Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

8 giờ trướcBài gốc

Người dân chặt hạ các thân cây đổ chắn ngang, mở lối đi trên tại điểm sạt lở trên con đường độc đạo nối bản Na Kho với các bản vùng ngoài và trung tâm xã Nga My. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)

Rạng sáng 29/9, trận lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn xã Nga My (tỉnh Nghệ An) đã gây thiệt hại nặng nề đối với địa bàn xã nghèo này. Ngoài thiệt hại về kinh tế, giao thông, hệ thống thủy lợi, nhà cửa, mưa lũ đã gây sạt lở núi nghiêm trọng, làm cô lập nhiều bản làng vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn nhiều ngày.

Trong số đó có bản Na Kho, một trong các bản “vùng trong” (nằm trong đại ngàn Pù Huống), cách trung tâm xã hơn 15km. Lũ ống, lũ quét đã gây tổn thất nặng nề, đặc biệt bản làng Na Kho đã bị cô lập hoàn toàn gần 10 ngày trong điều kiện “đa không”: không đường, không điện, không sóng điện thoại, không nguồn nước sạch...

Để phá thế cô lập, dân bản đã đoàn kết, đồng lòng, huy động sức dân khai mở tuyến đường độc đạo nối bản làng với các bản vùng ngoài.

Bản nghèo gánh chịu thiệt hại nặng nề sau lũ dữ

Người già trong bản Na Kho kể lại, từ năm 1946, đồng bào dân tộc Thái đã xuyên rừng Pù Huống, men theo chân núi Pù Hiêng, tìm đến thượng nguồn Nậm Kho định cư, lập nên bản làng. Hiện tại, bản Na Kho có 78 hộ với 390 nhân khẩu. Từ trung tâm xã Nga My, con đường đất giao cắt với quốc lộ 48C, qua các bản Canh, Xốp Kho đến ngã ba vùng hợp lưu của suối Nậm Kho và Nậm Ngân thì rẽ trái sẽ đi Na Kho.

Vào đến trung tâm bản mất hơn 10km đường vắt lưng chừng núi trườn qua những vách vực và phải vật lộn với vô số dốc cao, vực sâu, lèn đá, len lỏi dưới tán rừng Pù Huống.

Na Kho là bản xa trung tâm xã thứ nhì, sau bản Na Ngân. Tại bản Na Kho, người dân sinh sống tập trung thành 2 tiểu vùng dưới chân núi, ngăn cách nhau bởi các khe suối nhỏ như khe Phai, khe Kho.

Bà Bùi Thị Châu, Bí thư chi bộ bản Na Kho, xã Nga My cho biết: Lũ ống, lũ quét xảy ra trong ngày 29/9 đã gây thiệt hại nặng đối bản nghèo, gần 6ha lúa bị ảnh hưởng nặng do sạt lở, lũ cuốn, gió quật; cả bản có 40 ao nuôi cá thì hư hỏng 24 ao, cá nuôi trôi theo lũ hết; có 4 con trâu, bò bị lũ cuốn trôi; một nhà bị sạt lở nặng, 2 nhà bị tốc mái; tuyến đường đất độc đạo nối bản với các bản vùng ngoài, trung tâm xã bị sạt lở đất đá, cây rừng nghiêng đổ, sụt trượt ta-luy âm nghiêm trọng khiến bản làng bị cô lập hơn 1 tuần.

Trong thời gian bị cô lập, bản làng rơi vào hoàn cảnh “nhiều không”: không đường, không điện, không nước sạch, không sóng điện thoại.

Để có nguồn nước suối trong, sạch cho cả bản, đàn ông thanh niên phải lên núi tìm khe nước, dẫn nguồn về bản bằng hệ thống ống dẫn để cả bản dùng chung. Phần lớn các gia đình phải dùng bếp củi để nấu cơm hằng ngày. Khi nguồn gạo dự trữ trong gia đình dần cạn, người dân phải dùng cối, chày để giã gạo.

