PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu: 'Trong nghề Y, chỉ một trường hợp thất bại, mọi hạnh phúc sẽ trôi tuột'

3 giờ trướcBài gốc

Trong chia sẻ mới nhất trên mạng xã hội, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu – Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội kể lại hành trình làm việc dày đặc tại Mandalay – nơi ông thực hiện gần 30 ca can thiệp tim mạch phức tạp, từ bít thông liên thất, thông liên nhĩ đến ống động mạch và hẹp van động mạch phổi.

“Lần đầu tôi làm nhiều ca bít thông liên thất như vậy, mà lại toàn ca khó. Hai lỗ thông liên thất phải dùng cỡ dù to nhất (20/18mm), rồi ca phần cơ ngay sát mỏm - loại chưa từng gặp bao giờ! Gần 30 ca thông liên nhĩ, ống động mạch, hẹp van động mạch phổi… cũng không hề dễ dàng”, ông viết.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (Ảnh: Việt Linh/ZNews)

Một ca bệnh khiến ông ấn tượng sâu sắc là người phụ nữ đến từ miền núi Bắc Myanmar đã đợi ông suốt cả tháng trời vì không bệnh viện nào nhận mổ. Người phụ nữ này mang trong mình quả tim chiếm gần hết lồng ngực cùng dấu hiệu “đầu voi” trên phim X-quang khiến bản thân bác sĩ cũng không tin có thể làm được.

“Vậy nhưng sau khi đo đạc chính xác sức cản phổi, cơ may cho chị vẫn còn, nên chúng tôi thử bít lỗ thông liên nhĩ bằng dụng cụ to nhất hiện nay. Cẩn thận hơn, tôi đục thêm mấy lỗ trên dù để phòng những cơn tăng áp động mạch phổi cấp tính có thể xuất hiện sau thủ thuật. Thật may mắn, đáp ứng của bệnh nhân thuận lợi; ngày hôm nay chị đã có thể ngồi dậy, sinh hoạt bình thường.

Tất cả lẽ đó, đáng ra tôi phải thật vui, lưng cũng chẳng thể đau, vậy nhưng sáng chủ nhật nay trạng thái thật tệ. Trong nghề Y, bạn có thể làm thành công hàng nghìn ca bệnh, nhưng chỉ một trường hợp thất bại thôi, mọi hạnh phúc sẽ trôi tuột. Đấy mới là điều khó khăn nhất khi hành nghề chữa bệnh chứ không phải sự mệt mỏi, vất vả hay tiền nong”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ.

Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội kể rằng, một bệnh nhân ở phòng bên cạnh bị biến chứng do dụng cụ làm thủng tâm nhĩ trái. Ông chạy vội sang dẫn lưu màng ngoài tim, rồi gửi bệnh nhân lên phòng phẫu thuật tim hở.

“Thật không may, nhân viên vận hành hệ thống tim phổi nhân tạo ở Mandalay đã chuyển đi nơi khác vì chiến sự; người mới quá lúng túng khi thiết lập tuần hoàn ngoài cơ thể, khiến ca mổ không thành công. Chúng tôi đã để bệnh nhân tuột khỏi tay mình và ra đi không bao giờ trở lại”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu xúc động viết.

Theo vị bác sĩ, biến chứng là một từ không thể tách rời khỏi bất cứ phương pháp điều trị nào. Ngay cả tuýp thuốc bôi ngoài da cũng có thể gây phản ứng. Người bác sĩ có trách nhiệm phải giải thích cho bệnh nhân và gia đình họ trước khi bắt đầu điều trị. Giỏi và dày dạn kinh nghiệm đến mấy cũng không một ai dám khẳng định trong suốt cuộc đời hành nghề mình sẽ không gặp biến chứng.

“Ai mạnh miệng tuyên bố “100% thành công”, xin các bạn đừng dại dột trao tính mạng của mình cho họ. Càng nhiều kinh nghiệm, “giờ bay” càng cao, các “phi công” già như tôi càng cẩn trọng giải thích cho dù chỉ là một thủ thuật rất đơn giản”, PGS.TS Hiếu chia sẻ.

Theo đó, biến chứng chia làm hai loại. Thứ nhất, là những biến chứng khách quan, không thể loại bỏ hoàn toàn. Ví dụ như cơ địa dị ứng dẫn đến sốc phản vệ. Sử dụng kháng sinh, dù làm test trước tiêm, vẫn có thể gây phản ứng nguy hiểm tính mạng.

Thứ hai, là biến chứng do chính nhân viên y tế gây ra. Bác sĩ, điều dưỡng cũng là con người, nên không thể tránh khỏi lúc mắc lỗi.

Lỗi này có thể xuất phát từ “trên đầu” do suy luận chưa đúng, hoặc từ “tay chân” do thao tác sơ suất.

Lỗi nhận định thường gặp hơn, và cũng khó giảm hơn, vì liên quan đến kiến thức cũng như điều kiện trang thiết bị của từng cơ sở y tế. Một bệnh viện tuyến huyện không đủ máy móc hiện đại chắc chắn không thể chẩn đoán chính xác như bệnh viện tuyến trung ương được trang bị hoàn chỉnh.

Lỗi do sơ suất cũng hay gặp, nhưng rất may là có thể sửa chữa, thay đổi, và giảm tỷ lệ biến chứng nếu mỗi bệnh viện cũng như từng cá nhân người hành nghề rút kinh nghiệm.

Cơ sở y tế muốn giảm biến chứng cần ban hành và giám sát nhiều quy trình khám chữa bệnh. Càng nhiều quy trình chặt chẽ, tỷ lệ biến chứng càng giảm, đó là thực tế ở mọi hệ thống y tế, dù nước nghèo hay giàu, dù bệnh viện tuyến cơ sở hay trung ương. Phòng Quản lý chất lượng có vai trò then chốt trong vấn đề này, và công nghệ thông tin chính là chìa khóa để thành công.

“Bản thân nhân viên y tế ai cũng hiểu cái giá của sự sơ suất. Uy tín, thậm chí cả tiền bạc phải trả cho những sai lầm tưởng chừng rất nhỏ nhưng luôn là bài học đau đớn trong cuộc đời hành nghề của mỗi chúng tôi. Có một điều hiển nhiên trong bệnh viện chẳng cần nói ai cũng biết: bác sĩ nào mổ giỏi nhất - chính là người mà các điều dưỡng sẵn sàng gửi gắm người thân của mình cho ca phẫu thuật. Tiêu chí đơn giản thôi: vì anh ấy (hay bác ấy) mổ ít biến chứng hơn người khác. Chính vì vậy, đôi khi giáo sư trưởng khoa chưa chắc được tín nhiệm bằng một bác sĩ nhiều kinh nghiệm chẳng có chức vụ gì”.

“Những tai biến y khoa sẽ luôn theo đuổi chúng tôi cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Nhưng chính những bài học xương máu ấy giúp nhân viên y tế trưởng thành hơn. Hiếm khi chúng tôi nhớ tường tận các ca thành công ngoạn mục, nhưng những ca tai biến cho dù xảy ra đã hơn chục năm, tôi vẫn nhớ như in cả tên tuổi lẫn khuôn mặt người bệnh nhân ấy. Nói ngành Y vất vả chính là vì lý do này!”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu viết.

Nguồn Gia Đình VN : https://giadinhonline.vn/pgsts-nguyen-lan-hieu-trong-nghe-y-chi-mot-truong-hop-that-bai-moi-hanh-phuc-se-troi-tuot-d208854.html