Theo nhóm tác giả, các hệ sinh thái này được ghi nhận tại hai rãnh đại dương Kuril-Kamchatka và Aleutian, trải dài hơn 2.500 km ở tây bắc Thái Bình Dương. Đây là lần đầu tiên các quần xã sinh vật ở độ sâu và quy mô lớn như vậy được quan sát trực tiếp. Việc khảo sát được thực hiện bằng tàu lặn có người lái Fendouzhe, phương tiện có khả năng lặn sâu nhất hiện nay.
Nhiều loài sinh vật được tìm thấy tại đây không dựa vào nguồn hữu cơ rơi từ tầng nước trên mà sống nhờ “hóa tổng hợp”, quá trình sử dụng năng lượng từ phản ứng hóa học để cố định carbon, thay vì sử dụng ánh sáng mặt trời. Các hợp chất như khí metan hoặc hydro sulfide được vi sinh vật biến đổi thành năng lượng.
Nhóm nghiên cứu ghi nhận sự hiện diện của các loài giun ống đỏ, động vật thân mềm vỏ hai mảnh nhiều màu sắc, các loài giun trắng có cấu trúc cơ thể đặc biệt, cùng nhiều hình thái sinh vật chưa từng được mô tả.
Phân tích mẫu vật cho thấy khí metan tại các vị trí khảo sát được tạo ra bởi vi khuẩn ở tầng sâu và tích tụ trong trầm tích. Phát hiện này cho thấy các rãnh biển sâu có thể là những bể chứa carbon đáng kể dưới dạng metan, chưa được tính đến trong các mô hình toàn cầu.
Các nhà khoa học cho rằng kết quả nghiên cứu đặt ra yêu cầu đánh giá tác động của các hoạt động khai thác khoáng sản biển sâu, vốn có thể gây ảnh hưởng đến các hệ sinh thái đặc hữu này.
Theo Tiến sĩ Dominic Papineau, đồng tác giả nghiên cứu, phát hiện này mở ra khả năng tồn tại những môi trường tương tự tại các đại dương nằm dưới lớp băng trên các thiên thể như Europa (sao Mộc) hoặc Enceladus (sao Thổ). Ông nhận định áp lực cao không phải là yếu tố giới hạn tuyệt đối đối với sự sống.
Nhóm nghiên cứu cho rằng phát hiện này mới chỉ là bước đầu, cần tiếp tục khảo sát tại các rãnh biển sâu khác để hiểu rõ hơn về đa dạng sinh học và chức năng sinh thái của những môi trường cực đoan này.
Hương Giang (TTXVN)