Để có nguồn nước suối trong, sạch, đảm bảo an toàn, người dân trong bản Na Kho phải lên núi tìm khe nước, dẫn nguồn hệ thống ống dẫn để cả bản dùng chung. (Ảnh: TTXVN phát)

Có nhà đã lắp máy phát điện công suất nhỏ chặt bằng sức nước lắp đặt trên khe suối để lấy nguồn điện thắp sáng. Đêm đến, người dân rủ nhau ra đường tận dụng ánh sáng của hệ thống cột đèn năng lượng mặt trời để thêu thùa, may vá...

Anh Lương Văn Lém, người dân bản Na Kho cho ngậm ngùi cho biết, đa phần diện tích ruộng của bà con trong bản là ruộng bậc thang, những thửa ruộng ở vùng thấp thì bị lũ cuốn trôi, càn quét. Những thửa ruộng ở khu vực cao không bị lũ dâng ngập thì bị gió quật cho tơi tả. Gia đình có một ao nuôi cá trắm cũng bị lũ cuốn, trôi hết cá, thiệt hại khoảng 20 đến 30 triệu đồng.

Ông Lữ Văn Uôn, Trưởng bản Na Kho chia sẻ thêm, trong số các ao nuôi bị thiệt hại, ao thì trôi hết cá do lũ dâng tràn qua, có ao thì bị lũ cuốn trôi bờ bao, san phẳng, khó có thể cải tạo để sử dụng lại. Lũ ống, lũ quét xảy ra mạnh quá làm hai bên bờ suối đoạn chảy qua bản biến dạng, không còn như trước nữa. Tuyến đường về khu vực rừng săng lẻ cổ thụ ở cuối bản, nơi khởi nguồn dòng Nậm Kho xe máy cũng không còn đi được nữa.

Gói cơm nắm, mang cuốc xẻng tham gia mở đường phá thế cô lập

Với quyết tâm vượt qua khó khăn, thử thách, dân bản đã họp bàn, thống nhất phương án thông tuyến đường độc đạo để phá thế cô lập của bản bản, sớm phục vụ nhu cầu đi lại của bà con, phụ huynh đưa đón con đi học thuận lợi hơn... Ngày 5/10, cán bộ và toàn thể nhân dân bản Na Kho đã đồng loạt ra quân khắc phục đường giao thông sau hơn 1 tuần bị cô lập, giao thông bị tê liệt hoàn toàn.

Bà Bùi Thị Châu, Bí thư Chi bộ bản Na Kho cho biết, mỗi hộ gia đình có từ 1 đến 2 người, nâng tổng số lên gần 100 người tham gia mở đường. Ngay từ sáng sớm, khi gà rừng vừa gáy, nhiều hộ dân đã nổi lửa hong nếp nương, đùm thành nắm, gói lá để mang đi ăn cả ngày. Nguồn nước uống cũng được người dân mang theo. Đàn ông, thanh niên thì mang vác các loại dao, cuốc, cưa xăng, đòn bẩy...

Mọi người đã chia thành nhiều nhóm để tiếp cận và xử lý các điểm sạt lở, điểm ngập bùn lầy nhão, cây rừng đổ nghiêng chắn ngang đường. Khối lượng công việc quá nhiều nên mọi người động viên nhau làm xuyên trưa, chỉ dành thời gian nghỉ giao lao theo kiểu tự túc, ai mệt thì nghỉ một lát rồi bắt tay vào công việc.

Tại nhiều điểm sạt lở, ngoài việc cuốc đất, san gạt, chặt hạ cành cây, cưa dọn các cây đổ chắn đường, người dân còn khuân vác đá, chặt cành cây xếp đường vượt qua các điểm bùn nhão, sạt lở.

Nhờ sự nỗ lực của mọi người, đến chiều muộn ngày 5/10, các điểm tắc nghẽn trên tuyến đường độc đạo đã được xử lý để tạm thông tuyến cho xe máy có thể lưu thông, không còn phải chờ đợi người hỗ trợ khiêng vác phương tiện nữa.

