Phát hiện cá voi sát thủ biết sử dụng công cụ

9 giờ trướcBài gốc

Ban đầu Weiss không nghĩ nhiều vì cá voi thường có hành vi kì lạ, nhưng khi phóng to cảnh quay ông phát hiện chúng dùng tảo bẹ để cọ xát. Trong vòng 2 tuần năm ngoái nhóm của ông ghi nhận hơn 30 lần tương tác như vậy. Họ phát hiện quần thể cá voi sát thủ sinh sống phía nam tách lấy nhánh tảo từ đáy biển để cọ xát cơ thể – hành vi mà giới khoa học gọi là “chải chuốt” (allokelping).

Cá thể phía sau ngậm thứ gì đó trong miệng - Ảnh: Center for Whale Research

Đây là lần đầu tiên phân thứ động vật biển có vú - gồm cá voi, cá nhà táng, kì lân biển, cá heo chuột - được quan sát thấy sử dụng thứ gì đó như công cụ để "chải chuốt". Trong thế giới động vật, việc sử dụng công cụ rất hiếm khi xảy ra và thường phục vụ cho hoạt động kiếm ăn hay thu hút bạn tình. Theo chuyên gia Weiss, cách cá voi sát thủ dùng tảo bẹ khá khác biệt.

Nhóm của ông đặt ra 2 giả thuyết lý giải cho hành vi trên. Thứ nhất, tảo được dùng để vệ sinh da. Động vật biển có vú loại bỏ da chết nhằm mục đích giúp cơ thể mịn màng, qua đó đạt trạng thái tối ưu về khí động học. Tình trạng tổn thương da đang trở nên phổ biến hơn với cá voi sát thủ sinh sống phía nam, do đó “chải chuốt” có thể là phương pháp điều trị. Ngoài ra không loại trừ khả năng “chải chuốt” để củng cố quan hệ bầy đàn, số cá thể được quan sát thấy có hành vi này thường là họ hàng gần tuổi tương đương.

Nhà khoa học nghiên cứu cá voi Deborah Giles (tổ chức SeaDoc Society) đánh giá hành vi mà nhóm của chuyên gia Weiss phát hiện rất hấp dẫn nhưng không đáng ngạc nhiên. Cá voi sát thủ tò mò và thích đụng chạm, chúng sở hữu bộ não lớn với vài phần còn phát triển hơn não người. Thậm chí mỗi quần thể còn có “ngôn ngữ” riêng.

Nhà sinh thái học hành vi Janet Mann (Đại học Georgetown) cho biết cá voi sát thủ có làn da nhạy cảm nên thường cọ xát vào sỏi mịn ở bãi biển Canada hay thảm tảo. Nhưng bà nhận định hành vi sử dụng công cụ (tảo bẹ) cọ xát giữa 2 cá thể khá bất thường, cho thấy lâu nay giới khoa học hiểu biết rất ít về hành vi của cá voi trong tự nhiên. Lâu nay công tác quan sát chỉ có thể thực hiện từ trên bờ hoặc trên tàu, nhờ tiến bộ trong công nghệ ghi nhận hình ảnh và máy bay không người lái mà nhóm của chuyên gia Weiss mới phát hiện hành vi “chải chuốt” bằng công cụ.

“Chải chuốt” ở động vật biển có vú

Cá voi sát thủ không phải động vật biển có vú duy nhất biết dùng công cụ. Một số loài cá heo mũi chai được quan sát thấy sử dụng bọt biển để dọa con mồi dưới biển, có loài dùng đuôi vỗ xuống đáy biển theo hình tròn tạo thành vòng bùn bẫy cá. Cá voi lưng gù thì dùng bong bóng khí tạo thành “lưới” bắt mồi.

Tất cả hành vi trên đều phục vụ hoạt động kiếm ăn, còn “chải chuốt” lại không như vậy. Nhà sinh thái học Philippa Brakes (tổ chức Whale and Dolphin Conservation) chỉ ra lâu nay ta chỉ ghi nhận hành vi này ở linh trưởng. Phát hiện mới cung cấp khá nhiều kiến thức tập tính văn hóa ở động vật biển có vú.

Cẩm Bình

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/phat-hien-ca-voi-sat-thu-biet-su-dung-cong-cu-234107.html