Phân định rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và Quốc hội trong quy trình xây dựng pháp luật

3 giờ trướcBài gốc

Đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật

Thay mặt Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo luật có 8 chương, 72 điều, giảm 101 điều so với Luật hiện hành.

Dự án luật tập trung vào 7 vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá về quy trình xây dựng pháp luật.

Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Nổi bật là, tiếp tục đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường kiểm soát quyền lực; phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy.

Theo đó, dự thảo luật đã phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy theo hướng: Luật này chỉ quy định về trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và một số chủ thể nhất định, giao Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Chính phủ; quy định Quốc hội ban hành luật để quy định các vấn đề thuộc thẩm quyền theo quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội…

Một trong những điểm nhấn quan trọng của dự thảo luật là đổi mới quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo đó, quy định đổi mới quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo hướng tách bạch quy trình chính sách với việc lập chương trình lập pháp hằng năm; phân định rõ hơn quy trình chính sách và quy trình soạn thảo (cơ quan trình quyết định chính sách, Quốc hội quyết định dự thảo); thu hẹp phạm vi các trường hợp phải thực hiện quy trình chính sách; đơn giản hóa quy trình về tổng thể và tập trung thời gian, nguồn lực vào một số bước quan trọng, để nâng cao chất lượng chính sách và dự thảo luật…

Quá trình đổi mới quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn ở bất kỳ bước nào của cả quá trình xây dựng chính sách và quy trình soạn thảo; đề cao tính tự quyết định, chịu trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan soạn thảo.

Thời gian để xây dựng, ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn chỉ khoảng 1 - 2 tháng (giảm được 6 - 8 tháng).

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Cùng với đó, dự thảo luật cũng bổ sung quy định Quốc hội, Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ có thể ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong trường hợp đặc biệt khi được sự đồng ý của Bộ Chính trị, đối với trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp hoặc sự cố, thảm họa theo quy định của pháp luật về phòng thủ dân sự, hoặc sự kiện bất khả kháng, các vấn đề cấp bách, quan trọng của đất nước.

Điểm mới đáng lưu ý được dự thảo luật đề cập, đó là trách nhiệm của các cơ quan trình dự án luật.

Dự thảo luật quy định cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để chỉnh lý dự thảo luật. Đồng thời, bổ sung các quy định nhằm phân định rõ vai trò, tăng cường cơ chế phối hợp giữa cơ quan trình với cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong quá trình thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.

Dự thảo luật còn quy định một số nội dung cơ bản liên quan đến tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật để thể chế hóa chủ trương “gắn công tác xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật”.

Bảo đảm trách nhiệm đến cùng của cơ quan trình dự án luật

Đại diện cơ quan thẩm tra dự án luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, về quan hệ giữa quy trình xây dựng chính sách với quy trình soạn thảo văn bản, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với cách thiết kế các quy định của dự thảo luật đối với nội dung này.

Theo đó, về cơ bản đã “phân định rõ quy trình chính sách và quy trình soạn thảo”, thể chế hóa được yêu cầu “Chính phủ, cơ quan trình dự án quyết định chính sách làm cơ sở cho việc soạn thảo” tại Kết luận số 119-KL/TW; làm rõ được vai trò, tầm quan trọng của việc xây dựng chính sách.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp.

Thảo luận tại tổ về vấn đề này, nhiều ý kiến đánh giá cao dự thảo luật đã phân định rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và Quốc hội trong quy trình xây dựng pháp luật.

Lần sửa đổi này, Chính phủ làm đúng vai là cơ quan trình dự án luật và chịu trách nhiệm đến cùng với dự án luật do mình trình. Quốc hội là cơ quan lập pháp, có quyền thông qua hoặc không thông qua dự án luật do Chính phủ trình.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu góp ý dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) tại Tổ 13.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trước đây, có những dự luật cơ quan trình mới chỉ đáp ứng được 50 - 60% yêu cầu, rồi chuyển sang cơ quan của Quốc hội, rất vất vả; có những dự luật, Chủ tịch Quốc hội, các Phó chủ tịch Quốc hội ngồi họp 7 - 8 cuộc.

Dự thảo luật lần này hướng đến là phải tăng cường vai trò của cơ quan trình trong việc chịu trách nhiệm đến cùng về dự thảo văn bản quy phạm pháp luật. Cùng với đó là tách quy trình chính sách ra khỏi quy trình lập dự kiến chương trình lập pháp; phân định rõ quy trình chính sách và quy trình soạn thảo; hoàn thiện cơ chế một luật sửa nhiều luật…

Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) được Quốc hội thông qua sẽ tạo điều kiện xây dựng, hoàn thiện pháp luật trong năm nay cũng như nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.

VŨ DUNG - TRỌNG HẢI

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/phan-dinh-ro-vi-tri-vai-tro-trach-nhiem-cua-chinh-phu-va-quoc-hoi-trong-quy-trinh-xay-dung-phap-luat-815344