Những trang cuối của cuốn sách cầu nguyện cho ngày lễ Yom Kippur từ thế kỷ 14 (Ảnh do Nhà đấu giá Kedem cung cấp)
Thư viện Quốc gia Israel vừa công bố một phát hiện hiếm có, đó là một quyển machzor (sách kinh cầu nguyện trong các dịp lễ của người Do Thái) có niên đại từ thế kỷ 14, trong đó chứa các bài piyyutim (thi ca phụng vụ) chưa từng được biết đến dành cho dịp lễ Yom Kippur (Sám hối).
Theo Tiến sỹ Chaim Neria, phụ trách Bộ sưu tập Do Thái giáo Haim và Hanna Solomon tại Thư viện Quốc gia Israel, đây là một khám phá “vô cùng hiếm,” cho thấy bức tranh sinh động về đời sống tín ngưỡng trước khi các lời cầu nguyện được tiêu chuẩn hóa nhờ sự ra đời của máy in.
Bản thảo này phản ánh nghi lễ Kaffa (nusach Kaffa) - một truyền thống phụng vụ hình thành tại thành phố cảng Kaffa (ngày nay là Feodosia) trên bán đảo Crimea, từng là trung tâm sôi động của đời sống người Do Thái, quy tụ nhiều cộng đồng như Krimchaks (người Do Thái Crimea), Karaites, Khazars, người Genoa, cùng người Do Thái gốc Sephardi và Ashkenazi.
Theo Tiến sỹ Neria, nghi lễ Kaffa có nhiều điểm tương đồng với truyền thống Do Thái-Romaniote, vốn phổ biến trong cộng đồng Do Thái sinh sống ở vùng đất Hy Lạp cổ đại.
Điều khiến các nhà nghiên cứu thực sự bất ngờ là trong quyển machzor có nhiều bài piyyutim chưa từng xuất hiện ở bất kỳ nguồn nào khác, một số trong đó chỉ được biết đến qua các tài liệu cổ được tìm thấy tại Genizah Cairo - kho lưu trữ tài liệu Do Thái cổ tại một giáo đường ở Ai Cập.
Một phần đặc biệt của quyển sách là các lời cầu nguyện Neilah - phần cầu xin cuối cùng trong lễ Yom Kippur, lễ trọng đại nhất trong năm của người Do Thái.
Năm 2025, Yom Kippur diễn ra từ hoàng hôn ngày 1/10 đến hoàng hôn ngày 2/10, trong đó người Do Thái nhịn ăn và dành cả ngày cho việc cầu nguyện và sám hối.
Các bài piyyutim là phần không thể thiếu trong chuỗi lời cầu nguyện xuyên suốt ngày thiêng liêng này.
Quyển machzor mới được thư viện mua lại từ nhà sưu tầm tư nhân Avigdor Klagsbald. Dù hiện chưa được trưng bày công khai, toàn bộ bản thảo đã được số hóa và có thể truy cập trực tuyến./.
(Vietnam+)