Giới lãnh đạo Israel ngày 8/8 đã phê duyệt kế hoạch chiếm đóng quân sự từng bước toàn bộ Dải Gaza – một quyết định then chốt nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đi ngược lại khuyến nghị của giới chỉ huy quân sự và có thể đẩy cuộc xung đột kéo dài gần hai năm sang một giai đoạn khó lường mới.
Theo thông cáo từ Văn phòng Thủ tướng Israel, sau 10 giờ thảo luận, đa số thành viên trong Nội các An ninh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã ủng hộ đề xuất chuẩn bị chiếm đóng khu vực trung tâm Thành phố Gaza. Ở giai đoạn tiếp theo, quân đội Israel dự kiến sẽ tiến sâu vào các khu vực trung tâm Dải Gaza – nơi được cho là đang giam giữ con tin Israel và trước đó ít bị lực lượng Israel tấn công. Mục tiêu, là giành chiến thắng quyết định trước Hamas. Kế hoạch cho phép cung cấp viện trợ nhân đạo cho dân thường ở những khu vực “ngoài vùng giao tranh”.
Khói bốc lên từ Dải Gaza sau một cuộc không kích, nhìn từ phía Israel gần biên giới với Gaza, ngày 7/8/2025. Ảnh: Reuters
Dự kiến, quân đội Israel sẽ mất ít nhất vài ngày để huy động lực lượng dự bị, triển khai quân cho chiến dịch tiến vào Thành phố Gaza và tạo điều kiện cho việc sơ tán cưỡng bức hàng chục nghìn người Palestine khỏi những khu vực chiến sự mới.
Nội các cũng thông qua 5 nguyên tắc để kết thúc chiến sự, bao gồm: giải giáp Hamas, trả tự do cho toàn bộ 50 con tin (trong đó có khoảng 20 người được cho là còn sống), phi quân sự hóa Dải Gaza, duy trì kiểm soát an ninh của Israel tại vùng đất này, và thiết lập một chính quyền dân sự thay thế không có sự tham gia của Hamas hoặc Chính quyền Palestine (PA).
Quân đội Israel cho biết đã kiểm soát khoảng 75% diện tích Dải Gaza. Khu vực ven biển trải dài từ Thành phố Gaza ở phía bắc đến Khan Younis ở phía nam là vùng còn nằm ngoài kiểm soát của Israel. Phần lớn trong số 2 triệu cư dân Gaza, bao gồm những người đã bị mất nhà cửa, hiện đang chen chúc trong các lều trại, nơi trú ẩn tạm bợ và căn hộ tại các khu vực này.
Bất đồng giữa chính phủ và quân đội
Dù được đa số thành viên nội các ủng hộ, kế hoạch này lại không nhận được sự đồng thuận từ Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel.
Theo các quan chức an ninh giấu tên, dù được đa số thành viên nội các ủng hộ, kế hoạch của Thủ tướng Netanyahu lại không nhận được sự đồng thuận từ Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel, Trung tướng Eyal Zamir, được cho là đã phản đối kế hoạch của Thủ tướng Netanyahu. Ông Zamir đã bày tỏ lo ngại về thể lực và tinh thần của các binh sĩ dự bị, cũng như khả năng quân đội Israel phải gánh vác trách nhiệm quản lý hàng triệu người Palestine.
Các quan chức cũng cho biết ban lãnh đạo quân đội ưu tiên một thỏa thuận ngừng bắn mới hơn là leo thang giao tranh. Tuy nhiên, theo Văn phòng Thủ tướng, đa số các bộ trưởng cho rằng các phương án thay thế do quân đội đề xuất sẽ không dẫn đến việc tiêu diệt Hamas hoặc giải cứu con tin.
Từ giai đoạn đầu chiến sự, ông Netanyahu và giới lãnh đạo quân đội đã có nhiều bất đồng về chiến lược, nhưng đây có thể là cuộc đối đầu nghiêm trọng nhất kể từ khi ông Zamir được bổ nhiệm hồi tháng 2/2025.
