Phát hiện khảo cổ 1.200 năm tuổi hé lộ bí mật nền văn minh Maya

7 giờ trướcBài gốc

Các nhà khảo cổ học tìm thấy một dòng chữ thiêng liêng của người Maya NurPhoto. Ảnh: Getty Images

Các nhà khảo cổ thuộc Instituto Nacional de Antropologiá e Historia (INAH) vừa công bố phát hiện một khắc chữ cổ không hoàn chỉnh có niên đại đến năm 782 Công Nguyên tại khu phức hợp Ek’ Balam, Yucatán, Mexico.

Phát hiện này có thể giúp xác định chính xác hơn lịch sử nội bộ và thời điểm hoạt động của thành phố Maya cổ này.

Ek’ Balam, một vương quốc ở miền Bắc đồng bằng Maya, từng đạt đỉnh thịnh vượng vào khoảng thế kỷ thứ 8 Công Nguyên và được ước tính là nơi cư trú của khoảng 20.000 người.

Khu phức hợp rộng lớn bao gồm khoảng 45 công trình và nổi tiếng nhờ nhiều công trình trát vữa thạch cao (stucco) được bảo tồn tương đối tốt so với các di chỉ khác ở Yucatán, giúp các nhà nghiên cứu thu thập chi tiết quan trọng về giai đoạn Cổ điển của văn minh Maya (250–900 CN).

Theo INAH, trong đợt khai quật kéo dài từ tháng 12/2022 tới tháng 1/2024, các chuyên gia tập trung vào những phòng gọi là “phòng lưu trữ” nằm ở tầng 3 của quảng trường, cánh phía đông của khu cung điện trên cao.

Tại một trong những buồng (được đánh số 85), họ phát hiện một khắc chữ không hoàn chỉnh trên nắp vòm mang ký hiệu TB 29. Trên phiến đá kích thước khoảng 76,2 cm x 48,3 cm có chạm một hình tượng K’awiil — một vị thần liên quan tới “sấm chớp, quyền năng thiêng liêng và hoàng gia,” theo tường thuật của tạp chí La Brújula Verde.

Bản khắc còn chứa một đoạn chữ glyph chưa hoàn chỉnh ghi tên Ukit Kan Lek Tokʼ cùng một niên đại tương ứng với ngày 18/9/782 CN.

Các đồng giám đốc dự án, là Leticia Vargas de la Penã và Víctor Rogerio Castillo Borges, cho rằng ngày này có thể biểu thị nghi lễ đóng cửa buồng.

Từ đó, họ nhận định buồng này nhiều khả năng là nơi cư trú của vua Ukit Kan Lek Tokʼ, cung cấp một mấu chốt thời gian chính xác để xác định niên đại các phần còn lại của di tích khảo cổ.

Sự xuất hiện của hình tượng K’awiil cùng bản khắc nhấn mạnh tính tôn giáo sâu sắc trong văn hóa Maya và thể hiện mong muốn gắn mình với biểu tượng quyền lực của Ukit Kan Lek Tokʼ, theo các nhà nghiên cứu INAH.

Trong quá trình làm việc kéo dài 2 năm, nhóm khảo cổ đã hợp nhất tổng cộng 9 phòng và thu hồi 8 nắp vòm; tổng diện tích khảo sát đạt kích thước 40 m x 10 m.

“Tường của những phòng này đã đổ sập vào một thời điểm nào đó, nhưng vẫn ở trạng thái bảo tồn tốt, nên chúng tôi đã có thể phục hồi tính ổn định kết cấu,” ông Víctor Castillo cho biết trong một thông cáo báo chí.

So với lân cận nổi tiếng là Chichén Itzá, Ek’ Balam đón ít khách tham quan hơn song các giá trị khảo cổ của nó không hề kém phần quan trọng, và phát hiện mới này hứa hẹn đem lại các dữ kiện thời gian và nhân vật cụ thể góp phần làm sáng tỏ lịch sử địa phương.

Theo Popular Mechanics

Hải Yến

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/phat-hien-khao-co-1200-nam-tuoi-he-lo-bi-mat-nen-van-minh-maya-post755481.html