Trước đó, chiều ngày 4/10, khi điểm ngập tại cầu tràn Xốp Kho được xử lý lượng rác khổng lồ, cầu tràn giải phóng tình trạng ngập gây chia cắt đường thì tuyến đường từ trung tâm xã Nga My vào bản Na Kho được thông tuyến tạm thời; bản Na Kho được “gỡ bỏ” thế cô lập.

Ông Lữ Văn Uôn, Trưởng bản Na Kho cho biết, hiện tại, sau những ngày nắng ráo, tuyến đường đã đi lại ổn định, duy chỉ có một đoạn dài khoảng gần 100m phải dắt bộ vì bùn đất, sình lầy còn trơn trượt.

Người dân khuân vác đá để xếp mặt đường hiện đang bị phủ lớp bùn nhão, sình lầy tại các điểm sạt lở. (Ảnh: TTXVN phát)

Đường được mở từ sức dân, từ sự đoàn kết, hợp sức, đồng lòng của dân bản nên ai cũng mừng vui, không còn lo lắng, vất vả như khi đường chưa được mở, bản làng bị cô lập nữa. Trong khó khăn, thử thách dân bản lại thêm một lần đoàn kết, nỗ lực cùng nhau vượt qua.

Ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My cho biết, trong đợt mưa lớn, lũ ống, lũ quét xảy ra vào ngày 29/9 vừa qua, địa phương đã chịu thiệt hại nặng nề. Đặc biệt, có 2 bản bị cô lập nhiều ngày giữa đại ngàn Pù Huống là Na Ngân và Na Kho.

Đến nay, sau hơn 10 ngày lũ dữ đi qua, bản Na Ngân vẫn bị cô lập do đường độc đạo vào bản bị sạt lở núi, sụt trượt ta-luy âm, xuất hiện những cung sạt lở rất nghiêm trọng. Riêng bản Na Kho, Chi bộ Ban quản lý bản đã kịp thời phát huy phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ) để huy động các gia đình tham gia sửa chữa, san gạt, khơi thông tuyến đường, đảm bảo việc đi lại, vận chuyển hàng hóa và nông sản.

Cũng theo ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My, trước khi đường chưa thông tuyến, chính quyền địa phương cũng đã thành lập tổ công tác vất vả, kiên trì vượt đồi, lội khe, băng qua các điểm sạt lở để tiếp cận bản Na Kho, khảo sát tình hình giao thông, nắm bắt thiệt hại, thăm hỏi, động viên tìm hiểu khó khăn, tâm tư của người dân và tặng quà, tiếp tế lương thực cho nhiều hộ khó khăn trong thời gian bị cô lập; hỗ trợ bước đầu cho một gia đình bị sạt lở nặng khu vực nhà bếp.

Riêng tuyến đường vào bản Na Kho đang trong giai đoạn thi thì bị thiên tai, nhà thầu và đơn vị thi công sẽ sớm đưa máy móc, phương tiện, nhân lực để tiếp tục công việc nâng cấp, mở rộng tuyến đường; các điểm sạt lở, sụt lún sẽ được đơn vị thi công sửa chữa, san ủi để trả lại mặt đường, đảm bảo người dân đi lại thuận tiện, an toàn.

“Những ngày vừa qua, trước những thiệt hại nặng nề từ lũ ống, lũ quét gây ra, trong lúc khó khăn, chúng tôi đã nhận được sự động viên, hỗ trợ kịp thời từ cấp ủy, chính quyền địa phương các xã Tương Dương, Nhôn Mai, Lượng Minh, Tam Quang... và nhiều đoàn thiện nguyện, các nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh không ngại đường sá xa xôi, chia cắt, thời tiết khắc nghiệt đã hướng về vùng khó Nga My. Việc làm đầy nhân văn và mang tinh thần sẻ chia đó là nguồn động viên to lớn để cấp ủy, chính quyền và nhân dân xã Nga My thêm vững tin, nỗ lực vượt qua khó khăn, sớm khôi phục thiên tai, ổn định cuộc sống,” ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My chia sẻ./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/pha-the-co-lap-nhieu-ngay-sau-mua-lon-lu-du-o-na-kho-post1069513.vnp