng, măng, lợn quay. Người già kể chuyện xưa, nhắc nhở con cháu đạo lý làm người. Niềm vui sum họp ấy trở thành tài sản tinh thần vô giá của mỗi gia đình.

Gìn giữ nét đẹp giữa đời sống hiện đại

Ngày xưa, khi kinh tế còn khó khăn, con rể phải gánh vịt, lễ vật đi bộ hàng chục cây số về nhà vợ. Nay giao thông thuận tiện, cuộc sống đủ đầy hơn, nhưng giá trị tinh thần của “Pây Tái” vẫn nguyên vẹn.

Không chỉ trong cộng đồng người Tày, mà cả nhiều gia đình người Kinh sinh sống lâu năm ở Bắc Thái Nguyên cũng duy trì phong tục này như một nét văn hóa đẹp. Giữa nhịp sống hiện đại, “Pây Tái” trở thành biểu tượng của chữ hiếu, nhắc nhở mỗi người về cội nguồn và tình thân.

Biểu tượng của đạo hiếu và tình đoàn viên

Hơn cả một phong tục, Tết “Pây Tái” là lời khẳng định rằng đạo hiếu luôn là giá trị cốt lõi trong đời sống tinh thần người Việt. Giữa mâm cơm giản dị với vịt suối, bún ngái, bánh gai, người Tày không chỉ sum họp gia đình mà còn gửi gắm thông điệp nhân văn: hãy biết trân trọng đấng sinh thành và giữ gìn mạch nguồn truyền thống.

Từ rừng núi Cao Bằng, Thái Nguyên đến khắp miền quê, “Pây Tái” vẫn vang vọng như khúc nhạc mùa thu, vừa dung dị, vừa thiêng liêng – gắn kết con người với gia đình, với tổ tiên và với quê hương.

An Nhiên

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/pay-tai-tet-hieu-nghia-cua-nguoi-tay-con-re-mang-vit-ve-ngoai-a30121.html