Đoàn các tổ chức quốc tế trước một Trạm Y tế xã ở Lào Cai.
10 tháng sau khi cơn bão số 3 (bão Yagi) đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam, trong hai ngày 3 và 4/6/2025, các cơ quan của Liên Hợp quốc tại Việt Nam cùng với Chính phủ Australia đã đến thăm các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi thiên tai ở tỉnh Lào Cai để hiểu hơn về cách mà viện trợ quốc tế đang hỗ trợ các nỗ lực phục hồi đang diễn ra như thế nào.
Cùng tham gia đoàn công tác có đại diện của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), UN Women, Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam (WHO) và Đại sứ quán Australia.
Trước đó, vào tháng 9/2024, bão Yagi, một trong những cơn bão nghiêm trọng nhất ảnh hưởng đến Việt Nam trong những thập kỷ gần đây, đã gây ra thiệt hại lớn trên 26 tỉnh, cướp đi sinh mạng của 345 người, tàn phá nơi ở của hơn 120.000 gia đình, làm hư hại hơn 800 cơ sở y tế và ảnh hưởng đến 3,6 triệu người. Gió lớn, lũ lụt và lở đất đã làm gián đoạn hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng bao gồm đường sá, cơ sở y tế và thông tin liên lạc.
Người dân gặp thiên tai năm ngoái, nay đã vượt qua được khó khăn trở lại cuộc sống bình thường.
Để phối hợp hỗ trợ của Liên Hợp Quốc cho những nỗ lực ứng phó của Chính phủ, các cơ quan Liên Hợp Quốc và các đối tác phát triển đã khởi động một kế hoạch ứng phó chung do Chính phủ Australia tài trợ nhằm hỗ trợ các nhu cầu nhân đạo và phục hồi sớm đến tháng 6/2025.
Kế hoạch tập trung vào những nhóm người dễ bị tổn thương nhất, bao gồm những người nghèo hoặc cận nghèo, phụ nữ mang thai và đang nuôi con nhỏ, các cộng đồng dân tộc thiểu số, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật và người bị mất nhà ở, và đặc biệt là những người ở các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Cao Bằng, Lào Cai và Yên Bái.
"Tôi tin rằng sự hỗ trợ của các cơ quan Liên Hợp Quốc như UN Women, WHO, UNICEF, UNFPA là rất thiết thực, góp phần giúp người dân ổn định cuộc sống sau bão lũ, khôi phục sinh kế. Về phía chính quyền địa phương, chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án, chương trình”.
Ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.
Trong hai ngày 3 - 4/6, các cơ quan và đối tác của Liên Hợp Quốc cùng với các cán bộ của Bộ Y tế đã đến thăm huyện Bát Xát, là huyện vùng cao, xa xôi, hẻo lánh để giám sát và tìm hiểu về cách thức mà các viện trợ được cung cấp theo kế hoạch của Liên Hợp Quốc đã giúp ích cho cộng đồng, chủ yếu là người H’Mông, như thế nào.
Trong chuyến thăm lần này, đại diện của các tổ chức đã lắng nghe tiếng nói của cộng đồng, chứng kiến cách mà các dịch vụ đã được khôi phục như thế nào và tái khẳng định cam kết sát cánh cùng cộng đồng trên chặng đường dài phục hồi, nơi phẩm giá, sự hòa nhập và khả năng thích ứng dẫn đường, chỉ lối.
"Australia tự hào đã phản hồi nhanh chóng trước đề nghị hỗ trợ của Việt Nam, cung cấp 4 triệu đô la Australia viện trợ nhân đạo để hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi bão Yagi. Chúng tôi tập trung vào việc giúp đỡ những nhóm người dễ bị tổn thương nhất — phụ nữ, trẻ em, các cộng đồng dân tộc thiểu số và người khuyết tật. Chúng tôi cam kết hỗ trợ phục hồi bền vững, để các cộng đồng có thể xây dựng lại không chỉ nhà cửa mà còn cả sinh kế, sức khỏe và tương lai của họ”, bà Renee Deschamps, Phó Đại sứ Australia tại Việt Nam, cho biết.
Đại diện các cơ quan của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam thăm một trạm y tế xã tại Lào Cai.
Theo bà Caroline Nyamayemombe, Trưởng đại diện UN Women tại Việt Nam, do những rào cản và bất bình đẳng giới, phụ nữ thường là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong các thảm họa, đối mặt với nguy cơ thương vong, mất việc làm và sinh kế cao hơn, cũng như quá trình phục hồi kéo dài hơn.
Trước thực tế đó, UN Women đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lào Cai triển khai các sáng kiến chuẩn bị và phục hồi do phụ nữ làm chủ, bao gồm hỗ trợ tiền mặt và hỗ trợ phục hồi sinh kế cho 600 hộ gia đình phụ nữ khó khăn tại 4 xã. Đồng thời, 12 không gian an toàn đã được thiết lập nhằm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái phục hồi tâm lý và tăng cường bảo vệ tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi bão Yagi và các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu.
"Thông qua cách tiếp cận toàn diện – kết hợp giữa hỗ trợ tài chính, hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường năng lực cộng đồng, chúng tôi mong muốn thúc đẩy vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong quá trình phục hồi sau thảm họa và đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau”, bà Caroline Nyamayemombe chia sẻ.
Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam, ông Matt Jackson, cho biết sau cơn bão Yagi, những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất bao gồm phụ nữ, trẻ em gái, người cao tuổi và người khuyết tật là những người phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất.
"UNFPA đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam và các đối tác để đảm bảo rằng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới và bảo vệ phẩm giá cá nhân không bị xem nhẹ, ngay cả trong những thời điểm khủng hoảng. Quá trình phục hồi cần phải toàn diện, dựa trên quyền con người và tập trung vào những người cần được hỗ trợ nhất”, ông Matt Jackson nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Thị Duyên, Chuyên gia về bảo vệ trẻ em của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF), chia sẻ: “Khi chứng kiến những tác động mà sự hỗ trợ của chúng tôi đem lại trong việc phục hồi và củng cố các dịch vụ thiết yếu cho các trẻ em và gia đình bị ảnh hưởng bởi cơn bão, chúng tôi nhận thấy rằng thành tựu này sẽ không thể đạt được nếu không có sự hỗ trợ vô giá của các đối tác như Chính phủ Australia".
"Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các đối tác đã hỗ trợ cho công tác ứng phó của chúng tôi và tiếp tục củng cố các nỗ lực dài hạn, tập trung vào việc tăng cường phòng ngừa thiên tai và khả năng thích ứng với khí hậu. Những nỗ lực này rất quan trọng để đảm bảo mọi trẻ em đều được bảo vệ trước những tác động của thảm họa khí hậu”, bà Duyên khẳng định.
TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, cho biết chuyến thăm này giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng, và chúng tôi mong muốn hỗ trợ theo bất kỳ cách nào có thể. Chúng tôi cũng tập trung vào việc giúp tăng cường khả năng phục hồi của các cơ sở y tế, vì biến đổi khí hậu chắc chắn sẽ mang đến nhiều tình trạng thời tiết khắc nghiệt hơn trong tương lai.
Chương Phượng