Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

5 giờ trướcBài gốc

Sáng 27/6/2025, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị trực tuyến tập huấn về phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Công Thương.

Phát biểu tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn cho biết: Việc phân cấp, phân quyền đối với các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa thuộc chức năng, nhiệm vụ của Cục Xuất nhập khẩu dựa trên 03 văn bản chính, đó là Chương XII của Nghị định số 146/2025/NĐ-CP của Chính phủ và Chương XI của Thông tư số 38/2025/TT-BCT cũng như Thông tư số 45/2025/TT-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Nguyên tắc phân cấp, phân quyền phù hợp với nguyên tắc quy định về phân định thẩm quyền phân quyền, phân cấp của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, pháp luật chuyên ngành về thương mại, quản lý ngoại thương; tạo điều kiện tiết giảm chi phí, thời gian thực hiện thủ tục hành chính cho thương nhân do có thể lựa chọn, xin cấp phép ngay tại địa bàn hoạt động; địa phương có thể giám sát, kiểm tra trực tiếp các hoạt động của thương nhân trong lĩnh vực xuất nhập khẩu tại địa phương.

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn thông tin về việc triển khai phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa

Phân cấp, phân quyền 54% nhiệm vụ quản lý xuất nhập khẩu tại Bộ Công Thương về địa phương

Cục trưởng Nguyễn Anh Sơn cho biết, liên quan đến vấn đề phân cấp, phân quyền, lĩnh vực quản lý thương mại, xuất nhập khẩu hàng hóa tại Bộ Công Thương có tổng số 87 nhiệm vụ. Cục Xuất nhập khẩu đã trình cấp có thẩm quyền phân cấp xuống cấp tỉnh 47 nhiệm vụ, chiếm 54%.

"Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa, chúng tôi cũng đã trình đơn giản hóa hồ sơ 44/85 thủ tục hành chính, chiếm 52%; qua đó giúp giảm chi phí tuân thủ", ông Nguyễn Anh Sơn thông tin thêm.

Về vấn đề phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị phân cấp, phân quyền trong 10 nội dung.

Thứ nhất về vấn đề xuất xứ hàng hóa, hiện nay Bộ Công Thương đang thực hiện cấp 31 Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa cũng như Giấy chứng nhận không thay đổi xuất xứ hàng hóa và mã số REX. Sắp tới theo Thông tư số 40 thì 31 văn bản chứng nhận xuất xứ hàng hóa cũng như giấy chứng nhận không thay đổi xuất xứ và mã số REX chuyển về cho địa phương.

Thứ hai về tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu chuyển cho địa phương 05 thủ tục hành chính và 01 nhiệm vụ.

Thứ ba về cấp giấy phép nhập khẩu sản phẩm thuốc lá để kinh doanh hàng miễn thuế và xác nhận đơn đăng ký nhập khẩu tự động thuốc lá điếu, xì gà thực hiện phân cấp, phân quyền 02 thủ tục hành chính.

Thứ tư về thương mại biên giới, thực hiện phân cấp 01 nhiệm vụ.

Thứ năm về quá cảnh hàng hóa, thực hiện phân cấp 02 thủ tục hành chính.

Nội dung thứ sáu về hàng hóa có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, thực hiện phân cấp 02 thủ tục hành chính.

Thứ bảy về giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS), thực hiện phân cấp xuống 02 thủ tục hành chính.

Thứ tám về giấy chứng nhận đăng ký quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu hàng hóa cho thương nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam, thực hiện phân cấp xuống 05 thủ tục hành chính.

Nội dung thứ chín, về hạn ngạch thuế quan đối với mật ong xuất khẩu sang Nhật Bản, thực hiện phân cấp xuống tỉnh 01 thủ tục hành chính.

Nội dung thứ mười về Giấy phép thực hiện hợp đồng đại lý mua bán hàng hóa xuất khẩu, thực hiện phân cấp xuống dưới cấp tỉnh 01 thủ tục hành chính.

Những lưu ý khi thực hiện phân cấp, phân quyền các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cũng thông tin một số lưu ý chung về thực hiện phân cấp, phân quyền triển khai các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu tại địa phương thời gian tới.

Lưu ý thứ nhất, quy trình, hồ sơ cấp phép đối với các thủ tục hành chính được phân cấp, phân quyền được quy định cụ thể tại Phụ lục X Nghị định số 146/2025/NĐ-CP của Chính phủ. Riêng một số thủ tục được quy định tại các văn bản khác, ví dụ như: thủ tục cấp CFS được quy định tại Điều 11 Nghị định số 69/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương; Thủ tục cấp phép nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập đối với tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác theo quy định tại khoản 3 Điều 27 Luật Phòng không nhân dân năm 2024 thực hiện theo quy định của văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện Luật Phòng không nhân dân năm 2024.

Đối với thủ tục cấp giấy chứng nhận xuất xuất hàng hóa và văn bản chấp thuận tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa thực hiện theo quy định của pháp luật về xuất xứ hàng hóa, ở đây cụ thể là các văn bản, thông tư của Bộ Công Thương cũng như Nghị định số 31/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa.

Lưu ý thứ hai, các thủ tục hành chính nêu trên đã được thực hiện trực tuyến trên Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công Thương. Các doanh nghiệp không phải nộp hồ sơ giấy, giảm tối đa thời gian và chi phí tuân thủ. Theo đó, đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh nghiên cứu: (i) Đảm bảo đủ cơ sở vật chất về đường truyền, thiết bị, hệ thống để thực hiện cấp các loại Giấy phép trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính này; (ii) Thiết lập cơ sở hạ tầng dữ liệu điện tử và kết nối, chia sẻ với Bộ Công Thương để theo dõi, phục vụ công tác quản lý nhà nước; (iii) Xây dựng quy trình, quy chế nội bộ xử lý hồ sơ và quy trình cấp Giấy phép đảm bảo công khai, minh bạch và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; (iv) Thiết lập bộ phận giải quyết tiếp nhận hồ sơ trong đó phân công cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ cấp các Giấy phép được đào tạo trình độ chuyên môn phù hợp thuộc các ngành về kinh tế, thương mại và tạo điều kiện cho các cán bộ, công chức tham gia đào tạo, tập huấn do Bộ Công Thương tổ chức.

