PGS Nguyễn Lân Hiếu: Người dân không tin bệnh viện tuyến tỉnh, huyện

2 giờ trướcBài gốc

Bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu nhận định nguyên nhân chính là do người dân mất niềm tin vào tuyến dưới. Ảnh: Quốc hội.

Tại phiên thảo luận về tình hình Kinh tế - Xã hội, kỳ họp 9 Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội tranh luận xoay quanh nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải tại các bệnh viện chuyên sâu tuyến trung ương.

Bệnh viện quá tải vì thiếu thiết bị?

Đại biểu Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội) cho biết tình trạng quá tải tại các bệnh viện lớn như K, Bạch Mai, Việt Đức vẫn chưa có lời giải triệt để. Nguyên nhân chính là thiếu hụt nghiêm trọng thiết bị, vật tư y tế và nhân lực.

"Tôi đã đến Bệnh viện K và chứng kiến bệnh nhân chờ khám bệnh, nhiều người bệnh ung thư mòn mỏi chờ xạ trị, vì không đủ máy móc phục vụ điều trị. Riêng với bệnh nhân ung thư, việc thiếu thiết bị xạ trị khiến họ có thể bỏ lỡ "thời gian vàng" để can thiệp", bà Lan nhấn mạnh.

Theo bà, thực trạng này bắt nguồn từ việc nhu cầu đầu tư cho ngành y tế, từ nhân lực, hạ tầng đến công nghệ, ngày càng tăng, nhưng mức giá dịch vụ y tế hiện nay vẫn chưa được tính đúng, tính đủ.

Trong khi đó, nhiều bệnh viện công lập thực hiện cơ chế tự chủ ở nhóm 2 vẫn gặp khó khăn trong việc cân đối tài chính. Nguồn thu không đủ để vừa chi trả thu nhập hợp lý cho đội ngũ y bác sĩ, nhân viên y tế, vừa đảm bảo các khoản chi thường xuyên khác.

Ngoài ra, các quy định liên quan đến đấu thầu, mua sắm thiết bị y tế và cơ chế xã hội hóa đầu tư trong bệnh viện công lập vẫn còn nhiều vướng mắc, khiến việc đầu tư trang thiết bị phục vụ khám chữa bệnh chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Đại biểu Đỗ Thị Lan, đoàn Quảng Ninh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội. Ảnh: Quốc Hội.

Đồng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương, Phó chủ tịch Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam), cho rằng sau đại dịch Covid-19, nhiều bệnh viện rơi vào tình trạng thiết bị y tế bị niêm phong để phục vụ điều tra, thanh tra các sai phạm trong đấu thầu, dẫn đến không thể sử dụng.

Thậm chí, nhiều thiết bị do doanh nghiệp tư nhân tài trợ cũng không thể đưa vào vận hành vì vướng mắc về cơ chế, thủ tục.

"Bệnh viện vốn đã được đầu tư thiếu thốn, lại bị 'trói tay' bởi các quy trình thanh kiểm tra kéo dài, khiến năng lực khám chữa bệnh càng thêm bị hạn chế", ông Huân nhận định.

Ông đề xuất cần có cơ chế đặc thù cho ngành y tế, cho phép sử dụng tạm thời thiết bị trong thời gian chờ kết luận thanh tra. Đồng thời, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ đội ngũ y bác sĩ tuyến đầu - những người đang làm việc trong môi trường áp lực cao, nhiều rủi ro nhưng ít được bảo vệ.

Y tế cơ sở yếu, người bệnh ùn ùn kéo lên tuyến trung ương

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) không đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng, số lượng thiết bị "cho tặng" không đáng kể và không phải nguyên nhân chính gây quá tải bệnh viện.

Theo ông Hiếu, nguyên nhân cốt lõi là người dân mất niềm tin vào chất lượng khám chữa bệnh tại tuyến huyện và tuyến tỉnh. Để giải quyết vấn đề, ông nhấn mạnh cần nâng cao năng lực của y tế cơ sở.

Đặc biệt, từ ngày 1/7 tới đây, khi áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và bỏ cấp huyện, ông Hiếu cho rằng vai trò của tuyến cơ sở càng trở nên quan trọng. Theo ông, cần xác định rõ mục tiêu, hướng phát triển và cơ chế vận hành phù hợp cho tuyến này.

