Phấn son tô điểm sơn hà

7 giờ trướcBài gốc

Người đầu tiên đọc bản Tuyên ngôn độc lập

Phát thanh viên Dương Thị Ngân (1923-1999) tên thường gọi là Thanh, bút danh Thanh Ngân, con gái thứ hai của nhà giáo nổi tiếng Dương Quảng Hàm. Là nữ sinh Trường Bưởi, nhờ sở hữu giọng đọc sáng, mạch lạc và truyền cảm, bà Ngân được Bộ Thông tin - Tuyên truyền chọn là người đọc các bản tin của Đài Tiếng nói Việt Nam. Bà Dương Thị Ngân là một trong những người đầu tiên xây dựng nền móng cho sự nghiệp phát thanh viên của Đài Tiếng nói Việt Nam. Tên tuổi của bà gắn bó sâu đậm với những khoảnh khắc lịch sử của đất nước và Đài.

Vào thời khắc 11 giờ 30 phút ngày 7-9-1945, tại phòng thu Đài Tiếng nói Việt Nam, chương trình phát thanh đầu tiên lên sóng ra mắt thính giả cả nước. Phát thanh viên Dương Thị Ngân, Nguyễn Văn Nhất (sau này là chồng bà) lần đầu tiên đọc lời xướng "Đây là Tiếng nói Việt Nam, phát thanh từ Hà Nội, Thủ đô nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa" và thay nhau đĩnh đạc đọc toàn văn Bản Tuyên ngôn độc lập. Bản tin đặc biệt ấy đã góp phần quan trọng vào lịch sử cách mạng Việt Nam khi mang lời Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh vang khắp đất nước, thế giới, thông báo sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa và Đài phát thanh Quốc gia. Đến 20 giờ ngày 19-12-1946, tại Điện đài Bạch Mai, bà Dương Thị Ngân đọc bản tin lịch sử thông báo mệnh lệnh kháng chiến của Hồ Chủ tịch: “Đồng bào chú ý! Tiếng đại bác đã nổ. Cuộc kháng chiến bắt đầu. Mời đồng bào và chiến sĩ cả nước nghe mệnh lệnh chiến đấu. Sau đây là mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng: Tổ quốc lâm nguy! Giờ chiến đấu đã đến! Theo chỉ thị của Hồ Chủ tịch và Chính phủ, nhân danh Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng chỉ huy tôi ra lệnh cho toàn thể bộ đội Vệ quốc quân và dân quân tự vệ Trung - Nam - Bắc phải nhất tề đứng dậy, phải xông tới mặt trận giết giặc cứu nước”. Sau bản tin, bà Ngân cùng đồng nghiệp sơ tán ra ngoại thành Hà Nội phục vụ kháng chiến và cùng chồng làm việc, cống hiến, thủy chung với hai tiếng “phát thanh” cho đến khi nghỉ hưu.

Nữ chiến sĩ thông tin trong “Đoàn 37”

Nhà báo Dương Thị Duyên (1929-2022), em gái phát thanh viên Dương Thị Ngân, là nữ sinh trường Đồng Khánh, tham gia hoạt động cách mạng từ sớm. Năm 1953, bà về công tác tại Việt Nam Thông tấn xã. Bà Duyên là nhà báo giỏi, thông thạo ngoại ngữ nên được cấp trên tin tưởng giao phụ trách những công việc quan trọng của cơ quan. Cuối những năm 1950, Phòng Tin Miền Nam được thành lập do bà Dương Thị Duyên phụ trách. Tại đây, bà đã cùng anh em trong phòng cho ra đời Bản tin Nhanh, Bản tin Đặc biệt, cung cấp nhanh, kịp thời tình hình miền Nam và quốc tế, giúp lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan nghiên cứu trong việc hoạch định chiến lược.

