Phó thủ tướng nhấn mạnh, Đảng và Chính phủ xác định điện hạt nhân là một trong những trụ cột quan trọng trong chiến lược chuyển đổi năng lượng quốc gia, góp phần đáp ứng nhu cầu tăng trưởng kinh tế bền vững, bảo đảm an ninh năng lượng và tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bộ Chính trị đã cho phép khởi động lại dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 189/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt để triển khai dự án, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan liên quan. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện Nhà máy Ninh Thuận 1, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) phụ trách Nhà máy Ninh Thuận 2; UBND tỉnh Khánh Hòa được giao nhiệm vụ di dân, tái định cư và giải phóng mặt bằng cho cả hai dự án.
Phó thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của UBND tỉnh Khánh Hòa trong việc chủ động triển khai nhiệm vụ, tích cực vận động người dân đồng thuận với chủ trương xây dựng điện hạt nhân. Tuy nhiên, từ nay đến cuối năm, khối lượng công việc còn lớn và phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa trung ương và địa phương.
Phó thủ tướng yêu cầu tập trung mọi nguồn lực, khẩn trương tháo gỡ vướng mắc, triển khai các nhiệm vụ được giao với tinh thần chủ động, cấp bách. Phấn đấu hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng trong năm 2025 để bàn giao đất sạch cho các nhà đầu tư theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Ban Chỉ đạo xây dựng Nhà máy điện hạt nhân cần phối hợp chặt với Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Trung ương và địa phương, xây dựng kế hoạch tuyên truyền sâu rộng, giúp người dân hiểu đúng về lợi ích của điện hạt nhân và yên tâm khi di dời, tái định cư.
Bộ Công Thương được giao chủ trì đàm phán với các đối tác quốc tế về Hiệp định liên Chính phủ liên quan đến hai nhà máy. Mục tiêu là hoàn tất đàm phán Dự án Ninh Thuận 1 trong tháng 8/2025, Ninh Thuận 2 chậm nhất trong tháng 5/2026.
Đồng thời, Bộ này cũng cần phối hợp với Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát kỹ các nội dung cần điều chỉnh liên quan đến tên gọi địa phương, đảm bảo thống nhất với Nghị quyết số 190/2025/QH15 về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương rà soát các quy định pháp luật, thông lệ quốc tế và hướng dẫn của IAEA về khoảng cách an toàn đối với khu dân cư quanh nhà máy điện hạt nhân. Trường hợp cần thiết, nghiên cứu sửa đổi Thông tư số 13/2009/TT-BKHCN, hoàn tất trong tháng 8/2025 để hướng dẫn địa phương thực hiện.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng các cơ quan liên quan nghiên cứu đề xuất bãi bỏ Quyết định 1504/QĐ-TTg về cơ chế bồi thường, hỗ trợ di dân, tái định cư năm 2013 – vốn không còn phù hợp. Báo cáo trình Thủ tướng xem xét trước ngày 30/7/2025.
Bộ Tài chính rà soát tổng nhu cầu vốn cho công tác giải phóng mặt bằng, đề xuất nguồn hỗ trợ từ ngân sách trung ương, trình Thủ tướng trước ngày 10/8/2025.
Phó thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân. Việc bồi thường, tái định cư cần bảo đảm đúng - đủ - kịp thời, người dân phải được bố trí nơi ở mới tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ, nhanh chóng ổn định đời sống và sinh kế. Đồng thời, địa phương phải tăng cường kiểm tra, giám sát, không để xảy ra tình trạng lãng phí, tiêu cực, tham nhũng trong quá trình thực hiện.
EVN và cần sớm hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư: Dự án Ninh Thuận 1 hoàn thành trong tháng 9/2025; Ninh Thuận 2 chậm nhất tháng 6/2026.
Cả hai tập đoàn phải phối hợp chặt với tỉnh Khánh Hòa trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện cho người dân nhanh chóng ổn định đời sống và không để ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh tại địa phương.
Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận gồm hai tổ hợp công suất 4.000MW, từng được Quốc hội phê duyệt chủ trương tại Nghị quyết số 41/2009/QH12. Việc khởi động lại dự án sau thời gian tạm dừng được kỳ vọng là bước đột phá trong chiến lược chuyển đổi năng lượng của Việt Nam giai đoạn đến năm 2050.
Ngọc Nga