Người dân đến Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cơ sở 2 (TP Thủ Đức) khám bệnh. Ảnh: Duy Hiệu.

"Tăng cường năng lực y tế cơ sở là cách hiệu quả nhất để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên", đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh.

10 đề xuất cho ngành y tế trong giai đoạn chuyển đổi

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho rằng giai đoạn hiện tại là thời điểm quan trọng để định hình lại hệ thống y tế, nhất là khi Việt Nam chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp và tinh gọn bộ máy. Vì vậy, ông đề xuất một số thay đổi liên quan lĩnh vực y tế, một trụ cột trong an sinh xã hội.

Củng cố y tế cơ sở: Trạm y tế xã nên hoạt động như phòng khám đa khoa theo ngày, với bác sĩ chuyên khoa từ tuyến trên luân phiên xuống khám và kê đơn. Tuyến huyện cần hợp nhất trung tâm y tế và bệnh viện, tinh giản hành chính, tăng hiệu quả chuyên môn. Đồng thời, tạm dừng cơ chế tự chủ với bệnh viện cơ sở, trả lương cố định từ ngân sách nhưng vẫn giữ quyền tự chủ chuyên môn.

Tập trung chức năng theo tuyến: Tuyến tỉnh nên điều trị các bệnh phổ biến, không đầu tư vào kỹ thuật cao như ghép tạng. Tuyến trung ương cần xây dựng các trung tâm chuyên sâu trong bệnh viện đa khoa và gắn với trường đại học để đảm bảo chăm sóc toàn diện.

Bác sĩ gia đình và khám từ xa: Phát triển hệ thống bác sĩ gia đình và khám chữa bệnh từ xa (telehealth) phù hợp từng vùng miền, lứa tuổi.

Khám sức khỏe toàn dân: Không chạy theo số lượng. Cần ưu tiên nhóm chưa được khám như trẻ mẫu giáo, người trên 80 tuổi, vùng sâu vùng xa...

Chuyển đổi số y tế: Tăng đầu tư số hóa, đảm bảo liên thông dữ liệu toàn quốc. Bộ Y tế cần ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất để tránh lãng phí và kết nối thất bại.

Bảo vệ nhân viên y tế: Cần nghị định chống bạo hành y tế, đảm bảo an toàn cho y bác sĩ như công chức trong khi làm việc.

Cải cách đấu thầu trang thiết bị: Phân loại vật tư thành hai nhóm: công nghệ cao - cần nhóm chuyên gia quốc gia định giá chuẩn; vật tư thông thường - niêm yết giá công khai, không cần đấu thầu. Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm bằng dữ liệu, giảm gánh nặng nhân lực và chi phí cho bệnh viện.

Thành lập FDA Việt Nam: Vệ sinh an toàn thực phẩm, chống thuốc giả và thuốc kém chất lượng cần thay đổi toàn diện cách tiếp cận. Rất cần thành lập Ủy ban thuốc và thực phẩm (FDA). Xóa bỏ cách làm "xin - cho". Các thuốc và dụng cụ y tế đã được các tổ chức y tế lớn xác định (G7, FDA Mỹ, Nhật, Anh...) không cần phải cấp phép mà được lưu hành tại Việt Nam. Ngược lại, chúng ta cần tái kiểm các sản phẩm đang lưu hành mà có dấu hiệu không tường minh trong cấp phép cũng như nhiều ý kiến phản ánh về chất lượng và giá thành.

Nâng chất lượng đào tạo y khoa: Tổ chức kỳ thi quốc gia lấy bằng bác sĩ, cấp chứng chỉ hành nghề theo chuyên ngành. Quản lý chặt việc đào tạo liên tục (CME).

Cải cách Bảo hiểm Y tế: Lấy bệnh nhân và giá trị y khoa làm trung tâm, không đặt nặng an toàn quỹ. Tăng mức chi trả Bảo hiểm y tế cho bệnh hiểm nghèo, bệnh nan y. Tỷ lệ này đang rất thấp từ 5-15%, gây nên việc bỏ điều trị khá nhiều trong dân. Khuyến khích BHYT tư nhân, đa dạng gói bảo hiểm và quyền lựa chọn của người dân.

Phương Anh

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/pgs-nguyen-lan-hieu-nguoi-dan-khong-tin-benh-vien-tuyen-tinh-huyen-post1561763.html