Trước đó, nhiều thành viên trong liên minh cầm quyền kỳ vọng tân Tổng tham mưu trưởng sẽ có quan điểm gần gũi hơn với chính phủ so với người tiền nhiệm. Tuy nhiên, gần đây ông đã vấp phải sự chỉ trích từ một số phe ủng hộ chính phủ.
Trong một phát biểu ngày 7/8, Tướng Zamir nhấn mạnh “văn hóa tranh luận” là yếu tố cốt lõi trong quân đội Israel, cả nội bộ và bên ngoài. “Chúng tôi sẽ tiếp tục nêu quan điểm của mình mà không e ngại. Đó cũng là điều chúng tôi kỳ vọng từ các chỉ huy. Trách nhiệm nằm ngay tại bàn này”, ông nói.
Quân đội Israel tin rằng họ có thể chiếm nốt các khu vực còn lại của Gaza trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, nếu phải thiết lập một hệ thống kiểm soát giống như ở Bờ Tây, quá trình đó có thể kéo dài tới 5 năm với các hoạt động chiến đấu liên tục.
Người Palestine hoang mang, dân Israel biểu tình
Một số nhà phân tích cho rằng tuyên bố mở rộng chiến dịch ở Gaza có thể là chiến thuật gây sức ép nhằm buộc Hamas nhượng bộ trong đàm phán ngừng bắn.
Trong khi đó, Hamas cho rằng đây là “sự đảo ngược rõ ràng trong tiến trình đàm phán” và “phơi bày động cơ thật sự đằng sau việc Israel rút khỏi vòng đàm phán cuối cùng”.
“Kế hoạch mở rộng tấn công của Netanyahu cho thấy rõ ràng ông ta muốn loại bỏ các con tin và sẵn sàng hy sinh họ”, Hamas tuyên bố, đồng thời cảnh báo sẽ coi bất kỳ lực lượng nào được thành lập để quản lý Gaza là “lực lượng chiếm đóng” nếu lực lượng đó có liên hệ với Israel.
Đối với thường dân Palestine, nguy cơ Israel mở rộng chiến dịch khiến họ lo sợ tình hình nhân đạo vốn đã thảm khốc tại Gaza sẽ còn tồi tệ hơn.
“Họ đang nói về việc chiếm những khu vực có rất nhiều người sinh sống. Nếu điều đó xảy ra, sẽ có thương vong không thể đếm xuể. Tình hình sẽ nguy hiểm hơn bất kỳ ai tưởng tượng”, ông Mukhlis al-Masri, 34 tuổi, hiện trú tại Khan Younis sau khi phải rời bỏ nhà ở phía bắc Gaza, nói.
Một quan chức Jordan nói với Reuters rằng các nước Arab “chỉ ủng hộ những gì người Palestine đồng thuận và quyết định”, đồng thời khẳng định an ninh tại Gaza nên do “các thể chế hợp pháp của người Palestine” đảm trách.
Liên Hợp Quốc cảnh báo việc Israel mở rộng chiến dịch quân sự là “vô cùng đáng lo ngại”.
Trong khi đó, tại Israel, nhiều người dân cũng lo ngại trước kế hoạch tiến sâu hơn vào các khu vực chưa kiểm soát ở Gaza, vốn do các bộ trưởng cực hữu trong chính phủ thúc đẩy.
Các cuộc thăm dò cho thấy đa số người Israel mong muốn chiến tranh kết thúc bằng một thỏa thuận trao đổi con tin. Tối 7/8, hàng trăm người biểu tình đã tập trung trước Văn phòng Thủ tướng ở Jerusalem, kêu gọi chấm dứt ngay chiến dịch quân sự để đổi lấy việc thả con tin. Những người tham gia mang theo ảnh các con tin còn bị Hamas giam giữ và bày tỏ sự giận dữ trước cách chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng.
Hoàng Phạm/VOV.VN Theo NY Times, Reuters