Lưu ý chung về phân công, phân cấp, ủy quyền thực hiện nhiệm vụ, ông Nguyễn Anh Sơn cho biết: Một số thủ tục hành chính có số lượng tương đối lớn về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O); cấp Giấy phép tạm xuất tái nhập; Cấp Giấy phép tạm nhập tái xuất theo hình thức khác; Cấp CFS đối với hàng hóa xuất khẩu,...

Do vậy đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố cân nhắc nguồn nhân lực để phân công, phân cấp, ủy quyền cho cơ quan thực hiện phù hợp nhằm đảm bảo khả thi và hiệu quả, tránh phát sinh vướng mắc khi triển khai thực hiện nhiệm vụ; đồng thời đảm bảo việc phân cấp, ủy quyền theo đúng theo quy định tại Luật Tổ chức chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Đối với nhiệm vụ cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và văn bản chấp thuận tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa thực hiện theo các văn bản chung là Nghị định số 31/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Luật quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa; thứ hai là Thông tư số 05/2018/TT-BCT ngày 03/4/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về xuất xứ hàng hóa và Thông tư số 44/2023/TT-BCT ngày 29/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 05/2018/TT-BCT. Bên cạnh đó là các thông tư khác quy định, hướng dẫn về xuất xứ hàng hóa trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) thực hiện tương ứng với các FTA.

Những văn bản khác là Thông tư số 39/2018/TT-BCT ngày 30/10/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định kiểm tra, xác minh xuất xứ hàng hóa xuất khẩu và Thông tư số 15/2018/TT-BCT ngày 29/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về việc phân luồng trong quy trình Cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa ưu đãi.

Về việc cấp các mẫu C/O, có tất cả 31 mẫu, theo quy định, kể từ ngày 1/7/2025 Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có thẩm quyền cấp 31 mẫu C/O như Bộ Công Thương. Vì vậy Cục Xuất nhập khẩu đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố bảo đảm đội ngũ nhân lực để thực hiện việc cấp và tổ chức triển khai cấp các loại C/O và văn bản chấp thuận; bảo đảm cán bộ có thẩm quyền ký C/O và văn bản chấp thuận được đào tạo, tập huấn kiến thức.

Về điều kiện cơ sở vật chất, Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bảo đảm hạ tầng số để triển khai hệ thống quản lý cấp và cấp giấy chứng nhận xuất xứ điện tử của Bộ Công Thương trên hệ thống ecosys đảm bảo liên tục, ổn định và thực hiện thông suốt quy trình thu phí điện tử, cấp C/O dưới dạng điện tử và truyền dữ liệu C/O điện tử và cấp văn bản chấp thuận. Có khu lưu trữ các trang thiết bị cần thiết để triển khai hoạt động lưu trữ chứng từ cấp C/O và các văn bản chấp thuận.

Đối với thực hiện Thông tư 40 liên quan đến việc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp các C/O và các giấy xác nhận cần lưu ý theo Thông tư số 40 có 90 ngày chuyển tiếp. Trong 90 ngày đấy đề nghị 34 tỉnh, thành phố khẩn trương có thể thành lập các phòng hoặc các tổ cấp C/O.

Đối với lĩnh vực tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập, chuyển khẩu, về đối tượng cấp giấy phép là hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, hàng hóa tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu, hàng hóa chưa được phép lưu hành, sử dụng tại Việt Nam hàng hóa thuộc diện quản lý bằng biện pháp hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan, giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, trừ trường hợp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu tự động.

Cần lưu ý các hàng hóa thuộc danh mục tạm ngừng kinh doanh, tạm nhập tái xuất, tạm ngừng kinh doanh chuyển khẩu không được cấp giấy phép, doanh nghiệp không được thực hiện; tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài không được thực hiện hoạt động kinh doanh tạm nhập tái xuất, kinh doanh chuyển khẩu.

Trong quá trình triển khai đề nghị tham khảo các văn bản quy định về hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu tại Phụ lục về Danh mục hàng cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu của Nghị định số 69/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương, Thông tư số 08/2023/TT-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Thông tư 11/2018/TT-BTTTT của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) và các Nghị định, và Thông tư hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan.

Liên quan đến hàng hóa chưa được phép lưu hành tại Việt Nam, nhóm hàng cần lưu ý là các sản phẩm, thiết bị y tế, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật...

Đối với các mặt hàng quản lý theo giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, tham khảo Nghị định số 69/2018/NĐ-CP và các văn bản của các Bộ, ngành quy định quản lý mặt hàng xuất nhập khẩu theo hình thức cấp phép.

Ông Nguyễn Anh Sơn cũng thông tin cụ thể những lưu ý đối với thực hiện cấp giấy phép quá cảnh hàng hóa; đối với việc cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu của thương nhân nước ngoài không có hiện diện thương mại tại Việt Nam; đối với việc cấp giấy phép sản phẩm thuốc lá để kinh doanh hàng miễn thuế...

Việt Hằng

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/phan-cap--phan-quyen-trong-linh-vuc-xuat-nhap-khau--tao-thuan-loi-cho-doanh-nghiep-142244.htm