Tháng 5-1968, sau gần 20 năm trau dồi nghiệp vụ tại Đài Tiếng nói Việt Nam và Việt Nam Thông tấn xã, bà Duyên cùng các thành viên Đoàn cán bộ tiền trạm của phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mang bí số “Đoàn 37” sang Pháp tham dự Hội Nghị Paris. Là nhà báo lịch thiệp, ngoại giao bản lĩnh và khôn khéo, hiểu biết sâu sắc về tình hình miền Nam Việt Nam, bà Dương Thị Duyên được Bộ trưởng Xuân Thủy tin cậy giao cho nhiệm vụ hoạt động đối ngoại nhà nước và hoạt động ngoại giao nhân dân để giải thích thêm lập trường, quan điểm của Việt Nam, vận động kiều bào và nhân dân thế giới ủng hộ cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta. Thông qua hoạt động thực tế tại các địa phương, các cuộc họp báo, bà thu thập thêm nhiều thông tin để thường xuyên gửi tin, bài kịp thời về Tổng xã của Việt Nam Thông tấn xã tại Hà Nội, đồng thời phục vụ công tác nghiên cứu của Đoàn.

Nhớ lại quãng thời gian sôi động này, bà chia sẻ: "Ðược tham gia Hội nghị Paris là dấu ấn sâu sắc nhất trong quãng thời gian gắn bó với ngành thông tấn của tôi...". Năm 1970, bà về nước và được giao phụ trách Bộ phận biên tập tin thế giới của Việt Nam Thông tấn xã... Năm 1976, bà được giao nhiệm vụ chuyển sang Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam để làm Trưởng Ban Quốc tế phụ nữ.

Bà Dương Thị Duyên tại Hội nghị Paris (1968-1973)

Nhà báo liệt sĩ can trường

Nhà báo Dương Thị Xuân Quý(BD Dương Thị Minh Hương, Hương Ly, 1941), sinh ra trong một gia đình nho học nên từ bé Xuân Quý đã bộc lộ khí chất của một người yêu nước, yêu văn chương. Tại Trường Trưng Vương, nữ sinh Xuân Quý nổi tiếng là người giỏi văn, cộng tác thường xuyên với báo Tiền phong và báo Lao động. Năm 1961, chị về công tác tại Báo Phụ nữ. Chị xông xáo tới các địa phương ở miền Bắc và liên khu IV để viết tin, bài. Nung nấu nhiệt huyết yêu nước, từ năm 1965, Xuân Quý đã viết đơn tình nguyện xin vào chiến trường miền Nam. Tháng 4-1968, Dương Thị Xuân Quý gửi con lại cho mẹ ruột rồi lên đường vượt Trường Sơn vào miền Nam. Nơi chị công tác là Tạp chí Văn nghệ Giải phóng Trung Trung Bộ (Khu 5). Chiến trường ác liệt với những trận pháo kích và B-52 rải thảm nhưng Xuân Quý vẫn viết nên những tác phẩm hay như “Hoa rừng”, “Tiếng hát trong hang đá”, “Gương mặt thách thức”, “Niềm vui thầm lặng”, “Chỗ đứng”...

Đêm 8-3-1969, trong một trận càn quét của địch, chị đã nằm lại với đất mẹ tại huyện Duy Xuyên, Quảng Nam. Chấp nhận hy sinh và vượt qua nhiều gian nan, nguy hiểm để ra chiến trường, song ẩn sau sự dũng cảm, can trường ấy là nỗi nhớ con da diết. Vì thế, có lẽ trước lúc hy sinh, lời cuối cùng của chị là một tiếng gọi: Con! Tấm gương sáng về lòng yêu nước, yêu nghề, lòng dũng cảm và sự hy sinh của Dương Thị Xuân Quý luôn ngời sáng trong những trang sử hào hùng của Báo chí cách mạng Việt Nam, là niềm tự hào của các thế hệ những người làm báo hôm nay.

Dương Đông

Nguồn Bình Phước : https://baobinhphuoc.com.vn/news/548/170429/phan-son-to-diem-son-ha